2022-04-13 20:06:00
پژوهش های لغوی / بخش چهارم
نویسنده و پژوهشگر: ابوذرملک پور استادکلایه جیدر مقاله ی پژوهشی در مورد زادگاه فریدون در اوستا و متون پهلوی، امید ناصری نوشته است:
«چهاردهمین از جاها و شهرهایِ بهترین را آفریدم، من که اهورا مزدا هستم، وَرِنَ یِ چهار-گوش است، که در آنجا زاده شده فریدون، کشنده ی اژی دهاک
آنگاه برای آن آفت را فراز آفرید انگره مینو ی پر مرگ، دشتان های غیر طبیعی را و غیر آریایی ها را در آن مملکت منتشر کرد. فرگرد نخست بند۱۸ ؛ ورن نام سرزمینی ست که زادگاه فریدون بوده و او را به صفت چهار گوشه یاد کرده اند» [فیسبوک، Shahnameh شاهنامه فردوسی ۳۱ مارس ۲۰۱۴ ، زادگاه فریدون، پژوهش امید ناصری ]
اَل به زبانِ ایرانیان باستان برابر با کوه است، مانند البرز که به معنی کوه ِ بزرگ می باشد؛ اَل وَرِنَ در اَمَلَش رامکوی دیلمِ باستانی یعنی کوهِ وَرِنَ
وَرِنَ طبق نوشته ی روانشاد ابراهیم پورداود مملکت دیلم= گیلان باشد
«غالباً در اوستا دروغ پرستان وَرِنَ که مملکت دیلم=گیلان باشد با دیوهای مازندران یعنی مشرکین مازندران یکجا ذکر شده از اوستا برمی آید که در این دو مملکت گروهی بدین قدیم باقی مانده پیرو دین زرتشتی نبوده اند...». [پی نوشت رویِه ۷۵یَشت ها به گزارش پورداود ]
مواردی که به باورم نشان می دهد فریدون پیشدادی و پدرش آثویان یا اثفیان یا آبتینِ شاهنامه اهل رامکو یا رانکوه دیلم بوده است عبارت اند از:
_وَرِنَ نام سرزمینی ست که فریدون و پدرش به دنیا آمده اند و این سرزمین را بنام چهارگوشه می شناسند که با ولایت رانکوه چهار اربعه جور در می آید و اینکه در اَمَلَش که مرکز رانکوه بوده، جایی هست بنامِ اَل وَرِنَ که به معنی کوه وَرِنَ است
_ اَل وَرِنَ در تائوسان نیشین اَمَلَش هست، و نامِ فریدون به صورت ترایتون و ثْرَئیتَونَ Θraētaona در اوستایی مطرح است، تائوسان_نیشین اَمَلَش که امروزه تابستان نشین گفته می شَوَد می تواند نشیمنگاه فریدون یا همان ترایتون بوده باشد. چراکه نزدیکی واژه تائوسان با ترایتون را نمی شَوَد ساده رد شُد به ویژه که اَل وَرِنَ هم در آنجا هست.
_ ولایتِ رانکوه ِ چهار گوشه ی ناحیتِ دیلمِ باستانی دو حوزه ی تمدنی داشته است که بخش شمالی آن را امروزه تمدن اَمَلَش می نامند و بخش جنوبی رانکوه: تمدن مارلیک بوده است که این دو تمدن را با تُنْگ های سفالی(ریتون) گاو ِ کوهان دارش می شناسند
نوشته شده است فریدون پادشاه پیشدادی از شیرِ گاوِ بَرمایه پرورده شد و...
ریتون یا تنگ های گاوِکوهان دار یادآور گاو برمایه می تواند باشد
وقتی که باستان شناسان سرشناس جهانی همچون گیریشمن و... دو حوزه ی تمدن املش و مارلیک رودبار را سرزمین های پیش از تاریخ ِ تمدنِ ایران می نامند، و طبق اسطوره شناسان و مورخان: دوره ی فریدون را پیشدادی می نامند... نزدیک ترین حوزه جغرافیایی از زادگاه فریدون با این همه قراین می تواند اَمَلَش یا حوزۀ مارلیک دیلم باشد، به ویژه که استاد عمادی براساس داستان آمُلَه ی دیلمی ثابت کرده اند که نامواژه ی اَمَلَش مربوط به دوره ی پیشدادی ست یعنی پیش از فریدون، حتی پیش از به وجود آمدنِ شهرِ آمُلِ کهن در طبرستان یا مازندران کنونی.
_می نویسند فریدون نخست بی‌مرگ آفریده شده بود و بی مرگی فریدون هم معنای بخشِ نخست اَمَرَش= اَمَلش و نام تیره آمارد(=نامیرا) در رامکوه دیلم بوده است.
استادعبدالرحمن عمادی در رویِه ۱۷۹ کتاب دیلمون پارسی در مورد نامواژه اَمَلَش نوشته:«...اَشْ نیز ریشه مصدر و فعل اشتن=Aš-TAN بوده. اشتن برای مرد، مردوش، بهرام، رام، فیروز و...» و در رویه۱۸۰ می نویسد«اَشْ: پسوند نام مکان هاست: مانند:نامش، نذش، میانش، لیلش و...(دهخدا) در دیلم همانند نام املش جاهائی است چون: سولَش، کیارمش، خوش و...» و سپس در همین رویِه۱۸۰ می-نویسد: «پس با گواههای بالا یکدسته از معناهای نامواژه املش: انوشکی و جاودانی و جاودانگی می شود که همان معانی اَمُرداد:فرشته یاد شده در بهدینی است و در نام آمله یادکردم.»
اَمَرَش= اَمَلَش به معنی سرزمینِ انوشکی و جاودانی و جاودانگی و نامیرایی یا بی مرگی ست، و بخش نخست کلمه (یعنی اَمَرَ=اَمَلَ) هم معنی اَمُرداد و آمُل و آمارد و انوشگ و اَمیره است؛ و رامکوه (=رانکوه) که اصلاً ماردکوی بوده: سرای انوشکی و جاودانی و جاودانگی و نامیرایان می باشد که به تیپِ خاصی از مردم و اندیشمندان سرزمین دیلم اطلاق می شُده است که مورخان و تاریخ نگاران بنام ِ آمارد می شناسند که بصورت آمِرت و آمَرتَ و مارد هم نوشته شده است و پایتخت آنها آمُر=آمل در طبرستان یا مازندران کنونی بوده است.
(با آنکه آماردها باشندگان شرق گیلان و غرب مازندران کنونی یا همان ناحیت دیلم بوده اند)
دیلمستان@Deilamestan_ir
158 viewsedited 17:06
ح
