كانال اختصاصى حسين سيوانى

2021-09-22 22:17:41 دل به پاییز نسپاریم

یادداشت : حسین سیوانی


خورشیدِ آخرین روز شهریور هم غروب کرد و تابستان را به پایان بُرد …

و پاییز آمد با مِهر ، اما زمانه با ما بر سرِ مِهر و سازگاری نبود و زندگی پُر مَلال بود و …

بهار را درنیافتیم و تابستان را نیز هم که ناگاه شد و پاییز شد و …؛

و ای دریغ از ما که نشد کامی بگیریم از بهار ،
و دل گرم نکرده با گرمای تَموز ، پادشاهِ فصل ها پاییز سر رسید و …

اما سراپا اگر زرد و پژمرده هم باشیم
دل به پاییز نسپاریم !



در پاییز

شاخه‌ها را زده‌اند
برگ‌ها را به زمین ریخته‌اند
و شنیدم که زنی زیر لبش می‌گفت :
« تو گنه‌کاری ! »
بادِ باران زدهٔ زردِ خزان
« تو گنه‌کاری ! »

دلِ من جنگلِ سبزی بود
و در آن سر به هم آورده درختانِ بلند
شاخه‌ها را زده‌اند
برگ‌ها را به زمین ریخته‌اند

و شنیدم که زنی در دل من می‌گفت :
« تو گنه‌کاری ،
باد باران زدهٔ زردِ خزان
تو گنه‌کاری ! »

شعر از : رضا براهنی


@HosseinSeyvaniofficialchannel Open / Comment

2021-09-18 10:45:41 ۲۷ شهریور و گرامیداشت مقامِ شهریار


یادداشت : حسین سیوانی

شهریار شاخص ترین نمایندهٔ مکتب رمانتیسم و بزرگ‌ترین شاعرِ دو زبانهٔ ایران است .


شهریارا !
تو همان دلبر و دلدارِ عزیزی

نازنینا !
تو همان پاک‌ترین پرتوِ جامی

ای برای تو بمیرم ،
که تو تب‌کردهٔ عشقی

ای بلای تو بجانم ،
که تو جانی و جهانی

« مهدی اخوان ثالث »



شهریار همهٔ عمر عاشق حافظ بود

دکتر شفیعی کدکنی در کتاب با چراغ و آینه می نویسد :

شهریار همهٔ عمر عاشقِ حافظ بود و کدام شاعرِ فارسی‌زبان هست که عاشق حافظ نباشد؟ امّا در چند قرن اخیر یکی از دو‌سه شاعری که بیش از همه شفیتهٔ حافظ بوده شهریار است، دست‌کم هیچ شاعری با شعرش نتوانسته است این مایه ارادت به حافظ را به ما نشان دهد.

بسیار طبیعی است که با این پایه از ارادت به حافظ، بسیاری از غزل‌های شهریار به لحاظ وزن و قافیه، شبیه غزل‌های حافظ باشند، امّا این امر به خودی خود شیفتگیِ واقعیِ او را به حافظ نشان نمی‌دهد؛ شاید شاعرانِ دیگری هم باشند که دیوانِ حافظ را طابق‌ُ النعل بالنعل جواب گفته باشند از «اَلٰا یا اَیّها‌ الساقی» تا «می‌ خواه و گل‌افشان کن...». این کار به خودی خود نشانه‌ای از دلبستگی عمیق آن شاعران به حافظ نیست، هرکدام از مقلدان حافظ در طول قرون و اعصار این امتیاز را دارند؛ شهریار در اینجا مقامی فراتر از دیگران دارد.

شهریار با حفظ استقلالِ روحیِ خویش و با پاسداری از حال‌ و‌ هوای روحی خود توانست به جمال‌شناسیِ شعرِ حافظ نزدیک شود و راز توفیق او همین بود. اینکه در جایی می‌گوید «هرچه دارم همه از دولت حافظ دارم» ناظر به این امر است نه ناظر به استقبال غزل‌های حافظ که هر آدمِ دیگری هم اگر حوصله به خرج دهد از آن محروم نیست.

شهریار از یک طرف در جهتِ جمال‌شناسی شعر حافظ حرکت می‌کرد و از سوی دیگر یکصد و هشتاد درجه با آن فاصله می‌گرفت. در ساختمان بیت که واحد صوری شعرهای سنّتی ماست، شهریار می‌کوشید که از جانبِ موسیقی در جهت معنی سیر کند؛ همان کاری که حافظ کرده است ولی در ساختمان یک شعر، خواه غزل باشد یا قصیده یا...، تا جایی که قافیه داشت شعر می‌گفت و به هنگام پاکنویس شعر، از هیچ قافیه‌ای صرف‌نظر نمی‌کرد.

@HosseinSeyvaniofficialchannel Open / Comment

2021-09-18 10:35:48 ۲۷ شهریور و گرامیداشت شهریار


دِئدین :
آذر اِئلینبن بیر یارالی نیسگیلی یَم من
نیسگیل اولسامدا گولوم بیر اَبَدی سِئوگیلی یَم من
اِئل مَنی آتسادا اُز گولشَنیمین بولبولی یَم من
اِئلیمین فارسیجادا دَردینی سویلَر دیلی یَم من
دِئنَه : دوغرو نَه قارانلیق ایسه اِئل مشعلی یَم من

اَبَدیَّت گولویَم مَن

آمّا مَننَن ساری سَن آرخایین اُل شانلی سهندیم ؛

دَلی جیرانللی سهندیم !

@HosseinSeyvaniofficialchannel Open / Comment

2021-09-15 09:06:51 “ تصمیم گرایی “ ضرورت ِ شرایطِ دشوار

یادداشت : حسین سیوانی


که ایم و کجاییم !؟
چه می گوییم و در چه کاریم !؟
پاسخی کو !؟
به انتظارِ پاسخی ،
عصب می کِشیم و به لطمۀ پژواکی ،
کوه وار در هم می شکنیم.



بهانهٔ نگارش این یادداشت رفتارها ، اظهارنظرها ، صدور یادداشت ها « بیانیه که نمی توان گفت ، چون بیانیه معنای خاصِ خود را دارد » از طرف اهالی سیاست و جریان‌های سیاسی در خصوص مسايل و رخدادهای داخلی یا منطقه ای « فرقی هم نمی کند از کدام سو باشد سویهٔ راست یا چپ » یا کدام مزاج سیاسی « مزاجِ اصلاح بازی یا اصول بازی و …» اما مثال ِدست به نقد همین اظهار نظرها یا برخی یادداشت ها در خصوصِ موضوع افغانستان و تحولات جاریه در این کشور و یا … می باشد.

در جهانی که شناختِ مشکل ، تبدیل آن به مسأله ای برای حل و یافتنِ فرمولِ حلِّ مسأله مهم ترین دغدغهٔ مردم از طبقات مختلف ، صاحبانِ قدرت و فعالانِ سپهر سیاست و جامعه در جای جای دنیاست و … و سال‌ها بلکه قرنهاست که مردم و حکمرانی ها به تجربه یادگرفته اند ادارهٔ امور و سیاست ورزی ، امری وابسته به واقعیات و واقع بینی ها ، استفاده از فرصت ها ، به کاری گیری ظرفیت ها و خلقِ ظرفیت ها و تابعِ محاسبات ، موقعیت سنجی ها و عقلانیت ست ؛ آموخته اند که حکمرانی و مدیریتِ جامعه و سیاست با عواطف و‌احساسات و رمانتیسم بازی و عشق و‌نفرت رابطه ای نداشته و ناممکن است که هیچ بلکه به بیراهه می بَرد و فرصت ها را از کف بیرون و خساراتِ فاجعه بار می آفریند و … در چنین جهانی ما همچنان دورِ خود می چرخیم بلکه بدتر در جا می زنیم … گویی اغلب رفتارها و گفتارها باری به هر جهت و فقط برای رفع تکلیف است یا اعلام حضور و یا … بیش از هر زمانه ای به تولید اندیشه و راه افتادن جریانِ فکر و عقلانیت و تدبیر با توجه به شرایط ، موقعیت ها و امکانات و ظرفیت های خود هستیم و …

سخنی از سورِن کی یِر کگور فیلسوف دانمارکی را از آن جهت نقل می کنم که بیانگر اوضاع ما و سیمای سیاستمداران ماست .

کی یر کگور می‌نویسد:

« … سواره نزدیکش رفت و به‌نجوا گفت جناب فرمانده باید بچرخی ، عقب‌گرد‌ . سرگرد این را که شنید فریاد کشید گروهان عقب‌گرد و بدین‌سان باز در موضعی غلط قرار گرفت. بگذریم که کل گروهان هم در موضع غلط قرار گرفت. …»

به قول صالح نجفی بدبختی سیاست‌مداران هم از این جنس است که خیال می‌کنند همیشه دعوا بر سر کلِ گروهان است ، گیرم فقط خود آنها باشند که باید بچرخند.



@HosseinSeyvaniofficialchannel Open / Comment

2021-08-31 10:01:41 اردوغان و مانور قدرت


یادداشت : حسین سیوانی

جناب اردوغان گفته است :
« هر کس در منطقه می خواهد سنگی جابجا کند باید اول از ترکیه اجازه بگیرد .»
این نوع سخن گفتن از نظر حقوق بین الملل، مسئولیت بین المللی ، دیپلماسی و … ناسنجیده و ناشیانه ست. اما به گمانم جناب اردوغان خواسته است از فرمول مانور قدرت یا پرستیژ قدرت در روابط بین المللی بهره ببرد، قدرت مفهوم کانونی سیاست است هم در داخل هم در روابط خارجی و از مؤلفه های آن در کنار کسب، حفظ و افزایش قدرت، پرستیژ و مانورقدرت است. مانور قدرت توسط رهبران کشورها همیشه مبنای واقعی ندارد اگر از واقعیت میزان قدرتمندی کاملاً دور باشد و بی پایه ، معمولاً به اینگونه رفتارها توجهی نمی شود . اما اگر مانور و پرستیژ قدرت بیش از میزانِ قدرتِ در دسترس برای هر کشوری باشد ، بیشتر بلوف است و برای بازیگری و بازیگردانی و البته مفید برای مصرف داخلی .

ترکیه در منطقه کشور مهم ‌‌و قدرتمندی ست به خصوص پس از اصلاحات اقتصادی در این کشور، عضو ناتو ست علاوه بر آن شرایط موجود منطقه بستر را برای میدانداری ترکیه تا حدودی فراهم می کند.از طرفی چون ترکیه از ناحیهٔ اروپا رانده شده و عضویت این کشور در اتحادیهٔ اروپا تقریباً منتفی ست لذا ترکیه را ضرورتاً به سوی حضور مؤثر و‌مانور بیشتر قدرت در منطقهٔ خاورمیانهٔ اسلامی رانده است. ترکیه به دلیل هراس از حمایت اسرائیل از قبرس و یونان با اسراییل روابط پیدا و‌پنهان خوبی دارد با اعراب هم مغازله می کند . روسیه هم برای حضور در دریای سیاه و … به روابط با ترکیه نیازمند است . ارمنستان هم به دلیل خروج از زندان جغرافیایی، وضعیت وخیمِ اقتصادی، پیشگیری از مهاجرت گستردهٔ ارامنه و هراس از نابودی کیان این کشور در مناقشهٔ قره باغ کوتاه آمد همین کوتاه آمدن و البته اغماض روسیه موجب حضور ترکیه در مناقشه قره باغ شد و دهها دلیل اقتصادی، سیاسی و ژئوپلتیکی و … سیاست مهارت و‌فهم استفاده از ممکنات و امکانات است در زمانِ مقتضی و ترکیه در چند سال اخیر تلاش کرده است این مهارت را با استفاده از فرصت ها و شرایط بین المللی و منطقهٔ خاورمیانه در جهت امنیت و منافع ملی خود به خوبی به کار بگیرد اما توفیق در این عرصه گویا سیاستمداران و حکومت ترکیه را در سنجش و ارزیابی از ظرفیت ها و توانمندی های خود و شرایط خاورمیانه و سیاست جهانی به اشتباه انداخته است . با ملاحظهٔ همهٔ آنچه که ذکر شد ترکیه را در جایگاهی نمی نشاند که بازیگران و کشورهای منطقه حتی برای جابجایی سنگی از ترکیه اجازه بگیرند ! شرایط موجود، رجال سیاسی ترکیه را به توهم نیاندازد و به گزافه گویی وا ندارد. همانگونه که مؤلفه های قدرت ترکیه را می شناسیم، نقاط ضعف داخلی و ژئوپلتیکی این کشور را هم می دانیم. قدرت و سیاست و توسعهٔ اجتماعی و سیاسی متأثر از زمینی ست که روی آن زندگی می کنیم. جغرافیا تأثیر تعیین کننده ای بر تمدن و نیز تصمیمات و اقدامات حکومت‌ها دارد و …

یک نکته جهت یادآوری به جناب اردوغان اینکه در منطقهٔ مورد اشارهٔ شما شیری خفته است که با هزار افسوس نقاهت دارد اما بالاخره شیر است و …، بله منظورم کشور قدرتمند و‌مهم ایران است.


@HosseinSeyvaniofficialchannel Open / Comment

2021-08-30 11:58:15 «ظریف» ظریف است .

یادداشت : حسین سیوانی


دکتر محمدجواد ظریف وزیرامورخارجهٔ سابق در خاطرهٔ جمعی ایرانیان ماندگار خواهد بود و هر چه زمان بگذرد دوران وزارت این دیپلماتِ ورزیده و معتبر و نقش بی نظیر ِ او در وزارت خارجه و دیپلماسی بیشتر نقد و تجزیه و تحلیل خواهد شد …

مقطعی که او سکاندار دیپلماسی کشور بود با توجه به موضوعات و مسائلی که مطرح بود و‌کشور و مردم درگیرش بودند از مقاطع مهم و سرنوشت سازِ تاریخ تحولات سیاسی کشور است ؛ اما مانند هر رخداد اجتماعی و سیاسی و دوران تاریخی ، باید زمان بگذرد و فاصله ای بیافتد تا بتوان از دور نظاره کرد تا بزرگی و تمامیت آنچه بود و رخ داد ‌‌و گذشت رُخ بنماید و همهٔ آنچه بود را بتوان دید و دریافت و تجزیه و تحلیل کرد و … هر چه زمان بگذرد و ما از مقطعی و دورانی از تاریخ و رخدادها فاصله بگیریم عقلانی تر و منطقی تر و با جزئیات و جوانب بیشتر قادر به نقد و داوری خواهیم بود و …

به نظرم دکتر ظریف هم شتاب و بی تابی نکند و اندکی صبور باشد و شکیبایی پیشه کند این گذر زمان و فاصله گرفتن برای او هم لازم و‌کارساز است . بهتر است بگذارد زمان بگذرد و او هم با فاصله به آنچه که پشت سر گذاشته نگاه کند تا بتواند همهٔ آنچه بوده را ببیند آنگاه با حوصله به سخن گفتن و ارزیابی و تحلیل آنچه کرد و شد و به میراث گذاشت ، بپردازد.

حضور دیشب دکتر ظریف در کلاب هاوس و انتشار ویدیویی از دفترش در دانشکده مطالعات جهانِ دانشگاه تهران و دلگیری و غمِ نه چندان پنهانِ ظریف بهانهٔ این یادداشت شد و …

به یک نکته از سخنان دکتر ظریف در کلاب هاوس اشاره می کنم که گفت :

تمامی دیدگاه ها در سیاست خارجی کشور آزموده شده و به قدر کافی امتحان و نتیجهٔ خود را پس داده و نتایجش را آشکار کرده است . چقدر باید برخی از این دیدگاه ها و برداشت ها و پیش بینی ها اشتباه از آب دربیایند تا برخی از آنها کنار گذاشته شوند و … ظریف گفت در این خصوص و پیش بینی هایی که کرده و نتایجی که به دست آمده را در کتاب خودش « رازِ سَر به مُهر » آورده اما خیلی رازها همچنان سر به مُهر مانده و سَمَر نشده و …
و اینکه حالش خوب است اما باور نکنید…



تا اینجا که به سخنان ظریف اشاره کردم ، یک هنر دیگر از جمله هنرهای آقای دیپلمات باید برای شما آشکار شده باشد و آن علاقه و آشنایی او به شعر و ادب است . ظریف واژه ها را می شناسد و بارِ معنایی آنها را می داند و آدمی بس نکته سنج است و …

این رازهای سَر به مُهرِ جناب ظریف به گفتهٔ خودش برخی مـُهر از آنها برداشته و فاش شده و سَمَر شده « سخن رایج بین مردم و نُقلِ مجالس شده و داستان و حکایت گشته بین مردم» و البته برخی همچنان مُهر بر آنهاست و رازهای ناگشوده ست و هنوز سَمَر نشده و مردم از آنها اطلاعی ندارند و …

به نظرم تا همین جا کافی ست ، با توجه به سخنان ظریف و … توجه تان می دهم به ابیاتی از یک غزل از حافظ ، این بیت ها را با دقت بخوانید :


ترسم که ،
اشک در غمِ ما ،
پَرده دَر شود ،

وین رازِ سَر به مُهر ،
به عالَم ،
سَمَر شود .

گویند :
« سنگ لعل شود در مقامِ صبر »
آری شود
و لیک ،
به خونِ جگر شود.

از هر کرانه ،
تیرِ دعا ،
کرده‌ام روان
باشد کز آن میانه ،
یکی کارگر شود.

در تنگنای حیرتم ،
از نَخوَتِ رقیب
یا رب مباد آن که ،
گدا معتبر شود !

بس نکته ، غیر حُسْن بِباید،
که تا کسی
مقبولِ طبعِ مردمِ صاحب نظر شود.

حافظ !
چو نافهٔ سرِ زلفش به دستِ توست
دَم دَر کِش ،
اَر نَه بادِ صبا را خبر شود.


@HosseinSeyvaniofficialchannel Open / Comment

2021-08-23 11:49:19 و با این تصمیم مملکت را از افتادن به ورطهٔ استبداد و خودمحوری نجات دهد و از مطلق العنان شدن شاه پیشگیری کند . مصدق با چنین تصمیمی می توانست نهادهای سیاسی اجتماعی را حفظ و جامعه را در برابر حکومت دیکتاتوری تقویت کند و مانع از فروپاشی و اتلافِ نیروهای سیاسی شود و …مصدق می توانست با این تصمیم به بسیج منابع دست زند و کشور را به سوی قانونمداری و دموکراسی راهبردی کند و … کودتای ۲۸ مرداد و سقوط دولت ملی مصدق ۲۵ سال خفقان و استبداد و خودسری و خودمحوری را بر کشور حاکم کرد که نتیجه اش رشد جریان های سیاسی افراطی و رادیکال بود و … و نهایت چنان وضعیتی رسیدن جامعه به ضرورت انقلاب و … « البته در انقلاب ایران عوامل متعدد داخلی و خارجی تأثیر گذار بوده که در جای خود باید بحث شود »
مرحوم مهندس بازرگان در جایی گفته بود رهبر انقلاب ۵۷ خود شاه بود و در خصوص کودتای ۲۸ مرداد هم می توان گفت خود دکتر مصدق روند را به سمت کودتا پیش برد و …

@HosseinSeyvaniofficialchannel Open / Comment

2021-08-23 11:49:19 ۲۸ مرداد و دکتر محمد مصدق و گذار دامنه دار در جامعهٔ ایران

یادداشت : حسین سیوانی

دکتر محمد مصدق سیاستمدار برجسته ای در سپهر سیاست و جامعهٔ معاصر ایران است با تمامی مُمیِّزات، مُحَسَّنات، توانمندی ها و البته خطاها و ضعف ها، کاستی ها و عیوبش و …
اما چند نکته در خصوص دکتر مصدق و نهضت ملی شدن نفت ایران بسیار مهم و قابل توجه است :

۱- داستان مصدق به پایان نرسیده و تمام نشده است به قول دکتر موحد داستان مصدق در خاطرهٔ ما به شاهنامهٔ آزادی تبدیل شده این ماجرا برای مردم ما نه صِرفاً یک حدیث تاریخی که یک سرود آزادی ست و سرود آزادی از قیدِ زمان بَرمی کشد ، چیزی را می سراید که هنوز اتفاق نیافتاده یا به تمام ‌‌کمال اتفاق نیافتاده است و آرزو می شود در آینده اتفاق بیافتد . وجدان جامعه در گذشته چیزی را می بیند و نشانی از گمشدهٔ خود را در آن می جوید قصهٔ گشتهٔ به بن رسیده که امیدِ فرجی برای آینده رقم می زند و بازگو کردنِ آن بهانه ای می شود برای بیانِ اشتیاقِ شورانگیز که تحقق چیزی بسیار عزیز را در امروز و فردا آرزومند است . به نظرم همینطور است داستان نهضت قانونخواهی و مشروطه خواهی و نیز داستان انقلابِ اسلامی ۵۷ ،هیچکدام از این وقایع هم داستان شان به پایان نیامده و …

۲- ما از سقوط دولت ملی مصدق در ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ با هر عنوانی یاد کنیم در ماهیت ملی بودن دولت مصدق و پاکدستی و ترقیخواهی و استقلال طلبی دکتر مصدق بر اساس مستندات، تردیدی نمی توانیم داشته باشیم.

۳- برخی سقوط مصدق و واقعهٔ ۲۸ مرداد را اساساً کودتا نمی دانند مثل داریوش بایندر نویسندهٔ کتاب “ ایران و سازمان سیا ، بازنگری در سقوط دولت مصدق “ که ۲۸ مرداد را نتیجه تحولات داخلی می دانند. اما محققان و نویسندگان پرشماری بر این باورهستند که دولت مصدق در ۲۸ مرداد ۳۲ با کودتای امریکایی - انگلیسی ساقط شد مثل دکتر آبراهامیان نوبسندهٔ کتاب “ کودتا ، ۲۸ مرداد، سازمان سیا و ریشه های روابط ایران و امریکا در عصر مدرن “

۴- صاحبان هر دو روایت و برداشت از سقوط دولت ملی مصدق نمی توانند در تأثیر و نقش عوامل داخلی در برافتادن دولت مصدق تشکیک کنند این عوامل داخلی چه از روحانیت باشد یا دربار و یا حزب توده
البته حساب مرتجعین که معتقدند ۲۸ مرداد قیام ملی بود و مصدق با قیام مردم ساقط شد جداست ‌ادعای مضحک و بی پایه ای که با توجه به مدارک پرشمار نمی تواند اعتباری داشته باشد.
۵- هر چند خودم بر کودتا بودن واقعهٔ ۲۸ مرداد و نقش غیر قابل انکار سیا ، انگلیس و …با همدستی و مباشرت عوامل داخلی باور دارم و البته برنامه ریزی ، اجرا و‌موفقیت کودتا بدون هماهنگی و همکاری عوامل داخلی با خارجی ها را اساساً ناممکن باید دانست « عوامل داخلی : دربار و وابسته های آن ، جناحی از روحانیت ، حزب توده و …» با تمامی این توصیفات آنچه اهمیت دارد و نمی توان از کنار آن با غفلت گذشت روحیه و شاکلهٔ شخصیتی و روانی خود دکتر مصدق بود . شیوه های رفتاری ، نوع بازیگری و سیاست ورزی و نحوهٔ تصمیم گیری های مصدق در مواقع و مقاطع حساس آن دوران است . تصمیم های مصدق در خصوص نوع رابطه با امریکا و به فراز و نشیب کشیدن این روابط و همکاری ها به ویژه در مورد مدیریت سیاسی و حقوقی پروژهٔ ملی شدن نفت ، بی توجهی به پیشنهادات امریکا برای رفع معضلات حقوقی قرارداد های نفتی و انحلال مجلس شورای ملی علیرغم کابینهٔ خود و یارانش همچون دکتر صدیقی و عملکرد و تصمیمات احساسی و غیرقابل فهمِ مصدق در ماجرای کودتا از ۲۵ تا ۲۸ مرداد سال ۳۲ و … منجر به اتحاد عوامل داخلی و تصمیم قاطع امریکا و انگلیس در ساقط کردن مصدق شد . اما نتیجه ای که بر جای گذاشت خسارتبار و آزاردهنده تر بود . در نتیجهٔ سقوط مصدق با کودتای ۲۸ مرداد نهادهای فعال سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی که در نهضت ملی شدن نفت در عرصه شکل گرفته بودند عمدتاً متلاشی شدند و نیروهای فعال در عرصه یا از بین رفتند و تن به مهاجرت دادند و لذا فرصتی طلایی و ذیقیمت از ایران و ایرانیان تلف شد و سرمایه های مادی و انسانی زیادی از کار افتاد و … نتیجهٔ همهٔ این پیامدها و عواقب آن برای استقلال ، امنیت و منافع ملی کشور بسیار سنگین و زیانبار بود و سرنوشت و حیات کشور را با مخاطره مواجه کرد .

۶- به باور من اگر دکتر مصدق به جای لجبازی و مخفی کردن حُکمِ عزل خود از افکار عمومی حتی وزرای کابینه اش علنی و آشکار اعلام می کرد که شاه عزلش کرده و او به احترام قانون و کمک به از بین نرفتن سنت مشروطه و نهادینه شدن رأی مردم به آن گردن می گذارد می توانست با ارتقاء به موضِع برتر تبدیل به رهبر اپوزیسیون و جبههٔ ملی شود و با این تصمیم

ادامه در پایین
Open / Comment

2021-08-17 16:38:01 آغاز همان پایان است و پایان همان آغاز

یادداشت : حسین سیوانی

شرایطی که امروز در افغانستان رقم می خورَد یک نقطه عطف تاریخی ست با وجوهِ متعدد و چند گانه ، که هر وجه از آن از زوایای متفاوت نیازمند تجزیه و تحلیل و شایان توجه ، نه فقط برای افغانستان بلکه برای کل منطقه ست.

سقوط بی دردسر و بی هزینهٔ دولت افغانستان ، فرار و خیانت اشرف غنی در مقام ریاست این دولت ، تسلیم بی قید و شرط والیان ولایت ها و فرار و تسلیم ارتش افغانستان ، نبود اندک مقاومتی از جانب مردم ، خالی کردن پشت مردم و حکومت افغانستان با این شکل و شمایل توسط امریکا ، تسلط سریعِ طالبان بر تمامیت افغانستان و ادعای اتمام جنگ در این کشور و تصمیم به مذاکره با بزرگان سیاسی و قومی افغانستان برای تشکیل حکومت جدید “ بخوانید امارت اسلامی افغانستان “ غیرمنتظره بلکه تکان دهنده بود و تمامی ناظران سیاسی ، بازیگران افغانی ، منطقه ای و حتی غرب و امریکا را شگفت زده کرد .
« همین جا اشاره کنم که به نظر من بعید است طالبان دیگر گروهها و شخصیت های سیاسی را واقعاً در قدرت سیاسی و حکومت آیندهٔ افغانستان شرکت دهد و …»

تمامی آنچه در بالا ذکر شد از نشانه های مهم پایان یک دورهٔ تاریخی در منطقهٔ خاورمیانهٔ اسلامی و آغازِ دروه ای جدید با مناسبات و تعریفی نو از بازیگران و‌امنیت منطقهٔ خاورمیانه ست و ….

چرا امریکا درصدد است به حضور خود در اشکال و شیوه های شناخته شده در خاورمیانه پایان دهد و چرا سیاست خاورمیانه ای امریکا در حال تغییر بنیادین است، و چرا خاورمیانه از کانون توجه در سیاست خارجی امریکا دور می شود ؟
با توجه به شرایطِ ایجادشده، رقابت بین بازیگران مهم منطقه «ایران ، ترکیه ، عربستان و رژیم صهیونیستی » چگونه خواهد بود ؟
تقسیم و توازن قدرت میانِ این بازیگران، امنیت و پیمان های امنیتی منطقه به سوی صورتبندی جدیدی در حال حرکت است و لذا ایران به عنوان مهم‌ترین بازیگر منطقه ای در موقعیت مهم و خطیری قرارمی گیرد . در چنین شرایطی چه تغییراتی در سیاست خارجی ایران و روابطش با غرب ، کشورهای منطقه و حتی در سیاست داخلی ایران قابل پیش بینی ست ؟

آیا در تبانی و تدبیر طراحی شدهٔ امریکا و دیگر شرکایش در خالی کردن پشت حکومت افغانستان و استقرار حاکمیت طالبان به ایران و آسیای مرکزی هم نظری بوده در این صورت منافع و امنیتِ خاورمیانهٔ اسلامی، حتی روسیه و چین چه تأثیری از این رخداد خواهد پذیرفت ؟ و این کشورها چه واکنش هایی خواهند داشت ؟

آیا ایران یک منطقهٔ نفوذ و نیروهای نیابتی دیگری تعریف خواهد کرد و‌ با عربستان این بار در افغانستان به رقابت و مناقشه کشیده خواهد شد ؟

شکل و ساختار امارتِ اسلامی طالبان چگونه خواهد بود؟ نظام انتخاباتی پارلمانی ؟ نظام ریاستی ؟ امارتِ اسلامی و … ؟

و دهها پرسش و ابهامِ نگران کنندهٔ دیگر « به خصوص از مَنظَرِ اهمیتش برای منافع و امنیت ایران » کاملا ً نیازمند دقت و توجه و نیز تجزیه و‌تحلیل های جدی و موشکافانه ست.



اما در کنار همهٔ این مسائل و‌موارد و اهمیت سرنوشت ساز آنها، بُهت و حیرتِ مردم و بازیگران ِ منطقه، افکار عمومی جهان حتی دولتمردان امریکا و اروپا از سرعت سقوط دولت ، عدم مقاومت مردم ، تسلیم و فرار ارتش و مهم‌تر رئیس جمهور افغانستان ، خود مسئله ای قابل توجه شده است “ارتشی که با صرف صدها میلیون دلار به خوبی تجهیز و‌ تعلیم شده و قرار بود به جای ناتو امنیت را برقرار کند” .

ناگفته نباید گذاشت که از عواملِ مهم این فروپاشی و تسلیم مقامات دولتی و ایالتی و فرار ارتش ، فساد گسترده و سازمان یافته و تاراج مالی توسط عوامل حکومت افغانستان می باشد . این بی صلاحیتی و بی لیاقتی و فساد و آلودگیِ مردان دولتی و عوامل حکومتی و در رأس همه شخص اشرف غنی بود که بی عملی و حتی رضایت پنهان مردم را موجب شد و ...

وقتی طالبان پا به کابل گذاشت و‌ پشت میز اشرف غنی نشست، نوشتهٔ ابن مُقَفَّع ،دیوانیِ صاحب نامِ ایرانی قرن دوم هجری در رسالة فِی الصَّحابه به ذهنم خطور کرد که ذکر آن اینجا خیلی هم بی وجه نیست. او به منصور خلیفهٔ عباسی توصیه می کند به فکر تدبیر امور مردم و سپاه باشد چون بی توجهی به مردم و سپاه باعث تفرقه و تشتت آرا و آشفتگی و نابسامانی را سبب می شود و برای هر حکومتی خطرناک بوده و در آن صورت مَثَلِ حکومت و خلیفه در زمانِ هجومِ دشمن « مَثَلِ کسی که با مردانی که نمی داند در عمل و نظر با او موافقت دارند به دشمن حمله می کند ، مَثَلِ مردِ ترس خورده و وحشت زده ای ست که بر شیری سهمگین سوار شده باشد .»



@HosseinSeyvaniofficialchannel Open / Comment

2021-08-12 10:58:38 حدیث پر غصهٔ روز …



مطلب از این قرار است
چیزی فسرده است و نمی سوزد
امسال
در سینه
در تن ام

یادداشت : حسین سیوانی


روزگار سخت و غریبی ست نازنینان و هموطنان ؛
از هر سو که بنگری نگرانی ست و بیم و خطر که به قول حافظ :

« از هر طرف که رفتم جز وحشتم نیفزود ..»

و باز به قول خواجه :

« ز مَنجَنیقِ فَلَک سنگِ فتنه می بارد … »


گویی همهٔ عوامل پیدا و‌پنهان گِردِ هم آمده و سخت بر ما تاخته و …
غم از دست رفتگان کرونایی و افزایش آمار جان باختگان هم این روزها سخت دل آزار و روح خراش است این همان تجمیع و همآیندی بحرانهاست که … وصف و تفصیلش را گفتیم و گفته شده و باز گفته خواهد شد به تفصیلِ بیشتر، تا مایهٔ عبرت گردد و …

به قول خاقانی :

هان ای دلِ عبرت بین ، از دیده عِبَر کن هان !


با وجود همهٔ سختی ها و بلایا ، ناکارآمدی نهادی و عملکرد غیرقابل دفاعِ مقاماتِ مسئول که خود دردی فزون از اندازه بر روان و خاطر مردم و جامعه بار می کند و آنها را از عمق جان می آزارد و … به عنوان نمونه :
نگاه کنید به داستان واردات واکسن و ادعای رییس اتاق بازرگانی آقای خوانساری و تکذیب جناب ظریف و ادعای دکتر زالی رییس ستاد کرونا و …

اما با همهٔ این مضایق و تنگناها و دلگیری ها و دل شکنی ها و آلام و مصیبت ها دست به دعا بر می داریم و از حضرت حق طلب فَرَج و گشایش می کنیم ، هرچند به قول حافظ :

حافظ مدار امید فرج از مدارِ چرخ …
که امید فرج و گشایش حاصل از عقلانیت و نتیجهٔ خِردورزی باید باشد و توکل به حق را باید با بستن زانوی شتر کرد و …

و اما آن دعا :

امام علی ابن ابی طالب در جمله ای از خطبهٔ ۱۴۳ نهج البلاغه می گوید :

اللَّهُــمَّ
لَا تُؤَاخِذْنَا بِمَا فَعَلَ السُّفَهَاءُ مِنَّا …

« پروردگارا ! به اعمال ناشایسته ای که بی خردانِ ما انجام داده اند ما را مؤاخده نکن …!

مُتَنَبّی شاعر نامدار عرب زبان قرن چهارم هجری شاید نظرش به همین سخن امام علی بوده که گفته :

وَ جُرْم ٍ جَرَّهُ سُفَهاءُ قَوم ٍ
فَحَلَّ بِغَیرِ جارِمِهِ العَذابُ

بسا جرم و جنایتی که نابخردانِ قومی مرتکب شوند ولی کیفرِ آن بر دیگران فرود آید .



این همه گفتیم ، حکایت اما همچنان باقی ست و باز هم تأکید کنیم که تک تک و فرد به فرد ما مسئول هستیم و …، شیوه نامه ها و ضرورتهای پیشگیری از بیماری را با جدیّت مراعات کنیم که روزهای نگران کننده ای ست .

@HosseinSeyvaniofficialchannel Open / Comment