مجتبی اعتمادی نیا

2022-07-18 16:47:06 آگهی شرکت در پژوهش مشاهدات بستر مرگ

همراهان بزرگوار!

از شما دعوت می کنیم در یک پژوهش بزرگ علمی که برای نخستین‌بار در ايران انجام می‌شود، شرکت کنید.
اين پژوهش زير نظر گروه وابسته به انجمن بین‌المللی تحقیقات تجارب نزدیک به مرگ در ایران صورت می‌گیرد (IANDS).
شركت شما در اين پژوهش برای ما و ديگر محققان حوزه تجارب بستر مرگ در سراسر دنيا بسيار ارزشمند و یاری‌رسان خواهد بود.
نتايج اين پژوهش در مجلات معتبر علمی منتشر خواهد شد.

پی نوشت:
مشاهدات بستر مرگ (deathbed visions) عبارت است از تجربه‌های ادراکی فرد محتضَر و یا اطرافیان او در ساعات و روزهای پایانی عمر. این تجربه‌ها را اغلب خود فرد محتضَر بازگو می‌کند اما در مواردی نیز این اطرفیان او هستند که تجربه‌های ادراکیِ فراهنجار را در ارتباط با فرد محتضَر از سرمی‌گذرانند.

لینک ورود به صفحه پرسشنامه:

https://survey.porsline.ir/s/V31hTv7

گروه وابسته به انجمن بین المللی تحقیقات تجارب نزدیک به مرگ (IANDS) در ایران

DNDSI.ir
Join → @IranNDE باز کردن / نظر دهید

2022-07-13 19:59:49 ماجرای تجربه‌های نزدیک به مرگ؛ وهم یا واقعیت؟

چندی پیش مصاحبه‌ای با ماهنامه خیمه (شماره ۱۴۳، خرداد ۱۴۰۱) داشته‌ام و در آن به چند سؤال درباره تجربه‌های نزدیک به مرگ پاسخ گفته‌ام. یکی از سؤالات و پاسخی که به آن دادم چنین بود:

بعضی معتقدند دامن‌زدن به تجارب نزدیک به مرگ، موجب دامن‌زدن به عقیده تناسخ نیز خواهد شد. چراکه برخی از تجربه‌گران در سراسر دنیا، مدعی دیدن زندگی‌های پیشین در لحظات آخر زندگی هستند. به‌نظر شما آیا تجارب نزدیک به مرگ، عقیده تناسخ را که در اسلام مردود است، تقویت می‌کند؟

هیچ‌یک از پژوهش‌هایی که تاکنون درباره تجربه‌های نزدیک به مرگ انجام شده، باور به زندگی‌های متعدد یا آن چیزی که شما تناسخ می‌گویید را به‌عنوان ویژگی مشترک و یا پربسامدِ تجربه‌ها و یا در زمره اثرات پسینی آن به‌شمار نیاورده‌اند. البته تجربه‌هایی هست که باور به زندگی‌های متعدد را لازم می‌آورد اما اینگونه تجربه‌ها چندان پربسامد نیستند. بنابراین گمان نمی‌کنم که درحال حاضر رواج عمومی گزارش تجربه‌های نزدیک به مرگ به بسط عقیده تناسخ یا باور به زندگی‌های متعدد بینجامد. امروزه باورمندان به انگاره زندگی‌های متعدد اغلب از شواهد تجربی دیگری به سود ادعای خودشان بهره می‌گیرند و چندان به تجربه‌های نزدیک به مرگ استناد نمی‌کنند. باز کردن / نظر دهید

2022-07-03 20:19:50 ‍ ‍ گزارشی مختصر از یک پژوهش گسترده در باب مشاهدات بستر مرگ

مشاهدات بستر مرگ عبارت است از تجربه‌های ادراکی فرد محتضَر و یا اطرافیان او در ساعات و روزهای پایانی عمر. این تجربه‌ها را اغلب خود فرد محتضَر بازگو می‌کند اما در مواردی نیز این اطرفیان او هستند که تجربه‌های ادراکیِ فراهنجار را در ارتباط با فرد محتضَر از سرمی‌گذرانند. در سال ۲۰۱۶ میلادی مقاله‌ای در مجله «مدیریت درد و علائم بیماری» (Journal of Pain and Symptom Management) منتشر شد که خبر از یک پژوهش آماری گسترده در باب مشاهدات بستر مرگ در کشور ژاپن می‌داد. این پژوهش نتیجه تلاشهای محقق ژاپنی تاتسویا موریتا (Tatsuya Morita) و همکاران او بود.
در این پژوهش گسترده، پرسش‌نامه سنجش مشاهدات بستر مرگ در میان ۳۹۶۴ نفر از اعضای خانواده بیماران سرطانی که در بیمارستان‌ها، واحد مراقبت‌های تسکینی و یا در خانه بدرود حیات گفته بودند، توزیع شد. درمجموع ۲۸۲۸ پاسخ (۷۱ درصد) به دست آمد که از میان آنها ۲۲۲۱ پاسخ برای تجزیه و تحلیل مناسب تشخیص داده شد. از میان پاسخ‌هایی که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، ۲۱ درصد (۴۶۳ نفر) واجد مشاهدات بستر مرگ بودند. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، وقوع مشاهدات بستر مرگ در بیماران مسن‌تر، بیماران زن، اعضای زن خانواده، اعضای خانواده غیر از همسران، خانواده‌های مذهبی‌تر و خانواده‌هایی که به حیات پس‌از مرگ باور دارند، محتمل‌تر است.
مبتنی‌بر این پژوهش، محتوای مشاهدات بستر مرگ عمدتاً ناظربه رؤیت خویشاوندان و دوستانِ درگذشته است (۸۷درصد). بر اساس یافته‌های پژوهشی موریتا و همکارانش بسامد رؤیت کسانی که در این تجربه‌ها عمدتاً توسط محتضران دیده می‌شوند، چنین است: مادر (۳۸ درصد)، پدر (۲۹ درصد)، خواهر و برادر (۲۴ درصد)، دوستان (۱۶ درصد)، فرزند (۱۱ درصد)، همسر (۸/۶ درصد)، سایر اعضای خانواده (۴/۳ درصد)، حیوانات خانگی (۱/۷ درصد) و پدربزرگ و مادربزرگ (۱/۳ درصد). پس از رؤیت خویشاوندان و دوستان، مشاهده صحنه‌هایی مرتبط با زندگی پس از مرگ بالاترین بسامد را داشته است (۵۴ درصد) که از این میان، ۱۹ درصد مشاهدات ناظربه جهان پس‌از مرگ، ۱۳ درصد ناظربه مواجهه با یک مرز، ۹/۷ درصد ناظربه مشاهده خدا یا بودا و ۷/۱ درصد ناظربه رؤیت نور بوده است.
از میان کسانی که به پرسش‌نامه‌ها پاسخ گفتند، ۳۵ درصد عقیده داشتند که مشاهدات بستر مرگ ماهیت توهّمی دارد و ۳۸ درصد این مشاهدات را پدیده‌ای طبیعی و البته فراشخصی(transpersonal) قلمداد کردند. ۸۱ درصد از پاسخ‌دهندگان عقیده داشتند که پزشکان بی‌آنکه مشاهدات بستر مرگ را ازحیث پزشکی تجربه‌ای نامتعارف و نابهنجار تلقی کنند، باید به‌نحو بی‌طرفانه‌ای با آن مواجهه یابند.

مجتبی اعتمادی‌نیا

متن انگلیسی مقاله در ضمیمه قابل دسترسی است. باز کردن / نظر دهید

2022-07-01 16:31:58 ادامه از

نوع مواجهه ما با این تجربه‌ها هم گاهی می‌تواند آسیب‌زا باشد. مثلاً شما اگر بکوشید با گزینش تعدادی از تجربه‌های نزدیک به مرگ، مؤیدی به سود آموزه‌های دین و مذهب خود بیابید، ممکن است هم‌کیشان خود را درنهایت دچار سردرگمی کنید زیرا رقبای عقیدتی شما هم می‌توانند با استناد به برخی دیگر از تجربه‌ها همین کار را درباره دین و مذهب خودشان انجام دهند. چنانکه گفتم بخشی از این تجربه‌ها متأثر از زمینه‌ها و پیش‌داشت‌های عقیدتی و فرهنگی تجربه‌گران است. اگر شما این بخش از تجربه‌ها را که محتاج تعبیر است، مستمسک اثبات عقاید خود قرار دهید، درنهایت جامعه هدف خود را دچار سرگردانی و حیرت می‌کنید. به نظرم اگر پیروان ادیان و مذاهب بخواهند با استناد به تجربه‌های نزدیک به مرگ، شاهدی به سود حقانیت اختصاصی دین و مذهب خود بیابند، کامیاب نخواهند بود. البته نمی‌توان انکار کرد که تجربه‌های نزدیک به مرگ، برخی از باورهای کلی ادیان را درباب مرگ و زندگی پس از آن تصدیق می‌کند اما در جزئیات، مطابقت و همپوشانی تام وجود ندارد.
من در مجموع فکر می‌کنم سودمندترین نحوه مواجهه با تجربه‌های نزدیک به مرگ، بهره‌مندی از پیام‌های اخلاقی و تربیتی برآمده از آنهاست و نه بهره‌برداری‌های فلسفی و کلامی. چنانکه در کتاب «مرگ آشنایی» آورده‌ام، استناد به این تجربه‌ها در جهت اثبات حیات پس از مرگ، قرین توفیق نیست گرچه در ابطال فیزیکالیسم بسیار راهگشاست. بهره‌برداری‌های کلامی و عقیدتی هم بیش از آنکه سودمند باشد ممکن است به سردرگمی و تردید افراد بینجامد اما التفات به لوازم اخلاقی و تربیتی این تجربه‌ها نوعاً برای عموم افراد سودمند است. باز کردن / نظر دهید

2022-07-01 16:31:42 ماجرای تجربه‌های نزدیک به مرگ؛ وهم یا واقعیت؟

چندی پیش مصاحبه‌ای با ماهنامه خیمه (شماره ۱۴۳، خرداد ۱۴۰۱) داشته‌ام و در آن به چند سؤال درباره تجربه‌های نزدیک به مرگ پاسخ گفته‌ام. یکی از سؤالات و پاسخی که به آن دادم چنین بود:

به‌نظر شما آیا ضرورت یا فایده‌ای در انتشار عمومی تجارب نزدیک به مرگ وجود دارد؟ این مسئله به مرگ‌اندیشی و معادباوری منجر می‌شود یا به سطحی‌نگری و ترویج تجارب شخصی به نام دین؟

ضرورت را نمی‌دانم، اما فواید و البته مضراتی در نشر عمومی این تجربه‌ها وجود دارد. گزارش‌هایی که امروزه از تجربه‌گرانِ اقوام و ملل و ادیان مختلف در اختیار داریم، دربردارنده پیام‌های اخلاقی و تربیتی بسیار مهمی است. اغلب تجربه‌گران از حضور و سیطره شعوری قدسی در جهان سخن می‌گویند و به بقای انسان پس از مرگ ایمان می‌آورند. بر معناداری زندگی و ضرورت مهرورزی بی‌چشمداشت و پرهیز از نزاع و خشونت و تکبر پافشاری می‌کنند. تجربه خود را مستلزم زیستی اخلاقی می‌دانند و به‌صراحت بر قاعده طلایی اخلاق (آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران هم بپسند و آنچه را بر خود نمی‌پسندی بر دیگران تحمیل مکن) تأکید می‌کنند. حفظ محیط زیست و احترام عمیق به آن را یک بایسته مهم زندگی تلقی می‌کنند. پاسداشت حقوق دیگران (اعم از انسان‌ها، حیوانات و گیاهان) و اجتناب از آسیب‌رسانی جسمی و روانی به آنها را فوری‌فوتی‌ترین وظیفه انسانی ما به‌شمار می‌آورند. اهتمام به فراگیری دانشِ سودمند و ضرورت خدمت مشفقانه به دیگران را برخود واجب می‌دانند و نوعاً درک همدلانه‌تری از دیگران پیدا می‌کنند و با تساهل و تسامح بیشتری با آنها مواجه می‌یابند. این‌ها مهم‌ترین پیام‌های اخلاقی و تربیتی است که بسیاری از تجربه‌گران درباره آنها با ما سخن می‌گویند و تجربه خود را مستلزم آنها می‌دانند. بنابراین رواج گزارش‌های ناظر به این تجربه‌ها می‌تواند به بسط و شیوع این آموزه‌ها بینجامد. این آموزه‌ها از آن حیث که نتیجه تجربه زیسته عمیق تجربه‌گران است، اثرات عمیق‌تر و چه بسا ماندگارتری بر روی مخاطبان برجای می‌گذارد.
اما آسیب هایی نیز در این میان می‌تواند پدید آید. این آسیب‌ها در وهله نخست ناشی از شیوع عمومی این تجربه‌ها نیست بلکه عمدتاً ناشی از نحوه انتشار، نوع مواجهه و انتظار ما از آنهاست. به عنوان مثال، پس از دهه هفتاد میلادی که گزارش‌های متعددی از این تجربه‌ها در اختیار عموم قرار گرفت، تا سال‌ها اثر قابل‌توجهی از تجربه‌های ناخوش‌آیند یا آنچه گاهی تجربه جهنمی گفته می‌شود، دیده نمی‌شد. تقریباً همه تجربه‌ها خوش‌آیند و بهشتی بودند. این نحوه انتشار تجربه‌ها در آن ایام تردیدهای فراوانی برای دینداران به‌ویژه در سنت یهودی ـ مسیحی پدید آورد تا جایی که برخی مدعی شدند شیطان خود را در قالب موجود نورانی به تجربه‌گران نشان می‌دهد. درواقع آنها مطابق با آموزه‌های آخرت‌شناسانه خود نمی‌توانستند بپذیرند که عموم افراد، اعم از افرادی که تقیدات دینی و اخلاقی دارند و آنها که چنین تقیداتی ندارند، همگی در آستانه مرگ تجربه‌ای خوشایند و بهشتی را پشت‌سر بگذارند. اگرچه بعدها معلوم شد که میزان شیوع تجربه‌های ناخوش‌آیند بسیار بیشتر از آن چیزی است که در آغاز برآورد شده بود اما مشکل دیگری سربرآورد و آن اینکه معلوم شد خوشایند بودن یک تجربه و یا ناخوش‌آیند بودن آن لزوماً با سطح و کیفیت دینداری و اخلاق‌مداری فرد مرتبط نیست. چه بسا افراد به‌ظاهر متخلقی که تجربه‌ای ناخوش‌آیند از سر گذرانده‌اند و چه بسا افراد به ظاهر لاقیدی که تجربه‌ای خوش‌آیند داشته‌اند. بنابراین اگر شما انتظار داشته باشید که این تجربه‌ها در همه موارد به‌سادگی و بی‌تأویل مؤید باورهای الهیاتی شما باشد، ممکن است انتظارتان برآورده نشود.

ادامه در باز کردن / نظر دهید

2022-07-01 16:18:00 سهروردی و انگاره تناسخ
سخنرانی در هفدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ سهروردی

مرکز فرهنگی شهر کتاب
چهارشنبه هشتم تیرماه یکهزار و چهارصد و یک باز کردن / نظر دهید

2022-06-22 17:05:10 سهروردی و انگاره‌ی تناسخ

سهروردی اگرچه در آثارش همانند اغلب فیلسوفان مسلمان پیش از خود، تناسخ را از حیث فلسفی نامقبول شمرده اما مواضع او در مهم‌ترین اثرش یعنی حکمة‌‌الاشراق، تردیدهایی در باب باور و یا عدم باور به او به تناسخ پدید آورده است. این تردیدها از یک سو ناشی از روایت همدلانه او از تناسخ در فصلی موسوم به «فی بیان التناسخ» در بخش دوم کتاب حکمة‌الاشراق است و از سوی دیگر، ناشی از برخی عبارات و تعابیر نسبتاً مبهم او در فصلی دیگر موسوم به «فی بیان احوال النفوس الانسانیة بعد المفارقة البدنیة» است. در این درس گفتار این مواضع تردیدبرانگیز موهمِ تناسخ، محل بحث و تأمل قرار خواهد گرفت.

هفدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «سهروردی و انگاره‌ی تناسخ» اختصاص دارد که با سخنان دکتر مجتبی اعتمادی‌نیا (پژوهشگر فلسفه و عضوهیات علمی دانشگاه فرهنگیان) در روز چهارشنبه ۸ تیرماه ساعت ۱۵ برگزار می‌شود.علاقه‌مندان می‌توانند این نشست را از اینستاگرام مرکز فرهنگی شهرکتاب به نشانی ketabofarhang، کانال تلگرام bookcitycc و صفحه‌ی این مرکز در آپارات پیگیری کنند.
@Bookcitycc باز کردن / نظر دهید

2022-06-09 19:05:29 #گزارش_صوتی

همایش تخصصی

"بررسی ابعاد الهیاتی، فلسفی و روانشناختی تجربه‌های نزدیک به مرگ"

تاریخ برگزاری: دوشنبه دوم خرداد ۱۴۰۱


سخنران: دکتر مجتبی اعتمادی‌نیا

مدت سخنرانی: ۳۷ دقیقه

https://t.me/Islamicphilosophy_Isfahan باز کردن / نظر دهید

2022-05-28 21:22:06 گزارشی از یک تجربه بستر مرگ

کتابی موسوم به «از جنین تا جنان» نزد من هست که چاپ نخست آن در سال ۱۳۴۴ شمسی مقارن با ۱۹۶۵ میلادی منتشر شده است. نسخه‌ای که در اختیار دارم چاپ سوم این اثر است که در سال ۱۳۵۵ شمسی (مقارن با ۱۹۷۶ میلادی) در تهران منتشر شده است. به گفته فرزند مؤلف، کتاب در فاصله سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۰ شمسی به نگارش درآمده است. این کتاب اثر محمد عنقا است و به شیوه‌ای نه‌چندان منظم و دقیق در دو بخش به مباحث نظری و تجربی مرتبط با مرگ و حیات پس از آن پرداخته است. کتاب آکنده است از گزارش تجربه‌های فراروان‌شناختی نظیر تجربه‌ احضار و مشاهده روح، تجربه نزدیک به مرگ و تجربه بستر مرگ. برخی از این گزارش‌ها برگرفته از منابع غربی است و برخی دیگر ناظربه مشاهدات و تجربه‌های شخصی نویسنده. این کتاب از این حیث که دربردارنده برخی گزارش‌های بستر مرگ و گاهی تجربه‌های نزدیک به مرگ است، درخور توجه است. آنچه در ادامه می‌آید روایت شخصی نویسنده کتاب از یک مشاهده بستر مرگ است که با گزارش‌های معمول از این مشاهدات تفاوت دارد و باید آن را به قوه باطن‌بینی تجربه‌گر نسبت داد. مشاهدات بستر مرگ عبارت است از تجربه‌های ادراکی فرد محتضَر و یا اطرافیانِ او در ساعات و روزهای پایانی عمر. این تجربه‌ها را اغلب خود فرد محتضَر بازگو می‌کند اما در مواردی نیز این اطرفیانِ او هستند که تجربه‌های ادراکیِ فراهنجار را در ارتباط با فرد محتضَر از سر می‌گذرانند. گزارشی که در ادامه می‌آید از قِسم دوم است.

«من اخیراً برای اولین‌بار در زندگی خود موقعیت خوبی برای مطالعه برزخ روح پیدا کردم. آنقدر چیزها از این تجربه آموخته‌ام که یقین دارم شرح آن برای دیگران هم مفید است. این موضوع به یکی از اقوام نزدیک من مربوط است که هشتاد سال داشت و به‌علت بیماری مخصوصی به سوی گور کشیده می‌شد. با بعضی علائم که ظاهراً غیرمحسوس بود، دانستم که پایان عمرش نزدیک است و برای اینکه آخرین وظایف اسفناک خود را انجام داده باشم نزد او ماندم. با کمک حس مخصوص خودم بخارِ ابرمانندی را که بایستی با روح ترکیب شده و مایه اصلی روح را تشکیل دهد، در اطراف جسم مریض قسمت بالای آن توانستم تمیز دهم و مشاهده کردم که از حیث حجم و وزن اضافه می‌شود و گاهی به‌علت کم و زیاد شدن ماده حیاتیِ جسم تغییر می‌کرد. همچنین ملاحظه کردم که بعضی اوقات به‌واسطه غذایی که به مریض محتضَر می‌دهند یا به علت مانیتیکی که از شخصی به او می‌رسد و فوراً جسد را تحریک می‌کرد، روح به عقب کشیده می‌شد و به‌نظرم می‌آمد که این بخار دائماً در جزر و مد است.
در این نمایش یکنواخت مدت دوازده شبانه‌روز حضور داشتم و پس از هفتمین روز که جسم علائم فساد واقعی خود را ظاهر کرد، رنگ بخار تغییر کرد. به‌علاوه، به همان اندازه که ساعت آزادی روح نزدیک می‌شد، یعنی ۲۴ ساعت قبل از مرگ، هنگامی که جسد بی‌حرکت افتاده و دست‌هایش صلیب‌وار روی سینه‌اش قرار گرفته بود، آن بخار شکل معینی به خود گرفت و در لحظه آخر دیدم که هیکل[هایـ]ی شبیه به نگهبانان روح ظاهر شدند و به محتضَر نزدیک گشته و بدون زحمت روح را از جسم جدا کردند. در همین لحظه گفتند مریض مرده است، زیرا نبض و قلب هیچگونه نشانه حیات نداشتند و بر روی آئینه نیز اثر تنفس دیده نمی‌شد. مع‌ذلک رشته‌های الکتریکی هنوز روح را به جسد متصل کرده بود و تا ۳۸ ساعت به همین وضع باقی بود. من تصور می‌کنم که اگر در این مدت شرایط مساعدی برقرار می‌شد و یا یک اراده خیلی قوی روی این جسد عمل کرده بود، می‌توانست روح را دوباره به جسد برگرداند. بالاخره هنگامی که رشته‌ها پاره شدند خطوط چهره مرده که رنج‌های تحمل‌شده او از آن‌ها خوانده می‌شد، تغییر کرد و یک حالت آرامش و آسایش فوق‌العاده به خود گرفت». (از جنین تا جنان، صص ۱۰۹-۱۱۰) باز کردن / نظر دهید

2022-05-20 16:46:59 #همایش_تخصصی
بررسی ابعاد الهیاتی، فلسفی و روانشناسی
تجربه‌های نزدیک به مرگ

همراه با ارائه گواهی معتبر

باسخنرانی
دکتر مجتبی اعتمادی‌نیا
محقق و پژوهشگر فلسفه و عرفان
(ملاحظاتی در باب چیستی و ابعاد مختلف تجربه‌های نزدیک به مرگ)

دکتر علی قاسمیان
روانشناس و محقق تجربه‌های نزدیک به مرگ
(تجربه‌های نزدیک به مرگ و روانشناسی)

دکتر عبدالرسول مشکات
استادیار گروه معارف دانشگاه اصفهان
(بررسی دیدگاه‌های مادیگرانه به تجربه‌های نزدیک به مرگ)

زمان: دوشنبه مورخ ۲ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۹ الی ۱۲:۳۰

مکان: دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تالار صائب



#انجمن_علمی_فلسفه_و_کلام_اسلامی_دانشگاه_اصفهان

@islamicphilosophy_isfahan باز کردن / نظر دهید