سه روایت از یک داستان چه تاثیری بر زبان کار داشته است؟ این مسا | نشر آموت
سه روایت از یک داستان چه تاثیری بر زبان کار داشته است؟ این مساله در ترجمه چه چالشی به همراه داشت؟ بیش از روایت‌ها، این بازی‌های زمانی و لهجه و خاستگاه شخصیت‌ها هستند که بر زبان داستان تأثیر گذاشته‌اند. نویسنده سعی کرده داستان دو نسل قبل از «اِل» و یک نسل بعد از او را هم پوشش بدهد. قطعاً زمانه بر روی زبان مردم اثرگذار است. به علاوه بسیاری از شخصیت‌ها اهل مناطق مختلف هستند و لهجه خود را دارند. انعکاس این موارد در نسخه فارسی، یکی از چالش‌های ترجمه بود.
«کاخ کاغذی» روایت عاشقانه‌ای‌ست که از تردیدهای شخصیت اصلی داستان (زن ۵۰ ساله‌ای به نام اِل) برای تصمیم‌گیری میان عشق و احترام و آبرو می‌گوید. آیا این رمان اثری زنانه است؟ به شخصه هیچ‌وقت نگاه جنسیتی به داستان‌ها ندارم و به نظرم درست نیست که بر اساس جنسیت نویسنده یا راوی اصلی، اثری را صرفاً مردانه یا زنانه تلقی کنیم. هر یک از ما فارغ از زن یا مرد بودن، ممکن است در موقعیتی مشابه «اِل» قرار بگیریم و احساسات و تردیدهای او را تجربه کنیم. علاوه بر این، کاخ کاغذی صرفاً قصه «اِل» نیست. ما با مردان و زنان پیر و جوان متعددی روبه‌رو هستیم که هر یک نقش خود را در پیشبرد داستان ایفا می‌کنند و تأثیری کوچک یا بزرگ بر رمان می‌گذارند. از طرفی یکی از جنبه‌های بسیار مهم این کتاب، توجه به شیوه فرزندپروری و نقش پدر و مادرها بر آینده فرزندان است. بنابراین می‌توان گفت کاخ کاغذی داستان زندگی است و نباید با برچسب‌های خاص، محدودش کرد.
موضوع مثلث‌های عشقی و تصمیم‌گیری میان خواسته‌های قلبی و خانواده از موضوع‌های مورد علاقه مخاطبان عام به شمار می‌آید. به نظر شما این اثر چه جایگاهی در میان آثار عامه‌پسند دارد؟ خواندن این کتاب به دلیل پیچیدگی‌ها و دقت ساختاری، به تمرکز و توجه نیاز دارد. در بطن داستان با مثلث عشقی روبه‌رو هستیم که قدمتی نسبتاً طولانی دارد؛ اما به هیچ‌وجه نباید کاخ کاغذی را رمانی تک‌بعدی و صرفاً عاشقانه دانست و پا روی دیگر موضوعاتی گذاشت که نویسنده با دقت به آن‌ها پرداخته است؛ مثل روابط خانوادگی، اعتماد‌به‌نفس، تعرض، توجه به عاقبت کنش‌ها و غیره. بنابراین به نظر من، پاسخ این سؤال بستگی به تعریف ما از ادبیات عامه‌پسند دارد. اگر بخواهیم نگاهی بدبینانه به این قبیل آثار داشته باشیم و آن‌ها را فاقد ارزش بدانیم، باید بگویم قطعاً کاخ کاغذی در این دسته جای نمی‌گیرد و مخاطبی که صرفاً به قصد سرگرم شدن سراغ این کتاب برود، بهره چندانی از آن نخواهد برد؛ اما اگر عامه‌پسند را به معنای تناسب اثر با روحیه و زندگی عموم مردم به حساب بیاوریم، قطعاً کاخ کاغذی می‌تواند نمایانگر تردید‌ها، عواطف، ترس‌ها و پشیمانی‌های آدم‌های زیادی باشد.
با توجه به سابقه کاری کاولی هلر به‌عنوان معاون ارشد و مدیر سریال‌های درام شبکه اچ‌بی‌اُ، این رمان تا چه میزان قابلیت اقتباس سینمایی دارد؟ به نظر من، داستان ظرفیت خیلی خوبی برای تبدیل شدن به سریال دارد. به‌خصوص که تهیه‌کننده معروف، ریس ویترسپون، در ژوئیه 2021 این کتاب را برای هم‌خوانی در باشگاه کتاب‌خوانی‌اش انتخاب کرد و او بیشتر اوقات پروژه اقتباس‌های سینمایی از کتاب‌های منتخب باشگاهش را کلید می‌زند. از این جهت، می‌توان امیدوار بود که این اتفاق برای کاخ کاغذی هم بیفتد.
از مراحل انتخاب، ترجمه و انتشار این رمان بگویید؟ من پیش از این‌که مترجم باشم، یک کتاب‌خوان مشتاقم! از این رو همیشه به فهرست کتاب‌های جدید و پرفروش توجه می‌کنم تا از قافله مطالعه عقب نمانم. نخستین‌بار اسم این رمان را در فهرست پرفروش‌های نیویورک‌تایمز دیدم و خلاصه‌اش، توجهم را جلب کرد. بعد از مطالعه آن‌قدر تحت‌تأثیر روایت و فضای قصه قرار گرفتم که بعد از مشورت با ناشر، ترجمه را شروع کردم. پس از آن، کتاب بقیه مراحل آماده‌سازی را طی کرد و خوش‌بختانه ترجمه دیگری از آن منتشر نشد و درگیر فضای رقابتی و موازی‌کاری نشد. نسخه فارسی کاخ کاغذی در تیر ماه در دسترس مخاطبان قرار گرفت و با استقبال بسیار خوبی مواجه شد.
و در پایان از آخرین ترجمه‌هایتان بگویید. آیا کتابی در دست ترجمه دارید؟ بله، از آنجا که داستان‌های خوب تمام‌شدنی نیستند، من هم همیشه پیگیر آثار دلچسب هستم تا حس خوب حاصل از مطالعه رمانی جذاب را با مخاطبان ایرانی شریک شوم. در حال حاضر، یکی از جدیدترین رمان‌های معمایی هارلن با همکاری نشر آموت مراحل نهایی خود را طی می‌کند و غیر از آن نیز، مشغول ترجمه اثری بسیار متفاوت و برگزیده هستم. گزارشگر بیتا ناصر
