#نبض_شناسی نبض در خواب و بیداری نبض مردم خفته از نخست که ب | ( الشفاء) مرکز طب وعلوم اسلامی
#نبض_شناسی
نبض در خواب و بیداری
نبض مردم خفته از نخست که به خواب بروند، کوچک و ضعیف و متفاوت و بطی (آهسته) می‌باشد، زیرا حرارت غریزی در خواب به قعر تن باز گردد و به هضم طعام و پزانیدن فضله‌ها مشغول می‌گردد. و سبب مشغولی بدین دو کار، همچون مقهوری و گران باری باشد؛ بدین سبب حرارت به بیرون میل کمتر می‌کند و به سبب میل ناکردن حرارت به بیرون تن، نبض کوچک و ضعیف و کند شود.
چون در خواب غذا گواریده شود، حرارت از هضم فارغ گردد و از غذا قوت یابد و به ظاهر تن برسد، نبض عظیم و قوی شود. و از بهر آنکه عظیم، کند و آهسته می‌تواند باشد، نبض در آخر خواب، عظیم و قوی و آهسته باشد.
اگر مردم در خواب دیر ماند و فزون از اندازه که باید، بخوابد، نبض به صغیری و ضعیفی و تفاوت و آهسته بازگردد، از بهر آنکه فضله‌های طعام که غذا را نشاید، در تن بماند و روح و حرارت غریزی چون خفته ای گردد و از آن تحلیل‌ها و استفراغ‌های محسوس و نامحسوس که در بیماری باشد، در خواب هیچ نباشد و قوت به سبب فضله‌ها که در تن بماند، گران بار و مسترخی شود و نبض بدین سبب صغیر و ضعیف گردد
هرگاه که مردم بخسبد و در معده و رگ‌ها چیزی نباشد که حرارت روی بدان آرد و هضم کند و از آن مدد و قوت یابد، مزاج بدان سبب به جانب سردی گراید و صغیری تفاوت و به طور نبض زیادت گردد.
بیداری را همچنین حکم‌ها مختلف است. هرگاه که مردم به طور معمول بیدار شود، نبض به تدریج عظیم و سریع شود و به حال طبیعی باز گردد
و اگر ناگاه به سببی ناگهانی بیدار شود، نبض در حال ضعف شود، پس عظیم و سریع و مرتعش و مختلف شود، زیرا آنکه بیداری طبیعی نباشد؛ پس ناچار در نبض، حرکت‌های مختلف و ارتعاش پدید آید، لکن بر آن حال دیر نماند، پس از ساعتی به حال طبیعی بازآید.
سید اسماعیل جُرجانی، ج1، ص316
(الـشفاء) مرکز تحقیقات طب وعلوم اسلامی
https://t.me/joinchat/sQg2ylo_9wg5MWVk
