° علاقه مفرط‌ام به شمع مرا بدین سو کشاند که شاید این علاقه در | تجربه زیسته l امین بزرگیان

° علاقه مفرط‌ام به شمع مرا بدین سو کشاند که شاید این علاقه در سوختن ساده و بی‌آلایش شعله باشد، اینکه هیچ هدفی جز همین سوختن و نور در ماهیت آن وجود ندارد. شمع را به سختی می‌توان (حداقل در عصر برق) ابزار دانست. این خودبسندگی نسبی شمع و خصلت زیبایی‌شناسانه‌ی آن تمام توجه را به خود او و نه کاری که از آن بر می‌آید، جلب می‌کند. شمع به‌گونه‌ی قدرتمندی به «وجود» پیوند می‌خورد؛ وجودی که تنهایی هستی‌شناسانه‌ی خود را در لحظاتی بازکشف می‌کند. ما تنهاییم و این تنهایی را شمع می‌تواند به‌خوبی تجسم بخشد.

از دیگر سو، این وجودِ تنها رو به نیستی و اتمام دارد. شمع با سوختن و پایانِ قریب‌الوعش، مرگ و میرایی را تصویر می‌کند. هر وجودی می‌سوزد و این سوختن در ذات حیاتش است. شمع به واقع تصویری است از پیوند ناگسستنی زندگی و مرگ: ما با زندگی کردن به سمت مرگ می‌رویم و میرایی در هر زیستنی ذخیره شده است و با آن یکی است.

شمع، دروازه‌های تخیل است آنگونه که گاستون باشلار در کتاب شعله شمع می‌گوید، آدمی با نگریستن به شعله، خیال را می‌پروراند و جهانی که از او دریغ شده است را باز می‌سازد زیرا که خود را با شعله‌ای که می‌سوزد شبیه می‌بیند. خیال با نور شمع پیوندی تاریخی دارد. این پیوند برخاسته از همه آن هم‌ذات‌پنداری‌هایی است که «وجود» با شمع می‌یابد. شعله‌ی شمع آرزو و خیال بازیابی مردگان را زنده می‌کند؛ تخیلِ بودنِ مجدد آنها و اینکه، آنکه از دست رفته نیز زمانی بوده است و آن بودنْ ابدیّتی دارد که در «نور» باقی است.

بر اساس اسطوره‌های دینی، شمع نوری است که به جهان تاریک مردگان فرستاده می‌شود تا بر ترس‌شان از غریبگی غلبه کنند که در حقیقت، روایتی است از ترسی که زندگان را از ناآشناییِ مرگ فراگرفته است. شمع راه‌حل نمادینی بوده است برای یادآوری مردگان و فراموشی مرگ: یعنی همه آن برنامه‌ای که تاکنون برای مواجهه با مرگ اختراع شده است. آدمی با یادآوری مردگان است که می‌تواند تا حدودی بر ترس خود از مرگ غلبه کند، زیرا به یاد می‌آورد که این مسیری مشترک و سرنوشتی همگانی است و کسی را از آن چاره‌ای نیست.

شمع محصولی است از دل تاریخ، از فراخنای زمان و پدیداری که می‌تواند تجربه‌ای را از زندگی روزمره‌ی گذشتگان بازآفرینی کند. این قطعه‌ی اشتراکی از زندگی، حیثیت مشترک حیات آدمی در طول تاریخ را نمایندگی می‌کند؛ یعنی رنج. ما در رنج کشیدن با تمامی انسان‌ها در تاریخ مشترکیم.
پیوند شمع و رنج بیراه نیست، و به همین دلیل است که قلب‌های شکسته و مستٲصل به سوی شمع و شعله‌اش کشیده می‌شوند.

@AminBozorgiyan