2022-04-18 12:26:57
حماسه سرایان پیش از فردوسی
قسمت دوم / ابوعلى بلخى
دومين شاهنامه منثور كه در كتاب های قديمی به آن اشاره شده شاهنامه
ابوعلى محمد بن احمد بلخى است. از ابوعلى محمد بن احمد بلخى اطلاعاتی نداریم اما چون نام او در کتاب آثار الباقیه آمده است، در مییابیم که وی پیش از سال 391 قمری(سال تالیف آثار الباقیه) می زیسته است.
شاهنامه او چنان که از گفته ابوریحان بر میآید، کتابی با اعتبار و دارای سند و پشتوانهای قوی از اسناد آن زمان بوده است و او از سيرالملوک عبدالله بن المقفّع و محمد بن جهم برمكى و هشام بن قاسم و بهرام بن مردانشاه و بهرام بن مهران اصفهانى، و از تاريخى متعلّق به بهرام هروى مجوسى در نگارش كتاب خود استفاده كرده و آن چه درباره گيّومرث آورده است با روايات مذهبى زرتشتيان به درستى وفق دارد و از این نکته متوجه میشویم كه شاهنامه ابوعلى ظاهراً بيشتر مبتنى و مستند بر روايات مكتوب بوده است تا روايات شفاهى.
بارون روزن در کتابی که راجع به
خداینامه نوشته است میگوید که ممکن است شاهنامه ابوعلی همان شاهنامه ابومنصور محمد ابن عبدالرزاق باشد. تقی زاده و بارتولد نظر روزن را پذیرفتهاند اما ذبیح الله صفا در رد فرضیه یکی بودن شاهنامه ابوعلی و شاهنامه ابومنصور میگوید که ابوریحان به هر دو شاهنامه ابوعلی و ابومنصور به طور جداگانه اشاره میکند و دیگر آنکه نام ابوعلی در مقدمه موجود ابومنصور نیامده است.
تاریخ ادبیات در ایران،ذبیح الله صفا،انتشارات فردوس،چ هشتم 1378
حماسه سرایی در ایران،ذبیح الله صفا،انتشارات امیرکبیر،1333
فرآیند تکوین حماسه ایران،جلیل دوست خواه،انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی،1384
———
همچنین بنگرید به:
قسمت اول / ابوالموید بلخی
https://t.me/APageOfHistory/399
@apageofhistory
1.1K views09:26