2020-10-23 21:39:39
بحران سوریه از آن جنس بحران‌هایی است که نمی شود به راحتی فهمید دقیقا چه گروهی علیه چه گروهی می جنگید، چیزی است در مایه های جنگ داخلی لبنان در دهه های 70 و 80 میلادی، جنگ همه علیه همه
بنا به پیشنهاد دوستی صاحب فضیلت کتاب "به عقب بر نمی گردیم " اثر روزنامه نگار لبنانی "رانیا ابوزید " که روایت‌های دست اولی از آغاز بحران و تبدیل شدن آن به جنگ داخلی در سوریه داشت را خواندم
سبک روایی کتاب که فقط خواسته روایتها و دیده های چند قهرمان اصلی اثر را بدون دخل و تصرفی روایت کند، چندان برای من که دنبال تحلیل‌های عمیقتری از بحران‌های خاورمیانه بودم راضی کننده نبود، اما نمی توان از سبک روایی شدیدا واقع گرایانه کتاب و اینکه تا حد زیادی توانسته روایتی جامع و بی‌طرفانه اما غیر تحلیلی از بحران سوریه ارائه بدهد، به سادگی گذشت، سوای متن خود کتاب، چند درس اساسی برای خواننده اهل بصیرت از این کتاب می توان استخراج کرد که عبارتند از :
دست به سلاح بردن احتمالا بدترین گزینه ممکن برای تغییر در هر حکومتی است، خشونت فقط خشونت بیشتر می زاید و خشونت بیشتر نفرت بیشتر، سرانجام آن کسی پیروز خواهد بود که از ایدئولوژی نفرت و خشونت به بهترین وجه استفاده کرده باشد
جوامع انسانی بسیار پیچیده اند، اینکه ساده دلانه فکر کنید می توان با یک تقیسم بندی ساده در مناقشه ای طرفهای درگیر را به بد و خوب تقسیم کرد، بسیار خطاست، واینکه فکر کنیم قدرت‌های جهانی و سازمان های بین المللی نیز از ابعاد دقیق بحرانی چون جنگ سوریه اطلاع دقیقی داشته و دارند خطای بسیار بزرگتر، نهادهای بین المللی معمولا در بحران های بزرگ کار نمی کنند جز بدتر کردن ناخواسته اوضاع
در خاورمیانه شما چیزی با نام همسایه بی آزار ندارید، آنها حاضران میلیون ها دلار خرج کنند تا "منافع ملی" شان تامین شود، احتمالا بی اهمیت ترین موضوع برای آنها در راه تامین منافع ملی شان سرنوشت مردم عادی و خواسته های شان است،
عمده مردم در تمامی جوامع حداقل خواسته هایی شبیه به یکدیگر و به ظاهر پیش پا افتاده دارند، داشتن شغلی آبرومند، حفظ عزت نفس شان، حداقلی از رفاه اقتصادی معقول و مسئولیت پذیر بودن دولت،با تامین این نیازها گروهای افراطی از هر سنخ و طیفی را به حاشیه برانید، زیرا افراط گرایی چه قومی و چه مذهبی اش برنده ای نخواهد داشت اما همگی بازنده خواهند بود
اکنون جامعه سوریه می تواند آینده هر کدام از سایر کشورهای خاورمیانه باشد، حکومتی استبدادی که به هیچ وجه خواهان شنیدن صداهای مخالف نیست از یکسو، بحران اقتصادی و فقر و فشار ناشی از آن در سدی دیگر بعلاوه کمی چاشنی تحریک شدن تنش‌های قومی یا مذهبی یا ترکیبی از هر دو، فرمولی بسیار ساده و سرراست
اگر این این برداشت غلط را دارید که سوریه "فاقد تاریخ" بود و ما "دارای تاریخ چند هزارساله" هستیم، پس سوریه ای شدن در آینده برای ایران نامحتمل است، این کتاب توصیه می شود، باید دانست که بحران‌های اقتصادی - اجتماعی در کنار ناکارآمدی سیاسی با تاریخ داشتن یا نداشتن کشوری کاری ندارد، بماند که سوریه هم تاریخش را داشت و هم سنت همزیستی کم و بیش مسالمت آمیزش را
سرانجام این سخن ممکن است بسیار محافظه کارانه به نظر برسد، گاهی بهترین کار در مقابل ساختاری فاسد و ناکارآمد، هیچ کاری نکردن است، زیرا مشخص نیست برآیند کنش‌های بازیگران چه نتیجه هولناکی در پی داشته باشد، زمانی که فکر می کنید چیزی برای از دست دادن ندارید، می فهمید که اتفاقا چیزهای زیادی از دست دادید
1.2K viewsramin alb, 18:39
آ
