کانال حاشیه‌پرداز

2022-08-01 11:18:35 سخنان منتشر نشده آیت‌الله گلپایگانی: ولایت فقیه یک فتواست، مثل تسبیحات اربعه که من بگویم یکبار بگویید و دیگری بگوید سه بار! در میان علمای بزرگ خیلی‌ها هستند که آنرا قبول ندارند.

این سخنان را آیت‌الله گلپایگانی یکی از بزرگترین مراجع هم عصر آیت‌الله خمینی اسفند سال ۶۰ در مسجد اعظم قم گفته است.
او صراحتا اعلام کرده مساله ولایت فقیه از قدیم‌الایام مورد اختلاف بوده و بعضی علمای بزرگ مثل شیخ مرتضی انصاری به آن اشکال دارند. اما نکته اصلی سخنان آیت‌الله آنجاست که ولایت فقیه را مثل یک فتوا میداند و همچون اختلاف در تعداد تسبیحات اربعه! و اگر مقلدین مراجع بر سر اختلاف فتاوا بجان هم بیفتند و شعار بدهند مرگ بر ضد فلان در بلاد اسلام عیب و عار است. و خواسته که این اعتراض را همه بکنند و نترسند از اینکه به آنها هم گفته شود ضد ولایت فقیه و شعار مرگ بر برایشان سر داده شود.
@hoseinrazzagh
@nasiri42 باز کردن / نظر دهید

2022-07-30 13:51:33 انتقال #ناهید_شیرپیشه ، مادر پویا بختیاری، به زندان کچویی کرج

روز پنج‌شنبه ۶مردادماه ۱۴۰۱، ناهید شیرپیشه، مادر جاویدنام #پویا_بختیاری ، از کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۹۸، به زندان کچویی کرج منتقل شد.

ناهید شیرپیشه در تاریخ ۲۰تیرماه ۱۴۰۱ با هجوم نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به منزلش بازداشت شد. ماموران هنگام مراجعه به منزل خانم شیرپیشه برای بازداشت وی اقدام به شکستن درب منزل او کرده بودند. همچنین در همان روز #مهرداد_بختیاری ، عموی پویا بختیاری، نیز توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده است.

گفتنی است پیش از این #منوچهر_بختیاری ، پدر پویا بختیاری، نیز بازداشت شده و اکنون در حال گذراندن دوران ۶سال محکومیت خود است.

خانواده پویا بختیاری پس از کشته شدن فرزندشان سکوت نکرده و به جرم دادخواهی خون عزیزشان تاکنون چندین نفر از اعضای این خانواده بازداشت شده و دائما تحت فشار نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی قرار دارند./تارنگار حقوق بشر در ایران



@paniranist باز کردن / نظر دهید

2022-07-25 01:29:08 در دفاع از پویش «من محجبه‌ام و با گشت‌ارشاد مخالفم»...

این روزها کمتر اتفاقی است که مرا سر ذوق بیاورد. بیشتر در حال حرص و جوش خوردن و غمباد گرفتن و دندان ساییدن هستم.

اما یکی از وقایعی که حقیفتا قند در دلم آب کرد، ماجرای محجبه‌هایی است که پویش راه انداخته‌اند و با #گشت‌_ارشاد و #حجاب‌_اجباری مخالفتشان را علنی اعلام کرده‌اند.

اصلا حال این روزهایم را خوب کردند. چرا؟ اصلا ارزش اینکار کجاست؟

تا همین چند وقت اخیر، مردم هر فرد #محجبه را به چشم یکی از طرفداران‌ حکومت و بالتبع حجاب اجباری و سرکوب می‌شناختند. بالاخص که رسانه‌ها را آن جمعی از طرفداران حجاب، تسخیر کرده‌اند که غالبا سمپات حکومت بوده و حجاب فارغ از مسائل اعتقادی، برایشان جنبه سیاسی و ایدئولوژیک دارد.

همین ۲۱ تیرماه اخیر بود که چادری‌ها و طرفداران #حجاب اجباری تجمع کردند و خواهرم حجابت و برادرم نگاهت گفتند و در نهایت برای تلطیف فضا، تعدادی گل رز به خانم‌های غیرمججبه هدیه دادند.

تا قبل از این پویش، مردمی که به هر دلیلی حجاب برایشان در اولویت نبود، فاصله‌ای عمیق بین خودشان و هر فرد چادری و محجبه می‌دیدند. البته امروز هم می‌بینند. اما این پویش شروعی شد بر قیام زنان محجبه، علیه کلیت تصویر ساخته شده توسط جمهوری اسلامی درباره زنان مومن و محجبه.

تصویر ساخته شده پیرامون همه زنان محجبه با این پویش شکست؛ حالا جامعه فهمید محجبه‌های زیادی هستند که با اراده و اختیار و از روی شناخت حجاب را برگزیده‌اند، در عین حال به حق انتخاب دیگر افراد جامعه احترام می‌گذارند و به هیچ‌وجه حاضر به سکوت در برابر سرکوب هموطنان بی‌حجابشان نیستند.

امروز جمهوری اسلامی بدلیل گره زدن تمام اعمال و رفتارش به دین، مردم را نسبت به دین و نمادهای دینی بدبین کرده است. همین باعث شده حوزویان و چادری‌ها امنیتشان را در جامعه از دست بدهند. چرا؟ چون مردم حساب دین و نمادهای دین را با حساب حکومت یکی کردند‌.

حالا چه اتفاق مبارکی رخ داده است؟ عده‌ای با نماد و شاخصه دینی(حجاب کامل) علیه یکی از اساسی‌ترین خط‌قرمزهای جمهوری اسلامی پویش راه انداخته و به پاخاسته‌اند.

این پویش همدلانه و شرافتمندانه می‌تواند شروعی باشد بر تفکیک حساب حکومت و دین در ذهن و دل کسانیکه تمام این سال‌ها به نام دین، ظلم و نامردی و نابرابری و تبعیض دیدند و تمام این رذایل را به پای اسلام گذاشتند و تبعا از آن دوری کردند.

@aghalyyat باز کردن / نظر دهید

2022-07-24 18:31:32 "حزب اللهی‌ها اول از همه بخوانند"

امروز حکم دادگاه را کامل منتشر می‌کنم تا وکلا، کارشناسان حقوقی، اساتید دانشگاه، فعالان رسانه‌ و کاربران فضای مجازی بخوانند و نظر بدهند.
پیش از انتشار این ویدئو را ضبط کردم که یک دعوت ویژه بکنم از بچه حزب اللهی ها که بعنوان مخاطب خاص با دقت بیشتری وقت بگذارند و حکم را بخوانند.

‏ بچه حزب اللهی‌ها مهم‌اند ازینجهت که در طول زندگی بعنوان متهم شاید خیلی پای‌شان به دادسرا و دادگاه و پاسگاه و نهادهای امنیتی باز نشود و دقیقا نفهمند مردم، یا یک فعال کارگری یا یک معلم چه می‌کشند و باطن نظام دینی، ۴۳ سال بعد از انقلاب را ندیده باشند.
من برایم اینها خیلی مهم‌اند.

‏می‌دانم که بعد از خواندن این حکم ممکن است اصلا نفهمید اتهام چیست و جرم چه بوده است؟
این اصلا حکم نیست و یک سرمقاله سیاسی است.
ولی اگر مثلا دغدغه‌مندید که با افزایش ون ظاهر نظام را دینی‌تر کنید خوبست ببینید دین در باطن نظام و در دستگاه قضا و نهادهای امنیتی چقدر ساری و جاری است.

‏ من به بچه حزب اللهی‌هایی که هنوز پاکباخته‌اند و کاسب نشده‌اند و صرفا بخاطر تعلقات‌ از همه چیز دفاع می‌کنند خیلی امیدوارم.
فکر می‌کنم شماها اگر خیلی دقیق بفهمید بزرگواران زیر این لحافی که به اسم اسلام و مقدسات و شهدا روی خودشان کشیده‌اند چه‌ها که نمی‌کنند وضعیت اینطور نمی‌ماند.

‏ در پایان مجددا دعوت می‌کنم از کارشناسان حقوقی، وکلا و فعالان رسانه که وقت بگذارند این بیانیه سیاسی و ادبیات و استنادات و الفاظ اش را تحلیل کنند.

مجسمه سخنرانی‌های مقامات کشور در رابطه با حمایت از افشاگری فساد، سوت زنی و امثالهم الآن لخت و عور در برابر دیدگان مان است.

‏پی نوشت:
برای کسانیکه می‌خواهند بهتر کشف رمز کنند و معنای عبارات در دادنامه را متوجه نشدند کیفرخواست را هم ضمیمه کردم تا کامل بخوانند.
البته بسیاری از اتهامات و عبارات داخل دادنامه چون نه ارجاع دارد نه تفهیم اتهام شده را خود من که متهم پرونده‌ام هم متوجه نشدم. خیلی درگیرش نشوید.

[ ورق بزنید و اینجا کلیپ و تصاویر را ببینید]

#وحید_اشتری

@ghabl_enghelab باز کردن / نظر دهید

2022-07-23 01:59:45 چرا اعتراض محجبه‌ها به اجبار حجاب و گشت ارشاد اهمیت دارد؟

محمدرضا جلائی‌پور

در پی انتشار ویدیوی برخورد بی‌رحمانهٔ گشت ارشاد با مادری که برای رهایی دختر بیمارش ضجه می‌زد، در همین ساعات اول و در کمتر از یک روز بیش از چهل هزار زن محجبهٔ ایرانی در استوری‌های اینستاگرامی با هشتگ‌های #محجبه_و_مخالف_اجبارحجابم و/یا #محجبه_ومخالف_گشت_ارشادم و انتشار عکس و نامشان در چند رشته‌استوری افزودنی به اجبار حجاب و گشت ارشاد اعتراض کردند و تعدادشان رو به افزایش است (نمونه‌هایی از آن را می‌توانید در هایلایتِ «اجبار‌حجاب‌نه» ببینید).

این اعتراض جمعی زنان محجبه اهمیت دارد چون:

نشانهٔ این است که در جامعهٔ ایران شاهد دوقطبیِ «باحجابِ حامیِ اجبار حجاب» و «بی‌حجابِ مخالفِ اجبار حجاب» نیستیم و حتی بخش بزرگ و روزافزونی از زنان مججبه هم مخالف گشت ارشاد و اجبار حجاب‌اند.

نشانهٔ بلوغی مبارک در جامعهٔ ایران است. اگر کسری چندهزارنفره از این تعداد زن محجبه که امروز در نوعی تجمع آنلاین در اعتراض به اجبار حجاب و گشت ارشاد با نام و عکس‌شان شرکت کرده‌اند و مردانی که امروز به گشت ارشاد و اجبار حجاب معترضند در ۱۷ اسفند ۱۳۵۷ در اجتماع مسالمت‌آمیزِ ضداجبار حجاب در کنار زنان غیرمحجبه شرکت می‌کردند، چه بسا از ابتدا حجاب اجباری نمی‌شد یا لااقل به این میزان تحمیل نمی‌شد.

نشانهٔ این است که از نظر بخش بزرگ و روزافزونی از شهروندان مذهبی ایران اجبار حجاب و انواع تبعیض مذهبی هم به ضرر کشور و ناقض حقوق شهروندان است و هم مایهٔ بدنامیِ مسلمانی.

هیچ رسانهٔ بزرگ و ارتش سایبری‌ای مبلغش نبود، یک ریال صرف تبلیغ آن نشد و کاملا خودجوش بود.

مذهبی‌ها (از جمله زنان محجبه) در ۴۴ سال گذشته در موارد متعددی ذی‌نفع انواع تبعیض مذهبی در استخدام و ارتقا و امتیازگیری و فضاهای عمومی بوده‌اند و این‌که بخش روزافزونی از مذهبی‌ها به گشت ارشاد و اجبار و این تبعیض‌ها اعتراض می‌کنند هم نشانهٔ رشدی اخلاقی و اجتماعی است و هم از مقدمات ضروری برای رفع خشونت‌پرهیزِ این تبعیض‌ها.

اجبار حجاب و گشت‌های ارشاد در تبلیغات حاکمیتی بعضا به نام ترجیحِ نیروهای مذهبی توجیه می‌شده است. اتفاق مبارکی است که بخش روزافزونی از شهروندان مذهبی حسابشان را از حامیان این تبعیض‌ها جدا می‌کنند، تکثر سبک‌های زندگی را می‌پذیرند و با صدای بلند می‌گویند: به نام ما ظلم و تحمیل نکنید! مشابه کمپین‌‌های بالغانه‌ای که در اعتراض به انواع تبعیض و اجحاف در سایر کشورها ذیل هشتگِ #NotInMyName (نه به نام من) رواج دارد. این‌که بخشی از جامعه به ظلمی اعتراض کند که خودش قربانی‌اش نیست ولی به بخش دیگر جامعه می‌شود، نشانگر بلوغی اخلاقی و مدنی است.

برای زنان محجبه که معمولا در شبکهٔ خانوادگی و دوستیِ مذهبی‌تر و سنتی‌تری قرار دارند، این‌که با صدای بلند و بعضا بر خلاف پسند همسر/پدر و نزدیکانشان مخالفتشان را با اجبار حجاب و گشت ارشاد اعلام کنند بعضا نوعی هزینهٔ اجتماعی در شبکهٔ خانواده و دوستان هم دارد و این‌که حاضر شده‌اند چنین کنند نشانهٔ این‌است که عاملیتِ زنان مذهبی و حساسیت‌شان به رنج هم‌وطنانی که قربانی این تحمیل و اجبار و نقض حقوق و آزادی‌های اساسی‌اند افزایش پیدا کرده و/یا حتی برای بخش روزافزونی از شهروندان مذهبی هم تاثیر اجبار و تحمیل بر دلزدگی از مذهب روشن‌تر شده است.

اکثر شهروندان ایران طبق همهٔ نظرسنجی‌های معتبر شکلی از باور و هویت دینی و نوع و حدی از تشرع دارند و توقف اجبار حجاب و برخوردهای گشت ارشادی بدون همراهی و حمایت طیف گسترده‌تری از شهروندان مذهبی دست‌یافتنی نیست.

اکثر شهروندان ایران طبق همهٔ نظرسنجی‌های معتبر مخالف اجبار حجاب‌شده‌اند، ولی صدای مسلمانانِ مخالف اجبار حجاب (اکثریت خاموش) تا امروز در میان همهمهٔ رسانه‌های خارج از کشور و صداوسیما که نمایندگی‌شان نمی‌کنند کمتر شنیده می‌شد.

در شرایطی که دستگاه‌های تبلیغات دولتی در ایران از یک سو و رسانه‌های براندازان از سوی دیگر بر آتش نفرت و دوقطبی‌سازی‌های خشونت‌پرور می‌دمند، چنین حرکت‌های مسالمت‌آمیز و ‌مدنی افزایندهٔ همدلی و همبستگی در برابر نقض حقوق و آزادی‌های اساسی شهروندان در جامعهٔ متکثر و رنگارنگ ایران است.

@jalaeipour باز کردن / نظر دهید

2022-07-23 01:47:09 حکم خدا

اعضای جامعه‌ای که اکثریت آن دیندار و خواستار اجرای آموزه‌های مذهبی باشند، قوانینی را مبنای عمل قرار می‌دهند که حکم خدا به‌شمار آید. تردیدی نیست که تشخیص این احکام کاری تخصصی است و تنها از فقیهان دین‌شناس بر می‌آید؛ لذا کسانی که بر مبانی و منابع دینی تسلط ندارند نمی‌توانند بدون آگاهی کافی در این زمینه اظهار نظر کنند.

با این حال در دوران غیبت ما فقط به برداشت‌هایی خطاپذیر از احکام خدا دسترسی داریم که مشهورترین آنها لزوماً درست‌ترین آنها نیست. در این شرایط اگر بخواهیم قوانین را بر اساس ضوابط دینی تنظیم کنیم، ناچاریم برداشت متخصصانی را مبنا قرار دهیم که از اقبال بیشتری در میان مردم برخوردار باشد؛ زیرا ملاک عادلانهٔ دیگری برای ترجیح دیگر برداشت‌ها وجود ندارد.

ضمن اینکه شناخت روش اجرای احکام و تشخیص زمینه‌ها، مصادیق و آثار اجتماعی آن، نیازمند تخصص‌هایی است که با فقه و اصول به‌دست نمی‌آید. اصرار بر حاکمیت قوانین اسلامی بدون ‌توجه به این دو نکته، علاوه بر نادیده گرفتن علم و تخصص، نتایجی خلاف انتظار قانون‌گذار به‌بار خواهد آورد و جامعه را از دین دور می‌کند.

@hamidhossaini باز کردن / نظر دهید

2022-07-18 09:49:48 قشرهایی از متدینین هستند که سیاست‌های حکومت در مورد مسائل دینی از جمله #حجاب را به ضرر اصل آن مسئله و به ضرر دین می‌دانند. فلذا سعی می‌کنند اعتراض خود را به مسئولین امر -که می‌پندارند آنها هم همین دغدغه ها را دارند- برسانند تا بلکه اصلاحی در این روند صورت بپذیرد.

لکن این بندگان خدا غافل از آن هستند که آنچه از حاکمیت درباره دین و دغدغه دینی می‌شنوند، فقط و فقط یک اشتراک لفظی با عقاید مذهبی آنهاست. هنوز نفهمیده اند چگونه احساسات مذهبی شان و میراث تاریخی دین شان ابزار دست عده ای شده تا همچنان قدرت را در دست خود نگه دارند و شیره جان کشور را بکشند.

و خود همین مذهبی ها با حفظ اعتقاداتشان، مفتخرند به حمایت از سیستمی که با جعل هویت دینی آنها، تیشه به ریشه همین دین می‌زند. سیستمی که برایش مهم نیست بعد از خودش چیزی از این دین ١۴٠٠ ساله بین مردم باقی می‌ماند یا نه. آنچه برایش مهم است، «نمایش اقتدار» است برای استمرار بقای خودش به هر قیمتی...


@zeddezogh باز کردن / نظر دهید

2022-07-16 21:37:17 ما از حجاب مطلقاً یک قدم هم عقب‌نشینی نداریم
گزارش غیر رسمی از جلسه محرمانه آیت الله خامنه‌ای با فعالان حوزه حجاب
مروری بر نظرات سیاست‌مداران و فضای رسانه‌ها درباره قانون حجاب (بخش هفتم)

دی ۹۷ خبر جلسه رهبری با برخی از فعالان فرهنگی در خصوص حجاب منتشر شد، اما متن آن به جز چند مصاحبه از اعضای حاضر در جلسه اطلاع‌رسانی نشد. با این حال سید محمدحسین دعایی که در این جلسه حاضر بوده، در نشست دیگری گفت: «به دفتر ایشان رفتم متن فرمایشات را پیاده کرده بودند و طبقه بندی آن خیلی محرمانه بود. گفتند می توانید از آن نکته برداری کنید، زرنگی کرده و دیدزنی کردم و تقریبا تمام مطالب را در ۴۳ نکته یادداشت کردم فقط یک مورد در آن هست که شاید صلاح نباشد رسانه ای شود، نکته ای است که حضرت آقا در مورد دولتی ها گفتند.»

این سخنان در برخی سایت‌ها منتشر و حذف شد و اکنون از طریق Archive.org قابل دسترسی است. با این حال لینک و فایل پی‌دی‌اف از صفحه سایت منتشر کننده نیز آماده شده و برای علاقه‌مندان ارسال می‌شود.
آنچه در ادامه می‌آید دیدگاه‌هایی است که در این گزارش غیر رسمی منتشر شده است.

آقای دعایی می‌گوید: در صحبت‌های حضرت آقا این جمله و مضمونش ۸ مرتبه تکرار شد: «اعتقادم این است، مسئله حجاب و عفاف، مسئله بسیار مهمی است...» ایشان گفتند: ما می‌گوییم فیلم‌هایی که مروج حجاب است را درست کنید در حالی که گزارش جشنواره فجر را برای من آوردند، دیدم فیلم‌هایی مورد تشویق قرار گرفته است که ضد خانواده و ضد عفت است.»

دعایی می‌گوید: «رهبری ۴ بار تکرار کردند که در مساله حجاب عقب‌نشینی نکنید، اگر عقب‌نشینی کنید، حکم الهی نقض می‌شود.
رهبری گفتند: «حجاب و عفاف قهراً شکل برجسته‌ای پیدا می‌کند و به شکل نماد در‌می‌آید و اختیاری هم نیست.» این را دقیقاً در مقابل صحبت‌های آقای زیبایی‌نژاد بیان کردند که چرا حجاب را نماد کرده‌اید تا اگر ضربه بخورد، نظام ضربه بخورد؟»

نکته دیگر در این گزارش این است که رهبری گفته‌اند: «نمی‌توانیم این مساله را در اعداد مسائل دیگر قرار دهیم. بالاتر از آنهاست. من مساله را این‌طور می‌فهمم.» مطابق این روایت، در اینجا یکی از خانم‌‌ها در صحبت‌هایشان گفتند در مساله حجاب تردیدهایی ایجاد شده است. اما رهبری گفته‌اند: «من قبول نمی‌کنم بعضی در مورد مساله حجاب دچار تردید شده باشند. جامعه زنان به طور وسیع از حجاب ابا ندارند.»

دعایی همچنین نقل می‌کند که برخی فعالان در این جلسه گفته‌اند: «اگر جریان حجاب اختیاری اتفاق بیفتد، جریان جامعه به سمت انقلاب جنسی و تحولات می‌رود.»
ظاهراً این دیدگاه مورد تایید رهبری هم قرار گرفته و ایشان نیز بر «فعال بودن یک جریان مخالف نظام اسلامی و اسلام برای ایجاد فساد اخلاقی و فساد جنسی» تاکید کرده‌اند.

نکته مهم دیگر اینکه مطابق نقل این گزارش رهبری صراحتاً گفته‌اند: «ما از حجاب مطلقاً یک قدم هم عقب‌نشینی نداریم...اگر حجاب به این شکل در کشور ما الزامی و قانونی وجود نداشته باشد، مطمئن باشید وضع حجاب در این کشور از همه کشورهای دیگه من جمله ترکیه بدتر خواهد شد.» در این نقل آمده: «رهبری معظم روی تبلیغ زنان برجسته محجبه تاکید داشتند...حضرت آقا [گفتند:] چرا نمی‌آیید فاجعه‌ای را که رضاشاه آفرید برای مردم جا بیندازید؟»

همچنین آیت الله خامنه‌ای گفته‌اند: «ما سر کار آمدیم ببینیم حکم خدا چیست و به آن عمل کنیم. حالا در جامعه جوی ایجاد شده از حکم خدا عقب‌نشینی کنیم؟ ما باید رضای الهی را تعقیب کنیم...اگر امام رضوان الله علیه حجاب را اجباری نمی‌کردند، جوانان ما به جبهه نمی‌رفتند...این همه زن مومنه پشت جبهه نبود. این همه تلاش عظیم سیاسی که زنان ما انجام می‌دهند نبود. اینها از برکات آن دوراندیشی و قاطعیت امام راحل بود.»

@AzadFekriSchool باز کردن / نظر دهید

2022-07-11 17:18:49 فردای حجاب ِ اجباری؟
(یافته‌های یک پژوهش دانشگاهی: به «عُرف» اعتماد کنیم)

بخشی از دینداران ایران، همچنان از فردای "اجباری نبودن" حجاب می‌ترسند. ️چرا؟ چون تصویر ِ آن‌ها از فردایی بدون اجباری بودن ِ حجاب این است: شهرهایی پر از عریانی ِ بی حد. پر از عیاشی بی اندازه. رها شده و جنگل‌وار. زنانی که نه فقط بی روسری، که با کمترین پوشش ممکن از خانه بیرون می‌آیند.

آیا اینطور است؟ آیا جامعه، بدون اجبار و پلیس و گشت ِ حجاب و بگیر و ببند، چنین وضعیتی پیدا می‌کند؟ اصلاً زنان غیرمعتقد به حجاب چه می‌پوشند؟

چند سال قبل، دانشجوی مستعد و دغدغه‌مندی در رشته‌ی پژوهش هنر، از من خواست تا استاد راهنمای پایان‌نامه‌اش باشم. حوزه مورد علاقه‌اش، حوزه پوشش زنان بود. قرار شد این سؤال مهم و بی‌پاسخ، جزو مسائل اصلی پایان‌نامه باشد: در شرایط ِ آزادی ِ انتخاب پوشش زنان، آن‌ها در فضاهای عمومی شهر چه خواهند پوشید؟

در این پژوهش، با 14 نفر از زنان ِ 18 تا 35 ساله ساکن تهران ساعت‌ها مصاحبه‌های عمیق شده‌بود. بنا بر منطق پژوهش‌های کیفی در جامعه‌شناسی، تلاش شده‌بود تا با تیپ‌های مختلفی از زنان، چه به لحاظ سنی، چه نوع دینداری، چه نوع پوشش فعلی (چادری، محجبه‌ی بدون چادر، غیرمحجبه‌ی ساده‌پوش و غیرمحجبه‌ی متفاوت‌پوش) و از خانواده‌هایی با سطح اقتصادی متفاوت مصاحبه شود. طبیعتاً یافته‌های این پژوهش کیفی قابل تعمیم به تمام جامعه نیست. اما فرضیه‌های علمی ارزشمندی را در اختیار ما می‌گذارد. ای کاش که امکان سنجش علمی آن با روشهای تعمیم پذیر وجود داشت.

نتایج این پژوهش برای خود ما هم شگفت‌آور بود: تقریباً تمام زنان مورد مصاحبه، حدی از پوشش عرفی را در حالت آزادی کامل حجاب، رعایت می‌کردند. هیچ‌کدام از آن‌ها حتی در ذهن خود به دنبال پوشش‌های بسیار بازتر (نظیر پوشش‌های قابل مشاهده در جوامع اروپای غربی) نبودند. نوع پوشش مطلوب بخش غالب آن‌ها، حتی در صورت نپوشیدن ِ روسری، بلوز شلوار، دامن بلند یا سارافون‌های ساده بود.

وقتی از آن‌ها پرسیده‌شده بود که چرا در شرایط آزادی کامل در پوشش، باز هم چنین پوششی را انتخاب می‌کنند، پاسخ شنیدنی بود: چون خودمان اینطور راحت‌تریم. چون هر جایی بر حسب تشخیص خودمان از فضا و اقتضائاتش، نوع پوشش متناسب را انتخاب می‌کنیم.

این یافته نشان می‌داد که فردای آزادی حجاب و پوشش به عنوان یک حق مسلم انسانی، اصلاً عریانی‌های بی‌حساب و کتاب نیست. جامعه، بدون ِ اجبار و بگیر و ببند، خودش قاعده دارد. اسم این قاعده‌ی نانوشته و مهم، «عرف» است: عرف، محکم‌ترین قانون ِ نقض‌ناپذیر ِ هر جامعه‌ است. عرف، خودش جامعه را برای هزاران سال تنظیم کرده است.

باید گذاشت جامعه، خودش بر اساس منطق عرف، خودش را تنظیم کند: حجاب عرفی در تهران، با حجاب عرفی در دهدشت ِ کهکیلویه فرق می‌کند. حجاب عرفی، در سیستان، با حجاب عرفی در مشهد و قم و یزد فرق می‌کند. آنکس که به اجبار می‌خواهد برای تمام این فضاهای متفاوت و عرف‌های گوناگون، یک قانون ِ اجباری یکدست‌کننده به نام دین و به خرج دین بسازد، اول از همه حجاب را در برابر عرف قرار می‌دهد. و بازنده در این میدان، حجاب است و دین. اجبار، منطق عرف را نادیده می‌گیرد و افراط و تفریط و لجبازی و کینه می‌آفریند.

فردای آزاد بودن انتخاب نوع پوشش، عریانی و هرج و مرج نیست. به عرف، اعتماد کنیم. عرف، ستون ِ جامعه‌ است.

راهیانه|ایده‌نوشت‌های مهدی سلیمانیه|@raahiane
#عرف|#عرف‌_ستیزی|#جامعه|#سفر_پایان‌نامه|#جامعه‌شناسی_هنر|#دانشگاه|#سیاه_مشق باز کردن / نظر دهید

2022-07-06 09:19:34 مختصری درباره‌ی «املای تاریخی» (Historical Spelling)

پیش‌تر نوشته‌ام که #خط و #زبان را نباید با هم اشتباه گرفت.

یادآوری ساده: خط و نوشتار ابزاری برای ثبت گفتار هستند. خط را می‌شود تغییر داد، یا ممکن است گویشوران یک زبان با خط آن آشنایی نداشته باشند (اصطلاحاً «بی‌سواد» باشند)، اما زبان مفهومی انتزاعی است و برای برقراری ارتباط به کار می‌رود. ترکیه و تاجیکستان را در نظر بگیرید: یکی در دوره‌ی آتاتورک و دیگری در دوره‌ی استیلای شوروی خط خود را تغییر دادند، اما آیا زبان آن‌ها هم تغییر کرد؟ مردم از فردای تغییر خط به #لاتین و #سیریلیک همچنان داشتند با زبان دیروز با دوستانشان معاشرت می‌کردند، دادوستد انجام می‌دادند، عشق می‌ورزیدند و گاهی ناسزا می‌گفتند! تفاوت اینجا بود که دیگر نمی‌توانستند سخنانشان را به خط جدید «بخوانند» و «بنویسند» و باید آن را می‌آموختند. در حوزه‌ی خطوط و زبان‌های ایرانی، مثلاً، متون #سغدی به سه خط #سغدی، #مانوی و #سریانی نوشته شده‌اند، یا متون #پهلوی به خطوطی همچون #پهلوی_کتابی و #پهلوی_کتیبه‌ای نوشته‌ شده‌اند، یعنی حتی می‌توان یک زبان واحد را با خطوط مختلف نوشت.

خط نسبت به زبان محافظه‌کارتر است، یعنی سخت‌تر و دیرتر تن به تغییر می‌دهد. این سرسختی منجر به پدیده‌ای می‌شود که زبان‌شناس‌ها آن را #املای_تاریخی می‌نامند.

#املای_تاریخی چیست؟ به زبان ساده، شکل نوشتاری بعضی واژه‌ها با تلفظ آن‌ها متفاوت است، یعنی، مثلاً، ما می‌نویسیم «خواستن /xwāstan/» اما می‌خوانیم «خاستن /xāstan/» (هنگام مطالعه‌ی جمله‌ی پیشین خودِ کلمه‌ی «می‌خوانیم» را هم ناخودآگاه و بدون فکر به‌شکل «می‌خانیم» تلفظ کردید و گذشتید!). چرا؟ چون در دوره‌ای هنوز خوشه‌ی همخوان آغازینِ «xw» در نظام آوایی فارسی‌زبان‌ها وجود داشته است. با گذشت زمان، این واج تحول پیدا کرده اما صورت املایی کلماتی که آن را در خود داشته‌اند همچنان در خط حفظ شده است. کلماتی وجود دارند که چند صد سال از تغییرات آوایی و تلفظی آن‌ها می‌گذرد اما هنوز به شیوه‌ی سابق نوشته می‌شوند. مثلاً، املای کلمه‌ی «مرد» در متون #پهلوی «مرت» (< ˈ mlt >) است اما می‌دانیم ــ دست‌کم در زمانی که اغلب متون زرتشتی نگاشته می‌شده‌اند ــ تلفظش «مرد /mard/» بوده است.

#املای_تاریخی مختص خط فارسی نیست. مثلاً، در خط #انگلیسی آن k ابتدای کلمه‌ی knife (با تلفظ /nʌɪf/) چه می‌کند؟ یا، مثلاً، چرا حرف t در انتهای تعداد زیادی از کلمات #فرانسوی نوشته می‌شود اما خوانده نمی‌شود؟ نظام‌های نوشتاری کهن همواره با این پدیده مواجهند.

#املای_تاریخی مختص دوره‌ی نو هم نیست و در متون دوره‌ی میانه نیز دیده می‌شود. مثلاً، فت‌وفراوان، در خط #پهلوی_کتابی املای تاریخی داریم، یا در متون #سغدی‌ به خط #سغدی.

خب، اما چرا، مثلاً، در همان دوره‌ی میانه، در متونی که به خط #مانوی نوشته شده‌اند (چه خود متون #مانوی و چه متون #سغدی به خط #مانوی) #املای_تاریخی دیده نمی‌شود؟ روشن است: به این دلیل که نظام نوشتاری #مانوی در زمان خودش جدید بوده و فرصتی برای بروز املای تاریخی نیافته است. اگر دین #مانی رو به افول و سپس نابودی نمی‌رفت و استفاده از خط #مانوی ادامه پیدا می‌کرد، بی‌شک املای تاریخی در این خط هم دیده می‌شد، چه اینکه نظام آوایی مدام در معرض تغییر و تحول است.

آنچه درباره‌ی #املای_تاریخی گفتم با این هدف بود که تفاوت صورت مکتوب و صورت تلفظی را نباید ضعف املایی در نظر گرفت و باید آن را یک «ویژگی» دانست. البته، این مبحث مفصل است و مواردی مانند #املای_شبه_تاریخی (Pseudo Historical Writing) نیز باید در جای خود بررسی شوند.

حسین جاوید
@Virastaar باز کردن / نظر دهید