تاملات نابهنگام/ کمیل سوهانی

2021-10-08 19:09:41 کار، حرکت، تولید و رستگاری...

چند سالی هست که به این یقین رسیده‌ام که در وضعیتی به لحاظ تاریخی‌تمدنی‌ قرار گرفته‌ایم که نسبتِ انسان ایرانی با #واقعیت برهم خورده است. بعد از این یقین به این تصمیم رسیدم که فعلا در مورد #واقعیت بخوانم و بگویم و بنویسم.

این روزها اما مشغول یک مکاشفه بزرگ هستم. این روزها همه آنچه این سال‌ها درباره #واقعیت خواندم و گفتم و نوشتم را در #واقعیت تجربه می‌کنم.

پیش از این خوانده بودم که بین هستی و حرکت رابطه عمیقی وجود دارد. هستی‌مندی در گرو حرکت است، همچنین خوانده بودم که این عالم، عالم تضاد و تزاحم است، در نتیجه حتما در مقابل حرکت مقاومت وجود خواهد داشت. در مقابل تلاش برای هستی‌مندی نیروهایی خواهند بود که تو را به سکون وامی‌دارند. آنچه امروز تجربه می‌کنم اهمیت درست دیدن و پذیرش #واقعیت برای ادامه حرکت و هستی‌مندی است.

وقتی می‌خواهی کاری را شروع کنی و به نتیجه برسانی در محل تمرکز انواع نیروها قرار می‌گیری. باید این #واقعیت را بپذیری که این نیروها برخی تو را همراهی خواهند کرد و برخی دیگر مانع حرکت تو خواهند شد. این قدم اول است، قدم بعدی این است که آن‌ها به‌خوبی و درستی بشناسی و از هرکدام توقعی #واقعی در مسیر حرکت خود داشته باشی. اگر نیروهای مخالف و موافق را بزرگتر یا کوچکتر از آنچه هستند ببینی، از حرکت بازخواهی ایستاد. باید بدانی همه نیروهای مخالف تو در یک سطح و یک شکل نیستند، برخی را می‌توانی با کمی وقت و انرژی تبدیل به نیروی موافق کنی و برخی دیگر را بدون اینکه تغییر ماهیت دهی از مخالفتشان برای تنظیم حرکت خودت استفاده کنی. باید بدانی که نیروهای موافق تو نیز، همگی شبیه به‌هم نیستند. برخی به مراقبت نیاز دارند تا موافق بمانند و برخی همراهی‌شان از جنسی است که می‌تواند به انحراف در حرکت منجر شود.

باید چشمت را عادت دهی که عرصه را #واقعی ببیند و دلت را عادت دهی که از حرکت نایستد. در این دیدن و رفتن خودت را خواهی شناخت، ضعف‌ و قوت‌هایت، توانمندی و ناتوانمندی‌هایت، علایق و وظایف و رسالت‌ت... بدین ترتیب توقع‌ت از خودت #واقعی خواهد شد. وقتی خودت را شناختی و حرکت کردی، هستی‌مند می‌شوی، وقتی هستی‌مند شدی، جایگاه خودت را در میان هستی‌مندان دیگر درمیابی و در نهایت نسبت‌ت را با هستیِ مطلق درک می‌کنی و اگر در مقابل هستی مطلق خاضع شوی، رستگار خواهی شد...

همه این‌ها را من این روزها تجربه می‌کنم، وقتی تصمیم گرفتم که #تولید کننده باشم، تصمیم گرفتم که #کار ی را به انجام برسانم...
این یعنی اهمیت #تولید و #کار و نسبت آن با #واقعیت و #رستگاری است.
برای ادامه این حرکت به دعای شما نیازمندم.

@Komailsohani

https://www.instagram.com/p/CUMvMuUoW42/?utm_medium=copy_link باز کردن / نظر دهید

2021-08-22 21:04:18 https://telegra.ph/%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%AF-08-22 باز کردن / نظر دهید

2021-05-29 19:12:02 گزارشگر تلویزیون صحبتش با ابراهیم رئیسی را اینگونه آغاز می‌کند:
در طلیعه تشکیل دولت مردمی هستیم.....اینکه امروز شما به کهف‌الشهدا آمدید نشان‌دهنده چه رویکردی است در دولت آینده...
چند ساعت نگذشته مسیح علینژاد گزارش واحد مرکزی خبر را بازنشر می‌کند و ...
مسیح علینژاد کاملا حق دارد، تلویزیون رسما دولت آینده را دولت رئیسی معرفی می‌کند.
این پاسکاری تلویزیون با مسیح علینژاد را می‌توان مثل همیشه به اشتباه گزارشگر نسبت داد...
اما به نظر من اینبار بازی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست...

در طول سالیان‌ متمادی حکومت‌ها و دولت‌ها، شعارها و ایدئولوژی‌ها می‌‌آیند و می‌روند، ، اما بعضی چیزها هیچ‌ تغییری نمی‌کند... همچنان پاشنه‌ی بعضی چیزها بر یک در می‌چرخد.
برخی چیزها اصلاح‌طلب و اصولگرا نمی‌شناسد، هر گروهی با هر مشی و مرامی بیاید و برود فرقی نمی‌کند، بعضی چیزها نباید تغییر کند.
ابراهیم رئیسی را یک قهرمان و یک منجی نمی‌دانم، اما معتقدم او قربانی یک بازی پیچیده شده است. بازی در میدان کسانی که برایشان فرقی نمی‌کند چه کسی با چه تفکر و لباسی در راس قوه مجریه قرار می‌گیرد، مهم روابط و قوانین و ساختاری است که باید حفظ شود...

https://telegra.ph/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%DA%86%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%DB%B1%DB%B4%DB%B0%DB%B0-05-29 باز کردن / نظر دهید

2021-05-21 18:49:06 انیمیشن میچل‌ها علیه ماشین‌ها؛


https://telegra.ph/The-Mitchells-vs-the-Machines-05-21-2 باز کردن / نظر دهید

2021-05-09 21:05:31 هین سخن تازه بگو...
عبور از چالش با مکتب نوسازی در آستانه انتخابات ۱۴۰۰

دو از دو

در واقعیت پذیرش همه الزامات این مسیر از توسعه به هر دلیلی برای ما امکانپذیر نیست. در یک نگاه غیر ایدئولوژیک و کاملا واقع‌گرایانه بهتر نیست برای مسیری غیر از مسیر مکتب نوسازی برنامه‌ریزی کنیم؟ پرسش اساسی در این مقطع، از کاندیدهای ریاست جمهوری آینده این است که برای عبور از چالش‌های بی‌فایده و فرسایشیِ جمع زدن بین توسعه از مسیر مکتب نوسازی و ایده‌های انقلابی و ضد امپریالیستی چه برنامه‌ای دارند؟ جمع مکسر بین این دو امر ریشۀ نابسامانی‌ها و آشفتگی‌های امروز جامعۀ ایران است. به نظر می‌رسد نیاز امروز ما در عرصه حکمرانی شکستن الگوی ذهنی این مکتب و آگاهی از این واقعیت است که کشورهای قدرتمند و توسعه‌یافته‌ای در جهان امروز وجود دارند که مسیر توسعۀ متفاوتی از الگوهای پیشنهاد شده قدرت مسلط جهانی را رفته‌اند و برای پیشرفت و توسعه نیازی به رفت و آمد بیهوده میان این دوگانۀ جمع‌ناشدنی نیست.

@Komailsohani

https://www.instagram.com/p/COqSKOeBfHJ/?igshid=u472wlf711gm باز کردن / نظر دهید

2021-05-09 21:05:14 هین سخن تازه بگو...
عبور از چالش با مکتب نوسازی در آستانه انتخابات ۱۴۰۰

یک از دو
این مطلب اولین بار در تاریخ ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ در روزنامه فرهیختگان منتشر شده است.

ژان پل سارتر، فیلسوف فرانسوی، در جایی گفته است وقتی انسان امکان ارتکاب خطاهای گوناگون را دارد، چرا گاهی بر یک خطا اصرار می‌ورزد؟
هفته گذشته جوبایدن، رئیس جمهور آمریکا، در سخنرانی صدمین روز دولت خود جمله‌ای گفت که به نظر می‌رسد آغازی بر پایان چهل سال از نوعی سیاست اقتصادی در آمریکا باشد. او خطاب به مردم آمریکا گفت:
"My fellow Americans, trickle-down economics has never worked."
"هموطنان آمریکاییِ من، قطره‌چکانیِ اقتصادی هیچ وقت کار نکرده است". نظریه اقتصادیِ قطرۀ پایین یا قطره چکانی به طور خلاصه به این موضوع می‌پردازد که دولت موظف است مزایای اقتصادی و تخفیف‌های مالیاتی برای شرکت‌های بزرگ و ثروتمندان در نظر گیرد، چرا که با رشد این افراد و شرکت‌ها، ثروت مانند قطره‌هایی که خود به‌خود به پایین می‌ریزد از سمت آن‌ها به سمت طبقات فرودست جامعه سرازیر شده و نهایتا رشد ثروتمندان موجب خیر همگانی می‌شود و این یعنی خلاصۀ سیاست اقتصادی نئولیبرال.
این اظهار نظر صریحِ بایدن یعنی آغاز عبور از چهل سال سیاستگذاری اقتصادی نئولیبرال در آمریکا. البته موضوع این یادداشت نه بررسی صدق عملکرد صد روزۀ بایدن است و نه بررسی وضعیت اقتصادی آمریکا، بلکه هدف از نقل این موضع‌گیری اقتصادی، بیان شاهدی تازه است بر ابدی نبودن نظریه‌های اقتصادی در عرصه حکمرانی.
نگاهی به سی سال سیاستگذاری اقتصادی پس از جنگ در ایران نشان می‌دهد دولت‌های مختلف علی‌رغم شعارهای در ظاهر کاملا متفاوت اما همگی بر یک ریل اقتصادی حرکت کرده‌اند. ریلی که مرحوم هاشمی رفسنجانی بعد از جنگ نهاد و به دلایل گوناگون وابستگی به این مسیر طی شده در جامعۀ ایرانی به حدی است که باقی بازیگرانِ عرصۀ سیاست هم بناچار در درون این زمین بازی کرده و می‌کنند. مرحوم هاشمی نه نظریه‌‌پرداز اقتصاد و توسعه بود و نه ادعایی بر ارائۀ الگویی تازه در مسیر توسعۀ کشور داشت. سیاستِ تعدیل اقتصادیِ او شامل مجموعه‌ای از تغییراتِ ساختاری مانند اصلاح سیاست‌های تجارت بین‌المللی، اصلاح نظام مالیاتی، خصوصی‌سازی، کاهش دخالت دولت در نظام مالی و ... بود که از سوی بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول پیش‌ از این به کشورهای در حال توسعۀ زیادی در ازای پرداخت وام و کمک به این دولت‌ها پیشنهاد شده بود. این پیشنهادها در دل نظریۀ تکامل‌گرای جامعه‌شناختیِ کلان‌تری به نام "مکتب نوسازی" است که موفقیت تغییرات ساختاری به منظور تبدیل جوامع سنتی به جوامع مدرن و توسعه‌یافته را منوط به تغییر در همۀ شئون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی می‌داند.
در یک نگاه کاملا خوشبینانه به نظر می‌رسد، پذیرش مسیر حرکت اقتصاد کشور بر ریل سیاست‌های تعدیل اقتصادیِ بانک جهانی در زمان مرحوم هاشمی، در ابتدا با تغافل نسبت به الزامات فرهنگی اجتماعی و سیاسی آن بوده است. یعنی غفلت عمدی از اینکه علت موفقیت این سیاست‌ها در برخی از کشورها مانند کره جنوبی و برزیل پذیرش بی‌چون و چرای همۀ بستۀ پیشنهادی است و نه پذیرش گزینشی آن. تلاش‌های تا پایان عمر مرحوم هاشمی و تلاش‌های هشت سالۀ دولت حسن روحانی برای عادی‌سازی روابط با جهان، نشان از آگاهی ایشان از الزامات موفقیت مکتب نوسازی دارد.
مسیر توسعۀ مبتنی بر مکتب نوسازی علی‌رغم چالش‌های عمدتا سیاسی ایران در برابر جهانِ غرب در سی سال گذشته هنوز چهارچوب فکریِ غالبِ روشنفکران و سیاستگذاران کشور است. جالب آنکه اندیشه و عملِ رادیکال‌ترین دولت‌ها در شعارِ عبور از هاشمی هم دقیقا در دل همین الگوی فکری بوده است. وقتی دولت عدالت‌خواه محمود احمدی‌نژاد با هدف برقراری عدالت به توزیع پول در بین اقشار فرودست پرداخت، آگاهانه یا ناآگانه از نظریه "پولِ هلیکوپتریِ" میلتون فریدمن، بزرگترین نظریه‌پرداز نئولیبرالیسم تبعیت می‌کرد. فریدمن معتقد است توزیع پول(به تعبیر او با هلیکوپتر) در بین اقشار فرودست موجب رونق گرفتن مصرف در آن سطح از جامعه شده و این مساله نهایتا به رشد اقتصادی در سطح کلان منجر خواهد شد. بدین ترتیب دولتی که با پرشورترین شعارهای ضد امپریالیسم کار خود را آغاز کرده بود در اثر غرق شدن در چهارچوب معنایی مکتب نوسازی در واپسین روزهای عمر مجدانه به دنبال عادی‌سازی روابط خود با غرب و آمریکا بود.
اکنون با نگاهی به مسیر سی‌سالۀ طی شده، پرسشِ اساسی، امکانِ عبور از چهارچوب فکری "مکتبِ نوسازی" در آستانۀ انتخابات ۱۴۰۰ است؟ چه ارادتمند مرحوم هاشمی باشیم و چه رادیکال‌ترین شعارها را بر علیه ایشان بدهیم، نگاهی به واقعیت گذشته نشان می‌دهد ما به هر دلیلِ خوب یا بدی نمی‌توانیم شاگرد خوبی برای آموزه‌های مکتب نوسازی باشیم.
@komailsohani

https://www.instagram.com/p/COqSKOeBfHJ/?igshid=c78iurs5w7f7 باز کردن / نظر دهید

2021-02-14 10:25:19 در این اتفاق پیت داکتر از رایلی و مخاطب می‌خواهد تا در چنین موقعیت‌هایی با مرور نوستالژی‌های خوشایند گذشته غم و خشم و حسرت را از خود دور کنند و شاد باشند و شاد «زندگی» کنند. او از انسانِ شهر کارآفرین می‌خواهد تا در هر شرایطی شادی را سلطان وجود خود سازد حتی در شرایط شکست در مسیر اهداف. این‌بار و در روح هم پیت داکتر ضمن تحسین و توصیفِ شهر نئولیبرال و کارآفرین اما به صورت جدی‌تر و صریح‌تر از قبل یادآوری می‌کند که در شهر کارآفرین و در زیست نئولیبرال مراقب باشید که زندگی کردن (بخوانید شاد بودن) را فراموش نکنید. چراکه منطق جامعه رقابتیِ نئولیبرال این است که همیشه همه نمی‌توانند برنده باشند و حتما و همواره تعداد بازندگان زیادی در آن وجود خواهد داشت.
@komailsohani
https://www.instagram.com/p/CLO4I9HBu-H/?igshid=zkktr3cu226c باز کردن / نظر دهید

2021-02-14 10:11:41 انیمیشن روح؛
امتداد شهر نئولیبرال، اینبار تا دنیای پیشین

این مطلب اولین بار در تاریخ ۲۵ بهمن ۹۹ در روزنامه فرهیختگان منتشر شده است.

فیلمی در ستایش «زندگی». این جمله‌ای کوتاه و تکراری در توصیف انیمیشن «روح» است. جدا از اینکه زندگی در این جمله وجهی خنثی و بی‌جهت دارد، از این مهم هم در این توصیف غفلت می‌شود که سازنده این انیمیشن یک خالق است؛ کسی که در آثارش می‌تواند جهانی تازه خلق کند. از جهانی پر از هیولاهای دوست‌داشتنی (کارخانه هیولاها- 2001) و جهانی که در آن پیرمردی با خانه‌اش برای پیداکردن آرزوی همسرش، پرواز می‌کند (بالا-۲۰۰۹) تا جهانی از درون و بیرون ذهنِ انسان (اینساید اوت- 2015). بی‌شک پیت داکترِ خالق در جهانی که در آن به مخاطب توصیه می‌کند از لحظه‌لحظه زندگی‌اش لذت ببرد، تعریفی دقیق و جهت‌مند از «زندگی» خواهد داشت.

از قضا این تعریف از اولین پلان آغاز می‌شود، جایی که روی تخته کلاس موسیقی نوشــته شده «Things ain't what they used to be» و قرار است دانش‌آموزان قطعه موسیقی که این جمله متن ترانه آن است را تمرین کنند. دانش‌آموزانی که دیگر مدرسه برایشان فضای خسته‌کننده و ملال‌آوری است. در این دنیای جدید نه معلم علاقه‌ای به معلمی دارد نه دانش‌آموز علاقه‌ای به درس‌ خواندن. اگر تا به‌حال شغل و درآمدِ ثابت با حقوق بازنشستگی و امنیت شغلی یک ارزش تلقی می‌شد در این دنیای جدید چنین آرزو و تلاشی کاملا ضدارزش و نشانه عقب‌ماندگی است. این یعنی یک جهش در شیوه زیست. یعنی تعریفی جدید از شهروندی جدید در جامعه‌ای جدید. اما این جهش و تغییر از چه جایگاهی سرچشمه می‌گیرد؟

آیهوا انگ، انسان‌شناس و استاد دانشگاه برکلی کتابی دارد با عنوان «نئولیبرالیسم، جهش در حکمرانی و شهروندی». آیهوا انگ در این کتاب به مرور تغییرات بنیادینی می‌پردازد که دیدگاه نئولیبرال در دو سمت حاکمیت و شهروندان ایجاد می‌کند. فضای کلی جهانِ انیمیشنِ «روح» هم به مناسبات حاکم بر جامعه نئولیبرال نزدیک است. جامعه‌ای که در آن الگوی رشد اجتماعی‌اقتصادی در سیلیکون‌ولی جانشین الگوی رشد از طریق آموزش‌های رسمی می‌شود؛ جامعه‌ای که در آن مِنتور جای معلم را گرفته و در جایگاه لایف‌کوچ قرار می‌گیرد. در الگوی منتورینگِ برآمده از ادبیات کارآفرینی قرار است مربی فقط به شهروندان کمک کند تا ایشان مسیر موفقیت در زندگی را پیدا کنند. در چنین فضایی پیش از هر چیز مربی تجربه زیسته خود را برای شهروند بیان می‌کند تا مسیر خودآگاهی را برای او روشن کند. این‌بار اما یافتنِ جرقه زندگی و حرکت در مسیر موفقیت، از زندگی این جهانی فراتر رفته و این الگو به جهانی دیگر تعمیم داده می‌شود و از قضا این جهان نه جهان پسین (The great beyond) بلکه جهان پیشین (The great before) است. بخش اعظم داستان انیمیشن روح به رونمایی از جهان پیشین به‌عنوان جایی که در آن شخصیت شهروندان شکل می‌گیرد، می‌گذرد. در این شکل‌گیریِ شخصیت، الگوی منتورینگ و مربی زندگیِ انسانِ کارآفرین در همه‌جا جاری است. این‌بار روح‌های بزرگ، مشهور و موفق تاریخ از آبراهام لینکلن تا مادر ترزا و کارل یونگ در دنیای پیشین به راهنمایی موجوداتِ ریز و ذره‌هایی که هنوز شخصیت‌شان کامل شکل نگرفته می‌پردازند.
بدین‌ترتیب در جهانی که پیت داکتر خلق می‌کند، عالم «ذر» عالمی است که در آن انسان به صورت ذره‌ای تکامل نیافته در انتظار شکل‌گیری شخصیتش است. آنجا اگر «الَستُ بِرَبِکُم»ی باشد، «قالو بَلی»ایش در پاسخ انسان به خودش است.

در جهان پیت داکتر ارواح گمگشته‌ای هم هستند که نیاز به کمک عارفان بی‌مرز دارند. گمگشتگان انسان‌هایی هستند که نمی‌توانند از نگرانی‌ها و وسواس‌هایشان جدا شوند، مثلا عارفان بی‌مرز شخصی را که تمام فکر و ذکرش درگیر شاخص‌های بورس ‌و پول درآوردن شده را نجات‌ داده و او را به زندگی باز‌می‌گردانند. گویی دعوی پیت داکتر و انیمیشن روح دست کشیدن از آرزوهای بزرگ و جدی نگرفتنِ جاه‌طلبی‌هاست. حضورِ ذره سرکشی به نام ۲۲ که از داستان‌های افراد موفق تاریخ و مربیگری آنها به وجد نیامده و ترجیح می‌دهد برای موفقیت زندگی نکند هم دلیلی بر این ادعای فیلم است. حتی زمانی که خود ۲۲ هم در دورِ وسواس و نگرانی از استثنایی‌نبودن گیر می‌افتد تبدیل به یک روح گمگشته می‌شود.

اما در شهر کارآفرین چطور می‌توان رهایی از آرزوهای بزرگ را ارزش تلقی کرد. چطور از یک طرف می‌توان شهروند را به فرار و جدایی از فضای ملال‌آور شغل ثابت و با امنیت شغلی دعوت کرد و از طرف دیگر او را از وسواس نسبت به اهداف و آرزوهای بزرگ بازداشت. این نقطه‌ای است که پیش از این نیز پیت داکتر در انیمیشن اینساید‌ اوت (2015) روی آن توقف کرده است. هنگامی‌که پدرِ کارآفرینِ رایلی در مسیر اهداف خود شکست خورده و خانواده مجبور به مهاجرت می‌شوند.

@komailsohani
https://www.instagram.com/p/CLO4I9HBu-H/?igshid=zkktr3cu226c باز کردن / نظر دهید