2022-10-09 19:58:34
ما نمیتوانیم این وحدت و همدلی را ببینیم!
یکی از موضوعات قابل توجه در صدر اسلام که با بعثت و تدبیر پیامبر صلی الله علیه و آله صورت گرفت، پایان درگیریهای خونینی بود که در زمان جاهلیت بین دو طایفه اوس و خزرج وجود داشت. بر اساس نقل برخی مورخین و مفسرین آتش جنگ بین این دو گروه صد و بیست ساله شده بود(۱) و شدت اختلافات به حدی بود که همدیگر را ذبح می کردند(۲)
با آمدن اسلام و هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله به مدینه کینههای بین این دو گروه کاهش یافته و گذشته خونین و انتقامجویی بین آنها به فراموشی سپرده شده بود. در آن زمان جنگ بُعاث آخرین درگیری بین آنها بود که در زمان جاهلیت رخ داد و بعد از آمدن پیامبر صلی الله علیه و آله، آرامشی بین این دو گروه حاکم شد. شاید بتوان ادعا کرد پایان چنین آتش جنگی کاری بسیار دشوار بود اما همین موضوع تبدیل به اولین و بزرگترین اتحادی شد که اسلام برای مردم آن منطقه به ارمغان آورد.
در این میان، شاس بن قیس، پیرمردی یهودی که کینه مسلمانان را در دل داشت با دیدن وحدت بین اوس و خزرج دست به کار شد و نقشهای برای بر هم زدن این وحدت کشید.(۳)
او گفت (لا والله ما لنا معهم إذا اجتمع ملؤهم من قرار) (۴) یعنی ما نمیتوانیم این وحدت و همدلی را ببینیم! سپس نقشهای که در ذهن داشت را عملی کرده و جوانی یهودی را تحریک کرد و به درون مسلمانان اوس و خزرج که دیگر تبدیل به گروه انصار شده بودند فرستاد و گفت: به درون آنها (انصار) برو و جنگ بعاث را یادآوری کن. مسائل و اتفاقات آن روز را بازگو کرده و رجزها و اشعار آن روز را برایشان تکرار کن. قصد شاس این بود تا بتواند به این وسیله هم با یادآوری کشته شدگان آن روزگار عصبیت آنها را تحریک کند و هم با یادآوری اشعار جنگی آنها را به هیجان و اختلاف و درگیری بکشاند.
حیله آن یهودی کارساز شد و بین آنها درگیری لفظی رخ داد و بعد از رجز خوانی کار به درگیری و شمشیر کشیدن رسید.(۵) در این هنگام خبر به پیامبر صلی الله علیه و آله رسید. ایشان به محل درگیری آمدند و فرمودند ای مسلمانان! شما را به خدا امروز ادعاهای زمان جاهلیت را راه انداختهاید حال آن که من در بین شما هستم و شما بعد نجات از کفر و مسلمان شدن باز هم به دوران جاهلیت باز میگردید؟
سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله همچون آب سردی آتش عصبیت و اختلاف بین انصار را خاموش کرد و آنها متوجه شدند این نزاع حیلهای از شیطان و مکری از دشمنانشان است پس یکدیگر را به آغوش کشیده و به سخنان پیامبر عمل کردند؛ اینگونه، خداوند حیلهی دشمن خدا، همان شاس بن قیس یهودی را دفع کرد.
یهود در صدر اسلام اینگونه با اختلاف افکنی بین مسلمانان باعث رنجش خاطر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله شد. باید دانست قطعا راه آنان در ایجاد تفرقه و اختلاف افکنی که منجر به از بین رفتن مسلمین به دست خودشان است، همچنان ادامه دارد.
البته این موضوع بدیهی است که هر بحث علمی و منطقی که در فضای مناسب انجام شود لزوما اختلاف افکنی نیست و میتوان با حفظ وحدت به گفتوگو پرداخت. حتی طرح برخی مباحث اختلافی میتواند دارای برکاتی در جهت وحدت اسلامی باشد.
منابع:
۱.جامع البيان، الطبري - ج ۴ ص ۴۶- الكاشف، مغنية - ج ۲ ص ۱۲۳ - الدر المنثور، السيوطي، ج ۲ ص ۶۱
۲. كنتم تذابحون فيها (همان)
۳. الأمثل، مكارم الشيرازي ج ۲ ص ۶۱۴ - جامع البيان، الطبري - ج ۴ ص ۳۲
۴. رسائل ومقالات، الشيخ السبحاني ص ۴۳۱
۵. جامع البيان، الطبري - ج ۴ ص ۳۳
کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
@masaf_ofogh
919 views16:58