وقتی کسی به شما خیره میشود در واقع چه اتفاقی می افتد خیره ش | پُرتال . نوروساینس . روانشناسی
وقتی کسی به شما خیره میشود در واقع چه اتفاقی می افتد خیره شدن به مردم میتواند به شدت آنها را مضطرب کند. این البته طی تکامل به ما منتقل شده و ریشه در چگونگی پاسخ به خطرات و چگونگی حفظ جایگاه ما در هرم گروه دارد. اگر کسی به ما خیره شود و ما بلافاصله مضطرب یا ناراحت شویم این نشان میدهد که حس ما این بوده که هدف از این خیره شدن کم کردن شأن یا جایگاه ما بوده است. "ماریو ویک" تحقیقاتی را در این زمینه شروع کرد که ببیند احساس قدرت چگونه در مواجهه با بروز رفتاری که نشانه ی سلطه یا قدرت نمایی است (مانند خیره شدن) تغییر میکند.
در مطالعه ی اول 80 نفر از جمله 34 زن و 44 مرد انتخاب شدند و بصورت تصادفی در سه گروه ضعیف، خنثی و قوی دسته بندی شدند. از کسانی که در گروه ضعیف بودند خواسته شد تا در باره آخرین رفتاری که احساس کردند آنها را ضعیف میکند، بنویسند. کسانی که در گروه خنثی بودند قرار شد درباره ی یک حادثه که خیلی روی حس قدرتشان تاثیری نگذاشته بود بنویسند. کسانی هم که در گروه قدرتمندان بودند باید در باره ی اتفاقی در گذشته که حس میکنند به آنها احساس قدرت داده بنویسند. بعد از آن از شرکت کننده ها خواسته شد که یک عینک واقعیت مجازی به چشم بزنند و به 2 جسم نزدیک شوند (در دنیای مجازی). یکی از اجسام شبیه ربات بود و دیگری شبیه انسان.
"ویک" و همکارانش مشاهده کردند که افرادی که درباره ی تجربه ی یک حس قدرتمند در گذشته نوشته بودند (گروه قدرتمندان) بیشتر به سمت هدفی رفته بودند که مستقیما به آنها خیره شده بود. در مورد دو گروه دیگر (ضعیف و خنثی) این اتفاق برعکس افتاد. نکته ی دیگر اینکه این اتفاق فقط در مورد جسمی که شبیه انسان بود افتاد که میتواند به این معنا باشد که این رفتار در پاسخ به همنوعان و به خاطر شأن اجتماعی رخ میدهد.
نتیجه ی دیگر اینکه نزدیک شدن به خاطر نگاه و دافعه و بی توجهی حواس بسیار قوی هستند که حتی در دنیای غیر واقعی نیز تحریک میشوند. در طی این آزمایش ها دو حرکت متفاوت توسط اجسام شبیه سازی شد. اولی اینکه وقتی شرکت کننده ها وارد اتاق میشدند، اجسام به آنها خیره میشدند و آنها را در حین حرکت با سر دنبال میکردند و در حالی که چشمشان باز بود گاهی هم پلک میزدند و اجسام دیگری، شرکت کننده ها را نادیده میگرفتند و فقط به جلو خیره میشدند. هیچ کدام از گروه ها تمایل به نزدیک شدن به اجسام انسان یا ربات نما که تماس چشمی را با آنها حفظ نمیکردند نداشتند. @Neuroscience_New در آزمایش دوم اما "ویک" و همکاران تصمیم گرفتند پارامتر های بیشتری اضافه کنند. مثلا اینکه جنسیت به اجسام اضافه شود و قد آنها تنظیم شود طوری که از حضار کوتاه تر یا بلند تر شوند و اینکه وقتی به حضار خیره میشوند ناگهان روی برگردانند. این بار 103 دانشجو شامل 76 زن و 24 مرد شرکت کردند. مشخص شد حضار تمایل داشتند به سمت اجسامی قدشان کوتاه تر از خودشان بود بروند. همچنین جنیست هیچ تاثیری رو نزدیک شدن یا دور شدن افراد از اجسام نداشت. پس "ویک" نتیجه گرفت بلندی یک مشخصه ی دیگر جایگاه و قدرت اجتماعی است اجسام کوتاه تر کم خطر ترند و مخصوصا وقتی به ما نگاه میکنند بیشتر جذب میکنند. در مورد قد قبلا هم تحقیق شده که در آن مردم را دو انتهای یک قطار قرار دادند و به آنها گفتند به بقیه در انتهای دیگر نزدیک شوند. نتایج نشان داد که همه به سمت کسی که کوتاه تر از خودشان بود حرکت کرده بودند. @Neuroscience_New سرانجام "ویک" و همکارانش نتیجه گرفتند اینکه که ما تا چه حد احساس قدرتمند بودن کنیم، عکس العمل ما را در مواجهه با دیگران تعیین میکند. تحقیقی در دانشگاه "سن دیگو کالیفرنیا" مشخص کرد که وقتی افراد حس کنند از نظر شأن اجتماعی یا همان قدرت بالا هستند احتمالش بیشتر است که لبخند طرف مقابلی که ضعیفتر به نظر میرسد را با لبخند پاسخ دهند و بطور معکوس این افراد اگر حس کنند طرف مقابل بالاتر است تمایل دارند لبخند او را با لبخند پاسخ ندهند. @Neuroscience_New در مورد افرادی که حس میکنند قدرت و جایگاه اجتماعی پایین ندارند برایشان فرقی نمیکند که چه کسی به آنها لبخند میزند، آنها همه را با لبخند پاسخ میدهند. پاسخ دادن با لبخند به یک نفر که ضعیف تر است و پاسخ ندادن به کسی که قویتر است در مورد شخصی که خود را قوی میپندارد، به نوعی این پیام را دارد که یک شخص قوی تمایل به صمیمیت دارد. اصولا هر کسی که قدرتی دارد هراس از آن دارد که یک هم رده، او را از صندلی قدرت پایین بیندازد. @Neuroscience_New پس این عکس العمل در مقابل کسی که به اندازه ی خود ما یا بیشتر قدرتمند میبینیم به این معنی است که ما میخواهیم با این روش جایگاه خود را حفظ کنیم و به کس دیگر اجازه ی تصرف آن را ندهیم. در مورد افرادی که نیز که فکر میکنیم ضعیف تر هستند ما کمتر حالت دفاعی میگیریم چون خطر کمتری از جانب آنها برای حفظ جایگاه خویش حس میکنیم.
