تاریخ روایی ایران

2022-08-03 15:16:34 باز کردن / نظر دهید

2022-08-02 17:01:00
اهمیت اسناد در مطالعات تاریخی

از جمله کردارهای منفعت‌جویانۀ پژوهندگان غربی، یکی گزینشی برخورد کردن با درونمایۀ اسناد تاریخی مورخان یونانی است.
به گفته‌ای، ایشان هرگاه با مطالبی پیرامون دیرینگی آغاز شهریگری در یونان، مصر و میانرودان مواجه می‌شوند، حتی از یک نقطه سند هم نمی‌گذرند. همینطور، مطالبی را که پیرامون کامیابی‌های اسکندر باشد، مو به مو در کتاب‌های تاریخ درج نموده و دربارۀ هر خطِ آن قلمفرسایی می‌کنند.

در همین باره، برای نمونه هرودت دیرینگی اهرام را کمتر از قدمت رخداد نبرد تروآ دانسته است. یعنی با توجه به مدت زمان فرمانروایی دودمان چهارم مصر که در کتاب دوم او ثبت شده، ساخت اهرام در بازۀ زمانی ۱۱۸۳ تا ۹۲۰ پ.م (حدود ۳۰۰۰ سال پیش) جای می‌گیرد. اما پژوهشگران غربی، فهرست فراعنۀ هرودت را رد کرده و با رجوع به اسناد غیرهرودتی، قدمتی بالغ بر ۴۵۰۰ سال را برای زمان سازندگان اهرام در نظر گرفته‌اند.
همچنین، سومرشناسان بدون توجه به داده‌های نجومیِ سیاهه فرمانروایان سومر (دربارۀ درازای فرمانروایی هر یک از فرمانروایان)، تمامی آن‌ها را بی‌کم و کاست به رسمیت شناخته و سپس مدت حکومت آنان را تقریبی تخمین می‌زنند.

اما همین پژوهشگران، در واکنش به اسناد بومی فراوان ایران، آن‌ها را افسانه‌های برآمده از توهّم و یا برداشت‌هایی از تاریخ دیگر کشورها می‌خوانند!
(نک: فهرست پیوست)

#اسناد #متون_ملی #غرب #شاهنامه

@oldhistor
https://s24.picofile.com/file/8451922226/photo_2022_08_03_01_16_31.jpg

دنبالۀ نوشتار
https://irane-ayandeh.blogsky.com/1401/05/11/post-172/ باز کردن / نظر دهید

2022-08-02 12:32:30 باز کردن / نظر دهید

2022-07-30 17:01:51
هفت و هفته، نمادهایی ایرانی

مهرداد ایران‌مهر
پس از غربزده‌ها و عربزده‌ها، چند سالی است که چشم‌مان به جمال گروهی آریازده روشن شده تا نمادهای ایرانی را تخطئه نمایند.
باز هم گلی به گوشۀ جمال همان سلبریتی‌ها و خشکه‌مذهبی‌ها که اگرچه ایرادات شکلی به این آیین‌ها می‌گیرند، اما اصلش را ایرانی می‌دانند. این ملی‌گراهای قلابی یا همان آریاگراهای غلیظ که دیگر دارند به هر گوشۀ این نمادها گیر داده و اصل آن را نیز غیرایرانی فرض می‌کنند.
اینکه این روزها عده‌ای خود را دانشمند فرض کرده و راه افتاده‌اند که «هفته» ایرانی نیست، اثر مخربش هیچ فرقی با کوبیدن فرهنگ و آیین‌های ایرانی از سوی غربزده‌ها و عربزده‌ها ندارد.

دربارۀ ادعاهای برخی از این حضرات مبنی بر ایرانی نبودن هفته، باید دانست واژۀ شنبت یهودی برگرفته از واژۀ خش‌پن‌پتی پارسی باستان (شام-پد پهلوی) است. جالب است که ایشان همچنین نمی‌خواهند بپذیرند که تقدس «هفت» سنتی دیرین در فرهنگ ایرانی است و بنابراین به درستی نیز معلوم نیست ایرانیان از چه زمانی هفت نماد بر خوان نوروزی خود می‌نهاده‌اند. هفت سکرنه آسمانی تیر، ناهید، بهرام، کیوان، هرمزد، ماه و خورشید را ایرانیان از هزاران سال پیش می‌شناخته‌اند و به همین جهت عدد هفت برایشان مقدس بوده است...

#هفته #هفت #انماد #ایرانی

@oldhistor
https://s24.picofile.com/file/8451863342/photo_2022_07_31_11_41_13.jpg

دنبالۀ نوشتار
https://irane-ayandeh.blogsky.com/1401/05/08/post-171/ باز کردن / نظر دهید

2022-07-28 17:00:47
میتولوژی، باری کج بر دوش استوره

مهرداد ایران‌مهر
در مملکت گل و بلبلی که همیشه از زمین به آسمان می‌بارد، معانی و مفاهیم گوناگون نیز می‌تواند همینطور دلبخواه بر دوش این کلمه و آن واژه سوار شود.
مثال هم کم نیست، یکی واژۀ «دموکراسی» که حتی خود غربی‌های جدید و قدیم هم گمان نمی‌کردند روزی از ترکیب دموس-کراتوس معانی آزادی و مدارا و مفاهمه و اینگونه جریانات غریبه، در فرهنگ مردمان شرق نو بیرون بیاید. همچنین واژۀ «سرویس» که در انگلیسی یک معنا می‌دهد، اما اینجا ما هر بار از میان ۵۰ معنی مختلفی که دلمان خواسته سوارش کنیم، یکی را برمی‌گزینیم و به کار می‌بریم!

در حوزۀ دانش و به ویژه در زمینۀ به شدت ضعیف علوم انسانی کشورمان نیز از این خبرها فراوان است. از آنجا که به اصطلاح استادان وطنی این حوزه، هر کدام یک غربی، یکی نولدکه، یکی لوکهارت، یکی هرتزفلد، یکی هینتس، یکی بویس و... را قائد و استاد تمامِ ذهن خود می‌داند، بنابراین در ترجمۀ مفاهیم لاتین به فارسی نیز تمام کوشش خود را به کار می‌بندند تا در ترگمان آن واژه خدای ناکرده ساحت آن شرق‌شناس غربی خدشه‌ای برندارد!
در پیوند با این مرقومه، یکی همین واژۀ میتولوژی غربی که در ترجمه‌های فارسی موجود، به ملایمت و ملاطفت معانی فاخری چون اساطیرسازی، وابسته به خلق اسطوره، اساطیرشناسی، افسانه‌شناسی، اسطوره‌شناسی، افسانه‌نگاری، علم الاساطیر و... به خود گرفته و در اصل بر دوش آن سوار شده است...

#میتولوژی #استوره #افسانه #تاریخ

@oldhistor
https://s25.picofile.com/file/8451822492/IMG_20220728_013454_745.jpg

دنباله نوشتار
https://irane-ayandeh.blogsky.com/1401/05/06/post-170/ باز کردن / نظر دهید

2022-07-24 17:01:17
شاهنامه، یکی از منابع تاریخ ایران

مهرداد ایران‌مهر
شاهنامه یکی از اسناد شناخته شده جهت آشنایی مردم و پژوهندگان با تاریخ کهن ایران است. اما می‌دانیم که، به مانند هر مسالهٔ دیگری شاهنامه‌محوری صِرف نیز امری نکوهیده خواهد بود.
برای روشن شدن موضوع، خوبست یادآوری شود که شاهنامهٔ فردوسی بر اساس اسنادی منثور و از جمله داستان بیژن و منیژه، شاهنامۀ ابومنصوری، متون پهلوی همچون کارنامک اردشیر بابکان، روایات مربوط به اسکندر و... که پیش‌تر گردآوری و مکتوب شده و یا در دست بزرگانی پراکنده بود، سروده شده بوده است.

جهت مقایسه، منابعی چون «شاهنامۀ ابوعلی محمد بن احمد بلخی» از مقایسهٔ دستکم ۶ سند و کتب وزینی چون آثارالباقیه عن القرون الخالیه بیرونی با شیوهٔ خاص تحقیقی خود، از مطابقت و نقل ده‌ها سیرالملوک (خداینامه) پدید آمده‌اند. بنابراین پژوهشگر می‌بایست آگاه باشد که جهت اظهارنظر در موضوعات تاریخی، ابتدا لازم است در مبحث سندشناسی به تمامی اسناد و منابع مرتبط با موضوع مراجعه نموده و پس از مطابقت آن‌ها تحلیل نهایی خود را ارائه نماید.

در همین باره، برای مثال شاهنامه فردوسی تاریخ ایران را شامل دوره‌های پیشدادی، کیانی، اشکانی و ساسانی می‌داند. زیرا به همانگونه که ذکر شد، این تاریخ‌ها هخامنشیان را در قالب دو شاه و در انتهای دورهٔ کیانی فرض نموده و اسکندر پسر فیلقوس را نیز آخرین آن می‌دانند. همچنین خبری از مادهای سه‌گانه به طور ملموس در آن نیست و فقط ردپای دودمان نینوس (احتمالا در قالب شخصیت‌های بهمن و همای) کمابیش پیش از داراب، که در تواریخ خود را وامدار وی خوانده، به چشم می‌خورد...

#شاهنامه #استوره #پوزیتیویسم #ادبا

@oldhistor
https://s24.picofile.com/file/8451739484/shahname.jpg

دنبالۀ نوشتار
https://irane-ayandeh.blogsky.com/1401/05/02/post-169/ باز کردن / نظر دهید

2022-07-18 17:00:19
نشان درفش کاویانی و خورشید گردان بر روی سفال‌های یافت شده در تل باکون (هزاره سوم) و سکه وَهوبَرز فرماندار پارس (سده سوم پ.م)

-نقل از دکتر شاپور شهبازی

#درفش_کاویانی #شاپور_شهبازی #تل_باکون

@oldhistor
@IRANVEJ
https://s25.picofile.com/file/8451613950/IMG_20220717_203042_990.jpg

https://irane-ayandeh.blogsky.com/1401/04/26/post-168/ باز کردن / نظر دهید

2022-07-15 17:00:03
دجله، اروند نیست

مهرداد ایران‌مهر

ﺍﮔﺮ ﭘﻬﻠﻮﺍﻧﯽ (پهلوی) ﻧﺪﺍﻧﯽ ﺯﺑﺎﻥ
به تاﺯﯼ ﺗﻮ ﺍﺭﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﺩﺟﻠﻪ ﺧﻮﺍﻥ*
فردوسی

نام رود دِجله در سومری به گونۀ «(ای)دیگینَه» و در زبان اکدی به گونۀ «(ای)دیکلت» آمده، که در سومری به معنی «پرشتاب، رود روان» تعبیر شده است. البته زبانشناسان واژه «دیگنه» را به هیچ وجه سومرى نمی‌دانند. اما در شاخه زبان‌های ایرانی معنى دارد.

این نام خاص، پس از افزودن آوای تزیینی «ای» (سنجیده شود تبدیل نَنَه به ای‌نَنَه) و تبدیل /«ر» به «ل» و «ن»/ (سنجیده شود تبدیل *آمور به آمول و آمون)، برگرفته از نامی کهن ایرانی است که در پارسی باستان به گونۀ «تیگرا (دجله)»، نگارش ایلامی «تیگرَه»، برگرفته از اوستایی «تیغرَه (تیز)» و «تیغری (تیر، پیکان)» (سنجیده شود با پارسی باستان «تیگرَه‌خَودَه /دارای کلا‌هخود نوک‌تیز/») آمده است. در زبان انگلیسى هم «تایگر» به معنى جانور تندپا یا ببر از همین ریشه است.

این واژه، همان «دجله» عربى یا «تیگره» پارسى باستان است که در زبان هخامنشى ثبت شده و ریشه آن «تیگر» است که در زبان یونانى هم «تیگریس» همان دجله می‌باشد. (تبدیل ت به د، گ به ج، ر به ل)...

#دجله #اروند #داییتی #فردوسی

@oldhistor
https://s24.picofile.com/file/8451557734/IMG_20220714_235956_693.jpg

دنباله نوشتار
https://irane-ayandeh.blogsky.com/1401/04/24/post-167/ باز کردن / نظر دهید

2022-07-13 17:00:48
ارج ملوک ایران در زین‌الاخبار

عبدالحی بن ضحاک گردیزی در اثر خود زین‌الاخبار، ایران را ستوده و حدود آن را چنین وصف می‌کند:
«ملوک بزرگ به ایرانشهر جای داشتند و چون به میان جهان بودند، بر همگان تسلط یافتند و آنچه از دیگر امت‌ها می‌خواستند، آسان‌تر به دست می‌آوردند و از آغاز تا بدین غایت، ملوک بزرگ به ایرانشهر بوذه‌اند ... ایرج را سرزمین فارس و عراق [عجم] و [عراق] عرب بداذ و این ولایت را ایرانشهر نام کرد».

-گردیز از شهرهای ایران شرقی بوده و در افغانستان کنونی واقع شده است.

#گردیزی #ایرانشهر #ایرج #میانه_جهان

@oldhistor
@iranboom_ir
https://s24.picofile.com/file/8451532226/IMG_20220713_151008_244.jpg

دنباله نوشتار
https://irane-ayandeh.blogsky.com/1401/04/22/post-166/ باز کردن / نظر دهید

2022-07-12 20:45:02
استادان خطاکار

مهرداد ایران‌مهر
هیچ انسان خردمندی برین باور نیست که دانسته‌هایش مطلق است.
استادانی هم که ما در این دوره و در حوزۀ علوم انسانی می‌شناسیم، از این قاعده برکنار نیستند.

روزی دکتر میرجلال‌الدین کزازی بدون آنکه در حوزۀ هویت ملی و تعاریف آن پیشینۀ خاصی داشته باشد، اعلام کردند که مراد از مفهوم «زبان مادری» همان زبانی است که مادر شخص بدان سخن می‌گوید!
این گفته، آغاز جنجال قومگراها به سرکردگی پان‌ترک‌ها شد و تمام آنچه دلسوزانی چون حمید احمدی، احسان هوشمند، کاوه بیات و... سال‌ها در این زمینه رشته بودند را پنبه کرد، و آن سخن سست استاد تا مدت‌ها بر سردر تارنماهایی چون آزتی‌وی و گوناز و... درخشید!

استاد جلال خالقی مطلق همچون سایر ادیبان، بدون آنکه تخصصی در حوزۀ استوره داشته باشند، در نشستی و تنها به استناد یادکرد از چند شباهت، کوروش را همان کیخسرو دانستند!...

#استاد #ادیبان #استوره #خطا

@oldhistor
https://s24.picofile.com/file/8451515450/IMG_20220712_205830_647.jpg

دنباله نوشتار
https://irane-ayandeh.blogsky.com/1401/04/21/post-165/ باز کردن / نظر دهید