نامۀ سرگشادۀ صادق زیباکلام به رئیس‌جمهور | ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳
مطالبات مدنی کردها با اتهام «تجزیه‌طلبی» محو نمی‌شود.
جناب حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران
با سلام و تحیات دعوت از جناب «نچیروان بارزانی»، رئیس اقلیم کردستان، اقدام مثبتی بود در جهت تنش‌زدایی میان اربیل و تهران. متأسفانه دیواری از بی‌اعتمادی میان تهران و اربیل از بدو تأسیس کردستان عراق حاکم بوده. واقعیت تلخ آن است که مسئولین اقلیم همواره از بدو تشکیل آن، مورد شک و بی‌اعتمادی تهران بوده‌اند. آن‌ها متهم هستند که اقلیم را بصورت کانونی در آورده‌اند برای حضور دشمنان جمهوری اسلامی، یعنی آمریکا و اسرائیل. اتهام دیگر آن است که اقلیم، پناهگاهی شده برای مخالفین و معترضین کرد ایرانی.
در اینکه اسرائیلی‌ها از هر موقعیتی برای نفوذ در ایران استفاده می‌کنند، تردیدی نیست. این هم حق اربیل است که با هر کشوری، از جمله آمریکا، رابطه داشته باشد. و بالأخره این هم یک واقعیتی است که بسیاری از کردهای معترض و مخالف با جمهوری اسلامی، برای مصون‌ماندن از مجازات، به کردستان عراق پناه می‌برند. اگر پناهجویان مرتکب اقدام نظامی علیه ایران نشوند، چگونه می‌توان از اربیل انتظار داشت که آنان را اخراج یا محبوس نماید؟
متأسفانه تهران رویکردش با اقلیم، بیشتر دیپلماسی «اقتدار نظامی» بوده تا تلاش در جهت دیالوگ و همزیستی. ایران بارها اربیل را مورد حملات نظامی قرار داده. کردها بیش از آنکه علامت دوستی و مودت از تهران دیده باشند، همواره با تهدیدات نظامی روبرو بوده‌اند. جای تأسف است که رابطه با طالبان افغانستان از اولویت بیشتری برای ایران برخوردار بوده تا اقلیم کردستان. اقلیم کردستان یقیناً نروژ، فرانسه یا آمریکا نیست، اما وضعیت دمکراسی در آن در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر خاورمیانه، افتخارآمیز است. در اربیل نه کسی به‌اتهام مخالفت با حکومت زندانی می‌شود و نه مطبوعات زیر نظر حکومت هستند. به علاوه، یک دوجین تلویزیون غیرحکومتی فعالیت دارند.
اقلیم البته با مشکلات بسیاری روبروست. از مشکلات مدیریتی گرفته تا بی‌مهری‌های تهران، آنکارا و بغداد، که تمایلی به موفقیت یک منطقۀ خودمختار کردنشین ندارند. اما اگر تجربۀ اقلیم هم با شکست روبرو شود، مسئلۀ کردها همچنان باقی می‌ماند. تجربۀ جوامع دیگر نشان داده که فقط «دمکراسی» تأمین‌کنندۀ مطالبات حقوق مدنی اقلیت‌های قومی و مذهبی بوده. تجربۀ ایران خودمان ظرف یک قرن گذشته، نشان داده که سرکوب، آنان را وادار به سکوت می‌کند، اما آنقدرها طول نمی‌کشد که مطالباتشان باز جوانه می‌زند.
