از یادداشتهای روزانهٔ نشر ـــ ۱ مترجم مؤلف نیست. مترجم شارح | شبخوان
از یادداشتهای روزانهٔ نشر ـــ ۱
مترجم مؤلف نیست. مترجم شارح نیست. مترجم منتقدِ ادبی نیست. مترجم فیلسوف نیست. مترجم مورخ نیست. مترجم تئوریسین نیست. مترجم طراحِ جلد نیست. مترجم ناظرِ چاپ نیست. مترجم ویراستار نیست. گرچه ممکن است توأمان یکی یا چندتا از اینها هم باشد. «مقدمهٔ مترجم» اگر جولانگاهِ مترجم فرض شود برای سنجش یا اثباتِ هر یک از این موارد، نتیجه چیزی میشود در مایههای همین که سالهاست بهچشم میبینیم: کتاب در کتاب. مترجم گاه عملاً کتابی کتابچهای مینویسد و خواننده ناخواسته وادار میشود که برای خواندنِ متنِ اصلی هزینهٔ مقدمهٔ مفصل و مستوفای او را هم پیاده شود. معمولاً تخصص و توان و صلاحیتِ او برای مقدمهنویسی سنجیده نمیشود و او اشتباهاً و عرفاً ـــ دستکم بنا بر عرفِ یکیدو دههٔ اخیر ـــ نوشتنِ مقدمهٔ حتا مفصل را از حقوقِ حقهٔ خود میداند. ضروریست که ناشرِ معتبرِ حرفهای درصدبندی و ترازبندیِ مشخصی برای بخشهای مختلفِ کتاب در هر پروژه، یا بهطورِ عام، ارائه کند و محضِ محکمکاری در قرارداد هم بگنجاند. هر کس که خواست تألیف کند خودش بردارد تألیف کند و مخاطب حق داشته باشد کتابش را بخرد یا نخرد. ■ @Shabkhwan