آیا تا حالا سرگذشت مم و زین را شنیده اید؟؟ مَم و زین (به ک | 60 میلیون کورد
آیا تا حالا سرگذشت مم و زین را شنیده اید؟؟
مَم و زین (به کوردی: مه‌م و زین) یک داستان منظوم عاشقانهٔ کوردی است که در مناطق مختلف کردستان به گویش‌های گوناگون زبان کردی روایت شده‌است. مم و زین داستان مهر پرشور دو دلدار به نام‌های مم و زین است. این دو عاشق در پایان داستان در ناکامی جان می‌سپارند. صحنه این داستان در سرزمین جزیره در باکور کوردستان و در حکومت امیر بوتان رخ میدهد احمد خانی (۱۷۰۷ -۱۶۵۱) اولین ادیب کورد بود که مم و زین را مکتوب کرد. وی درسدهٔ ۱۷ میلادی (اولین انتشار در سال ۱۶۹۲ میلادی) این منظومه را به گویش کوردب کرمانجی شمالی نوشته‌است. با این وجود نسخه‌های دیگری از این منظومهٔ عاشقانه به کوردی گورانی نیز به دست آمده که تصحیح و چاپ شده‌است مم و زین داستان دو عاشق است که در روز نوروز دیدار می‌کنند و عاشق هم می‌شوند. بکر که یکی از اهالی دربار است، در کار عاشقان فتنه‌انگیزی می‌کند و میر را علیه آن‌ها تحریک می‌کند. به این ترتیب مَم به زندان می‌افتد و در زندان می‌میرد. نکته‌ای که این کار ادبی را از برخی منظومه‌های عاشقانه جدا می‌سازد، تغییرِ معشوقِ شخصیت عاشق در پایان داستان و گرویدن او به سمت عشق به خداوند یکتا است (همانند عشق زلیخا به یوسف، هرچند که این دو به هم رسیدند). برخی مم و زین را منظومهٔ ملی کردها دانسته‌اند.از آنجا که احمد خانی در این کتاب لزوم وجود دولتی برای کردها را مطرح می‌کند. مم و زین علاوه بر بعد داستانی و ناسیونالیستی، اهمیت عرفانی نیز دارد؛ زیرا خانی مکرراً اشاراتی به درون‌مایهٔ عرفانی کار خود می‌کند و در انتهای داستان مم را به مقام فنا فی الله می‌رساند.
