جنگ بدفرجام جلولاء میان ایرانیان و اعراب در زمان ساسانی یکی | تاریخ و تمدن ایران» ادبستان
جنگ بدفرجام جلولاء میان ایرانیان و اعراب در زمان ساسانی
یکی از جنگهای میان ایرانیان و اعراب تازی در زمان ساسانی جنگ جلولاء بود. این جنگ و نتیجه ی بد آن برای ایرانیان را برپایه‌ی خلاصه‌ای از دو قرن سکوت زرینکوب می‌خوانیم: پس از فتح تیسپون به دست اعراب، جنگ جلولاء پیش آمد.نوشته شده که هنگامی که ایرانیان از مدائن گریختند و به جلولاء رسیدند در آنجا انجمن کرده و با هم همپیمان شدند که باردیگر با اعراب بجنگند. مهران رازی را فرمانده‌ی خود کردند و آماده‌ی جنگ در آنجا شدند. از یزدگرد پادشاه هم نیروی کمکی و پول خواستند که او فرستاد. اینان دور لشکرگاهشان خندق کندند تا از آسیب عربان درپناه مانند. سعدبن ابی وقاص فرمانده‌ی عرب هنگامی که خبر گردآمدن ایرانیان در آنجا را شنید به عمر نامه‌ای نوشت و نظر خواست. عمر هم دستور جنگ داد. سعد عده‌ای را از سپاه عرب فرستاد و جنگ درگرفت. بدبختانه، ایرانیان شکست خوردند و گریختند. بسیاریشان کشته شدند و بسیاری نیز با غنائم فراوان به دست دشمن میهن افتادند. غم انگیز آنکه در جنگ جلولاء غنیمت بسیار به چنگ دشمنان ایران افتاد به گونه ای که به گفته‌ی زرینکوب: ((چندان غنیمت که پیش از آن نیافته بودند و زنان و دختران بسیار نیز به اسارت گرفتند چندان که عمر را از کثرت اسیران نگرانی در دل پدید آمد. دینوری می نویسد که عمر مکرر می‌گفت از فرزندان این زنان که در جلولاء اسیر شده‌اند به خدا پناه می برم. کشتگان جلولاء را برخی بالغ بر صدهزار نفر نوشته‌اند.))
زرینکوب، دو قرن سکوت، نشرسخن، چ26م، 1393، صص70تا72
