راهنمای کتاب/ منش سیاسی امام خمینی از نگاه دیگر فقها علی سرزع | PhiloSocrate (دوستدار سقراط)
راهنمای کتاب/ منش سیاسی امام خمینی از نگاه دیگر فقها
علی سرزعیم
«فقیهان و انقلاب ایران» نویسنده:سیدهادی طباطبایی ناشر:کویر، چاپ ششم، 1398 392 صفحه، 120000 تومان #تاریخ_ایران #نشرکویر
از دید نسل امروز و نسل دیروز همه روحانیت در انقلاب سال 1357 مشارکت داشتند اما آیا واقعا اینگونه بوده است؟ اگرچه امام خمینی توانست رهبر مخالفان شاه شود و با موفقیت جریان انقلاب را هدایت کند و نهایتا بر نظام شاهنشاهی فائق آید و شاگردان وی در حکومت پس از انقلاب بر مصادر اصلی تکیه زدند اما این به آن معنی نبود همه روحانیت با این جریان همراه باشند. اینکه چه تفاوتهای دیدگاه و چه رویکردهای متفاوتی در میان روحانیت در قبال وضعیت زمانه وجود داشت پرسشی است که کمتر به آن پرداخته شده است. آنچه مسلم است این است که امام خمینی در سالهای بعد از انقلاب در سخنرانیهای عمومی و نامه ها بر بخشی از روحانیت که مدعی جدایی دین از سیاست بودند حمله های شدیدی می کرد و این نشان از آن دارد که چنین جریاناتی وجود داشته است.
کتاب «فقیهان و انقلاب ایران» با عنوان فرعی «یک نسل پس از آیه الله العظمی بروجردی» نوشته سید هادی طباطبائی که توسط انتشارات کویر به سال 1395 منتشر شد و هم اکنون به چاپ ششم رسیده است کتابی است که به این پرسش مهم می پردازد. کتاب به جای جریان‌شناسی در درون صنف روحانیت، مواضع سیاسی مراجع وقت را نسبت به فعالیتهای سیاسی امام خمینی مورد واکاوی قرار داده و آنها را در کانون تحقیق خود قرار داده است. اطلاعات مربوطه را نیز از اسناد ساواک و همچنین خاطرات شخصیتهای روحانی که پس از انقلاب منتشر شده است به دست آورده است. به همین دلیل کتاب نتیجه یک پژوهش ارزشمند است که نقطه قوت کتاب به شمار می‌آید. کتاب به تفصیل نقاط افتراق و اشتراک مواضع هر مرجع را با دیدگاه و موضع‌گیریهای امام خمینی نشان می‌دهد و از این جهت اطلاعات کاملی عرضه می‌کند.
البته شاید بهتر بود که در ابتدای هر فصل نویسنده معرفی مختصری از هر شخصیت می‌کرد تا خواننده‌ای که با مراجع تقلید آن زمان آشنا نیست، اطلاعات لازم را پیدا کند. همچنین بهتر بود که خواننده وجود برخی اطلاعات را برای خواننده مفروض نمی‌گرفت چرا که برخی نکات برای خوانندگان دهه هفتاد کاملا ناشناخته شده است؛ مثلا اینکه امام خمینی ابتدا به ترکیه و سپس به عراق تبعید شد یا قضیه قیام 15 خرداد 1342 چه بود، یا قضیه مسجد گوهرشاد چیست، موضوع انجمن‌های ایالتی و ولایتی چه بود، نکاتی است که بد نیست نویسنده در پانویس صفحه به آنها اشاره کند.
خواندن این کتاب برای درک دوره قبل از انقلاب و شناخت جریانهای سیاسی آن زمان بسیار ارزشمند است. امید است نویسنده کتاب همت کند و این اثر را با کتاب دیگری در مورد دوره بعد از انقلاب تکمیل کند.
