پایان ماه عسل نئولیبرالیسم: بازگشت سیاست و اقتصاد رادیکا | علی دینی ترکمانی
پایان ماه عسل نئولیبرالیسم: بازگشت سیاست و اقتصاد رادیکال
مقاله منتشر شده در فصلنامه مطالعات ایرانی پویه، شماره ۱۳ و ۱۴، خرداد ۱۴۰۰
این مطلب سعی می‌کند از سویی افسانههای پردازش‌شده‌ی نئولیبرالی را به چالش بکشد و بدیلی برای نظم اقتصاد سیاسی جاری، چه در سطح جهانی و چه در سطح ملی، با تفاوت‌هایی در استراتژی‌ها، به دست دهد و از سوی دیگر نحوه‌ی مواجه چپ در شرایط خاص اقتصاد سیاسی ایران با مساله‌ی مهم "تو در تویی نهادی" را به بحث بگذارد. قسمت اول مقاله، به سیطره‌ی فکری نئولیبرالیسم در دوره‌ی پساکمونیسم و شکست آن، و در نتیجه ضرورت تاریخی بازگشت چپ دموکراتیک، می‌پردازد. در قسمت دوم، برخی از افسانههای ایدئولوژیک نئولیبرالیسم نقد و با استفاده از چارچوب تحلیلی شانتال موف، نشان داده می‌شود که تلاش چپ برای کسب قدرت هژمونیک در چارچوب رقابت "آگونیستی"، به مثابه‌ی امر سیاسی با هویت اجتماعی، دموکراتیک و در عین‌حال اجتناب‌ناپذیر است. در قسمت دوم، برخی از افسانههای نئولیبرالی در حوزه اقتصاد به چالش کشیده و نشان داده می‌شود که لازمه‌ی پیشبرد پروژه‌ی مساوات‌گرایی اجتماعی و اقتصادی، تحقق نظام مالیاتی پیشرفته‌ی تصاعدی و اعمال مالیات بر ثروت جهانی، با اتکا به قدرت هژمونیک مبتنی بر مفصل‌بندی نیروهای اجتماعی حول اشکال مختلفی از دغدغه‌های مساوات‌گرایانه، از طبقاتی و جنسیتی گرفته تا زیست محیطی و قومی و دینی و مذهبی، است. قسمت چهارم، به چالش چپ در شرایط خاص اقتصاد سیاسی جاری ایران یعنی تو در تویی نهادی و نحوه مواجهه‌ی با آن می‌پردازد. قسمت پایانی مقاله، خلاصه و نتیجه را در بر می‌‌گیرد.
