گــــالش‌هـا به مردم کوچ‌‌نشـینِ دامپرور که دام اصلی آنه | شــــڪوهِ دُرفـــــڪ
گــــالش‌هـا
به مردم کوچ‌‌نشـینِ دامپرور که دام اصلی آنها گاو است گالش گفته میشود. گالش‌ها در کوهستان‌های شرق و غرب گیلان و غرب مازندران زندگی میکنند. گالش یا گالشی در حقیقت نوع معیشت و شغل مردم نواحی کوهستان رشته کوه البرز است. متاسفانه بعضی از سودجویان گالش ها را قومی جداگانه و مجزا از گیلک و تالش معرفی میکنند. هم در میان تالش‌ها و هم در میان گیلک‌ها، همچنین در میان طبری‌ها یعنی غرب مازندران، گالش و گالشی وجود دارد. گالش‌ها را میتوان از نسل دیلمیان کهن معرفی کرد. آنان مانند اجداد خویش به دامداری و شبان پیشگی مشغولند و به دلیل دور ماندن از مناطق شهری از اصالت نژادی و اصالت زبانی بیشتری نسبت به مردم جلگه‌نشین برخوردار هستند. از قدیم الایام گیل‌های جلگه نشین دام‌های خود را که عمدتا گاو بوده است را به گالش‌ها میسپردند تا گالش ها از آنان نگهداری کنند و در عوض گالش‌ها پول دریافت میکردند و محصولات دامی را نظیر شیر دوغ ماست پنیر و... را بین خود و صاحب دام تقسیم میکردند. . گالش‌ها بر اساس نوع دامشان به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول گوسندگالش: گالش‌هایی که دامشان عمدتا گوسفند میباشد. دسته دوم گاوگالش (گُـوگالـش): گالش‌هایی که دام آنها گاو میباشد. در میان گالش‌ها وظایف خاصی برای هر یک از اعضای خانواده انتخاب میشود و نامی جدا میگیرد که در آینده به آنها میپردازیم. زبان گالش‌های شرق گیلان، گیلکی با گویش گالشی است. این گویش به دلیل دور بودن از مانطق شهری از اصالت زیادی برخوردار است و با گویش دیلمی نزدیکی زیادی دارد. . پوشش مردمان گالش: پوشش بانوان: از شلوار سیاه رنگی به نام نظامی شلوار استفاده میکنند. از چادر شب یا چاشو برای بستن کمر و همچنین برای بستن و نگهداشتن نوزاد و کودک بر روی کمر استفاده میکنند. دامن آنها مانند دیگر مناطق گیلان است و با این تفاوت که کوتاه است و تا بالای زانو میرسد. به این دلیل دامن کوتاه میپوشند که هنگام کار دست و پا گیر نباشد و چون در مناطق کوهستانی هستند خطرساز نشود. پوشش مردان نیز با بقیه نقاط گیلان یعنی شرق گیلان یکی است اما چند چیز مخصوص به خود دارند. اولی و مهمترین آنها شولا است. پوششی نمدی و بلند تا روی مچ پا. دومی کلاه آنها که پوستی است و پوستین کلا نام دارد. نوع دیگر کلاهشان نمدی و تخم مرغی است. بعدی شلواریست که جنس پشمی دارد و آبی رنگ است و قَدَک نامیده میشود. در پشت مچ پای قدک شکاف ایجاد میکنند تا تر هنگام پیاده روی در کوهستان به جایی گیر نکند.
