جشن شب ' چله' ، یادمان چیرگی فروغ ایزدی بر تاریکی اهریمنی زایش | امیرکَلا، زادگاه شعر و ادب تبری
جشن شب " چله" ، یادمان چیرگی فروغ ایزدی بر تاریکی اهریمنی زایش خورشید و بزرگداشت ایزد مهر بلندترین شب ایرانی بر همه ی ایرانی تباران فرخنده باد
چله يا يلدا :جشن کاهش نيروی اهريمنی _ شب سی ام آذر _ اين جشن که با پايکوبی و شب نشينی از فروهشت خورشید به باختر آغاز و با برآمدن خورشيد از خاور به پايان می رسد، يادمان کوتاهی شب و بلندای روز و روشنايی است، در باور ايرانيان فروغ و روشنايی از آفريده ی اهورمزدا (خدای بزرگ - سرور دانایی ها) و سپاهيان خداوند می باشند و تاريکی و شب از نيروهای اهریمن؛ در اين شب چون تاريکی و شب به درازترين اندازه ی خود در سال ( نشانه به پیشرفت دانش اختر شناسی ایرانیان باستان دارد) می رسد، و در باور اندیشه ایرانی سیاهی،سرما و اندوه از نیروهای انگره مینو (منش بد) بوده که در برابر سپنته مینو(منش نیک) می باشند تا آنان را شکست دهند، و از آنجا که انسان نه تنها یکی از والاترین آفریده های خداوند است، بلکه سرباز و یاری رسان او نیز بشمار می آید، و برآن است که با کمک راستی و فروغ و روشنایی بر سپاهیان تاریکی و آهرمن بتازد و آنان را شکست دهد، از برای همین مردمان در شب چله، برای شکست نیروی اهریمنی با برپا کردن آتش تا بامداد بيدار می مانند و به پايکوبی و شادی و خوردن ميوه(تابستانی و زمستانی) و آجيل می پردازند و با اين کار از نيروی سپاه آهرمنی می کاهند تا بامداد فرا رسد.
این شب در نیم‌کره شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به همین دلیل از آن زمان به بعد طول روز بیش‌تر و طول شب کوتاهتر می‌شود. مراسم شب یلدا (شب چله) از طریق ایران به قلمرو رومیان راه یافت و جشن «ساتورن» خوانده می‌شد.
ایرانیان باستان با این باور که فردای شب چله با دمیدن خورشید، روزها بلندتر می‌شوند و تابش نور ایزدی افزونی می‌یابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا می‌کردند و از این رو به دهمین ماه سال دی (دادار و آفریننده) می‌گفتند که ماه تولد خورشید بود. یلدا و جشن‌هایی که در این شب برگزار می‌شود، یک سنت باستانی است.مردم دوران باستان که با دانش نجوم آشنایی داشتند، میدانستند که کوتاه‌ترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شب‌ها کوتاهتر می‌شوند، از همین رو آنرا شب زایش خورشید نامیده و آنرا آغاز سال قرار دادند. سفره شب چله ، «میَزد» Myazd نام داشت و شامل میوه‌های تر و خشک، نیز آجیل یا به اصطلاح زرتشتیان، «لُرک» Lork که از لوازم این جشن و ولیمه بود، به افتخار و ویژگی «اورمزد» و «مهر» یا خورشید برگزار می‌شد. روز پس از شب یلدا (یکم دی ماه) را خورروز (روز خورشید) و دی گان؛ می‌خواندند و به استراحت می‌پرداختند و تعطیل عمومی بود.
با سپاس شاخه #میراث_تاریخی و #میراث_معنوی - انجمن جوانان سپید پارس
