چرا زنی شبیه فرنگی ها قسمت ما نمی شود؟
نقل است كه حسین قلی خان نظام السلطنه از فرنگ برای رفیقش محمدافشار نامه‌ای میفرستد و فراوان از زنان فرنگی تعریف کند که در عقل و خط و سواد بی‌همتایند و از زنش گلایه دارد که چرا قسمتش زنی شبیه زنان فرنگی نیست و پاسخ محمد ولی خان به وی بی‌نظیر است:
عقل و شعور ذاتی‌ست نه اکتسابی ولی خط و سواد مکتبی‌ست
شما که اهل قجرید و تمام مقدرات ایران و ایرانی در دست شماست
کدام مدرسه را برای زنان ساخته اید؟
کدام معلم را تعیین نموده‌اید برای آموزش به زنان؟
از کجا پی به بی استعدادی زنان ایران برده‌اید؟
آخر ارزش زن ایرانی را به سازگاری با اندرونی معیار گذاشته‌اید،
نه خط و سواد
از زن ضبط و ربط اولاد و خانه‌داری خواسته‌اید نه خط نویسی
زنان شجاع و آزاده را به جرم سرپیچی از فرامینتان کتک میزنید
زنان را کنیز و کلفت میخواهید نه موثر در پیشرفت مملکت
زنان را نصف مرد میدانید و ضعیفه خطابشان میکنید
زهی خیال باطل..
برگرد رفیق
برگرد به مملکت و با زنت شبیه فرنگیان رفتار کن بعد خواهی دید زن ایرانی در عقل و هوش و درایت و کیاست و ذکاوت سرآمد جهانی است
برگرد.
محمد ولی خان افشار
@andisheh_naab12
