2022-05-31 07:35:20
خلاصه ای بر چکاد ( ۱۴۰۱/۰۳/۰۹):
در آخرین جلسه چکاد این ترم، راجع به نخستین‌ها حرف زده شد. پدرام باقری با ارائه داستان وارش از کتاب « نخستین دموکراسی اثر پال وودراف» دروازه های شهر آتن را به روی همه ما باز کرد و مارا به عنوان یک شهروند آتنی در چگونگی شکل گیری «نخستین دموکراسی» در این دولت شهر شریک کرد.
پدرام باقری بر این عقیده بود که دموکراسی یک مفهوم است و این مفهوم مانند دیگر مفهوم ها مثل ( سرمایه داری ، کمونیست و ... یا هر مکتب فکری دیگری) یک شیء نیست و حالت متریال و انضمامی ندارد و به راحتی قابل فهم و درک نیست. پس این مفهوم پیچیدگی های خاص خود را دارد و باید در دو راه برای باز تعریف دموکراسی و بیان این مفهوم پیچیده قدم برداشت.
۱. به تاریخ رجوع شود
یعنی اینکه این مفهوم(دموکراسی) در طول زمان چگونه دسخوش تغییر شده است تا به ما رسیده. به نوعی این اصلی ترین راه شناخت این مفهوم است.
۲. مفهوم را بشکافیم و به هسته آن نفوذ کنیم
بعد از بیان این دو عامل این سوال مطرح می‌شود که دموکراسی در چه دوره‌ای و چرا شکل گرفت؟
ابتدا باید این موضوع را دانست که یونان از مجموعه ای از جزیره‌ها تشکیل شده است و آتن یکی از این جزیره هاست و هر جزیره( اسپارت ها و...) دولت شهر خود را دارند.
تقریباً ۲۶۰۰ سال پیش( ۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح) در آتن
که مردمش در یک وضعیت ساده‌ی زیستی به سر می‌بردند، برای اولین بار دموکراسی شکل می‌گیرد با اینکه مردم آن زمان درک درستی از این چیزها نداشتند.
اما در پاسخ به این سوال که چرا اولین بار دموکراسی در آتن پیش آمد باید گفت که: این دولت شهرها تقریباً در اکثر اوقات با یکدیگر جنگ و جدل داشتند و این جنگ و جدل ها نیاز به ارتش ، ناوگان و ... داشتند که برای به حرکت دراودن این ناوگان ها، اشراف از کارگرها استفاده می‌کردند. در یونان هیچ کدام از این دولت شهرها نمی‌توانستند بر یکدیگر چیره شوند و به خاطر همین عوامل در هر دولت شهر دموکراسی ایجاد شد یعنی به نوعی این شکل گیری دموکراسی یک علل مادی داشته است. جالب است بدانید که در هر دولت شهر دموکراسی به شکل های متفاوتی وجود داشته. مثلا در «دموکراسی آتنی» مردم علاوه بر حق رأی، حق سخن گفتن هم داشتند اما در «دموکراسی اسپارتی» مردم تنها حق رأی داشتند و نمی‌توانستند اظهار نظری داشته باشند.
به گفته نویسنده کتاب، سه عاملی که در امروزه بین جوامع باب است، معنای «دموکراسی آتنی» را شکل نمی‌دهند. این سه عامل عبارتند از:
۱. رأی دادن
۲. انتخاب نماینده
۳. حکومت این نماینده و گروه مرتبط به آن بر مردم
به آتن برمی‌گردیم. آتن ۲۰۰ هزار نفر جمعیت داشت که در آن برای بردگان(نه به معنای امروزی آن) و زنان ارزش چندانی قائل نبودند و آنها را از حضور در این دموکراسی کنار می‌گذاشتند و تنها ۳۰ هزار مرد بالغ و توانمند را انتخاب می‌کردند.
دو شورای اصلی در چارچوب دموکراسی آتنی:
۱. شورای ۶۰۰۰ نفری. ابتدا افراد این شورا به صورت قرعه کشی و سپس با استفاده از روش های دیگری انتخاب می‌شدند.
۲. شورای نظارت. در آتن ۱۰ قبیله وجود داشت، از هر قبیله ۵۰ نفر داوطلب می‌شد و وقتی تعداد به ۵۰۰ نفر می‌رسید این شورا شکل می‌گرفت( اینها مانند کمیسیون بودند)
ابتدا طرح در شورای نظارت و سپس در شورای عمومی تصویب و به مرحله اجرا می‌رسید. ایرادی که به این سیستم وارد بود، عدم وجود یک نظام حقوقی بر پایه‌ی عدالت بود.
دلیل تعداد بالای شورا (۶۰۰۰) نفر این بود که پرداخت رشوه صورت نگیرد.
آتن فرهنگ عمومی بسیار فوق‌العاده‌ای داشت(تئاتر، مجسمه سازی و...) و دلیل همه این ها وجود یک فضای آزاد در آتن قدیم بوده است.
در آخر به هفت مفهوم دموکراسی از دید نویسنده می‌پردازیم که به نوعی این هفت مفهوم، مارا به معنای «دموکراسی آتنی» نزدیک می‌کند.
۱. دوری جستن از استبداد:
برای نخستین بار در تاریخ، توسط روشن فکران(نمایشنامه نویسان، شاعران و... ) یونانی، استبداد پیدا می‌شود و همه آنها به این نتیجه می‌رسند که زندگی و تلاش در دنیای «مستبدان» معنایی ندارد و وجود مستبد دشمن زندگی کردن است.
۲. هم سازی:
یعنی هم دلی انسان ها به واسطه زندگی جمعی و مشترک.عدم وجود هم سازی در دراز مدت دموکراسی را تهدید می‌کند.
۳. قانون مداری:
قوانین حتی اگر دموکراتیک هم باشند صرفا نمی‌توانند برای جوامع دموکراتیک مفید باشند. این قوانین در صورتی می‌توانند مفید باشند که یک سیستم حقوقی بر پایه‌ی عدالت برایش وجود داشته باشد و پشتیبان جان افراد باشد.
۴. برابری طبیعی:
دموکراسی باید بپذیرد که یک قسمتی از برابری بین مردمش وجود دارد. در آتن افراد بر این عقیده بودند که در همه امور باهم برابر باشند. آنها در تلاش بودند که نقش ثروت را در دموکراسی کم کنند و قدرتش را تضعیف کنند. کمااینکه امروزه هم شاهد همچین عملی هستیم.
102 views04:35
ا
