بیماری و آداب درمان آن نزد مغولان چون كسى بيمار مى‌شد، شمن‌ه | برگی از تاریخ
بیماری و آداب درمان آن نزد مغولان
چون كسى بيمار مى‌شد، شمن‌ها تشخيص مى‌دادند كه آيا او مبتلا به يك بيمارى طبيعى است و يا آنكه ارواح در او حلول كرده‌اند. شيوه درمان نيز متناسب با نوع بيمارى بود. اگر علت دوم موجب بيمارى كسى شده بود، آنها مى‌كوشيدند تا ارواح را با سلاح‌هایى دفع كنند. پس در دو طرف بستر بيمار شمشيرهاى براق قرار مى‌دادند.
چنانچه كودكى بيمار مى‌شد، زنى سالخورده، بتى را در بالاى بستر بيمار مى‌آويخت. چنانچه يكى از اشراف بيمار مى‌شد، پنجاه سوار در اطراف خيمه وى مى‌تاختند و براى دفع شياطين نيزه‌هاى خود را به حركت درمى‌آوردند. در برابر خيمه بيمار نيزه‌اى به زمين فرو مى‌كردند تا به اين ترتيب به بيگانگان هشدار دهند. چنانچه مرگ بيمارى نزديك مى‌شد، تقريبا تمام بستگان او را ترك مى‌كردند، چه كسانی‌كه در هنگام مرگ بيمارى حضور داشتند، تا نه ماه نمى‌توانستند وارد اردوى بزرگان شوند.
روش‌هاى پيش‌گيرى نيز در برابر بيمارى‌ها وجود داشت. مغولان از جمله معتقد بودند كه آتش پهن براى دفع بيمارى رماتيسم داراى نيروى فوق‌العاده است. چنانچه روش‌هاى پيش‌گيرى و نيز روش‌هایی كه مستقيما براى مداواى بيمارى به كار مى‌رفت، بى‌نتيجه مى‌ماند، مغولان به پيروان اديان ديگر پناه مى‌بردند. مغولان علاوه بر اين مى‌پنداشتند كه با دعا مى‌توانند بيمارى را از شخصى به شخص ديگر منتقل كنند.
«برتولد اشپولر، تاریخ مغول در ایران، برگ 180 - 181»
