همزمان با راه اندازی چک الکترونیک، وزارت اقتصاد از برات و سفته | حقوق بانکی
همزمان با راه اندازی چک الکترونیک، وزارت اقتصاد از برات و سفته الکترونیک هم رونمایی کرد تا حلقه اسناد تجاری الکترونیک کامل شود. در این میان نکات حقوقی زیادی مطرح می شود که در خصوص بسیاری از آنها نص و متنی وجود ندارد و باید منتظر رویه عملی باشیم. در این مجال به 10 نکته مهم و کاربردی در خصوص سفته الکترونیک که در دوره آموزشی اخیر پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تدریس کردم،اشاره خواهم کرد:
1- سفته الکترونیک اپلیکیشن و سامانه خاصی ندارد و کاملا مبتنی بر وب سرویس خزانه داری کل کشور است.
2- عامل انتشار و کارگزار این سند تجاری صرفا بانکها هستند و هیچ شرکت یا استارت آپ غیربانکی نمی تواند بهره بردار مستقیم باشد مگر به نمایندگی یا وکالت از یک بانک از طریق API به درگاه بانک عامل متصل شود.
3- کلیه قوانین سفته کاغذی در مورد سفته الکترونیک حاکم است و علاوه بر آن ضوابط اجرایی ابلاغی وزارت اقتصاد هم در این زمینه لازم الرعایه است.
4- احراز هویت ذی نفعان در سفته الکترونیک به جای تطبیق با کارت ملی از طریق kyc انجام می شود و اصالت سند و عدم انکار آن به جای کاغذ واترمارک و دست خط و امضا با امضای دیجیتال خواهد بود.
5- سفته الکترونیک با سه امضای درخواست کننده، بانک عامل و وزارت اقتصاد صادر می شود که امضای بانک باید از مرکز میانی دولتی عام می باشد اما امضای مشتری از مرکز ریشه خواهد بود؛ جالب آنکه امضای سفته اتصال به نماد بانک مرکزی نمی خواهد اما امضای برات و چک الکترونیک حتما مستلزم اتصال به نماد است.
6- صادرکننده، ظهرنویس و ضامن سفته الکترونیکی باید حتماً مشتری دارای حساب فعال و داری شناسه شهاب بانک عامل صادرکننده سفته باشد و مسئولیت احراز هویت آنها بر عهده بانک عامل است ، اما ذی نفع سفته می تواند مشتری بانک عامل نباشد.
7- تا قبل از تأئید و امضای وزارت امور اقتصادی و دارایی ، هیچ یک از فرآیندهای صدور، ظهرنویسی و ضمانت الکترونیکی نهایی و عملیاتی نمی شود. دریافت حق تمبر مالیاتی صرفاً در مرحله صدور رخ می دهد. (نه در سایر مراحل)
8- تاریخ سررسید سفته به دو صورت "عندالمطالبه" یا "با تعیین تاریخ معین" است و امکان تغییر یا اصلاح آن وجود ندارد.
9- ملاک اصالت، مبلغ و تمامی جزئیات سفته ، استعلام از سامانه است فایل PDF و تصویر سفته الکترونیکی فاقد هرگونه ارزشی است. علیرغم درج محل اقامت و آدرس متعهد و همچنین محل پرداخت بروی PDF سفته الکترونیک،داشتن با نداشتن سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی متعهد و خط خوردن یا نخوردن حواله‌کرد که نشان دهنده امکان یا عدم امکان انتقال برات می باشد، صرفاً با استعلام نشان داده می شود.( بر روی PDF )
10- بانک عامل صرفاً از ارائه این خدمت به افراد ممنوع المعامله خودداری می کند و سایر افرادی که بدلیل محدودیت های ماده 5 مکرر و 21 مکرر قانون چک، امکان صدور چک الکترونیکی را ندارد، می توانند سفته الکترونیک را صادر کنند.
