کوتاه از جشن‌های ۲۵۰۰ ساله در سال ۱۳۳۹-۲۵۱۹ زنده یاد #شجاع‌ا | بنیاد وَرَهرام
کوتاه از جشن‌های ۲۵۰۰ ساله
در سال ۱۳۳۹-۲۵۱۹ زنده یاد #شجاع‌الدین_شفا(مورخ و نویسنده نامور معاصر) که او را سیاستگذار فرهنگی دربار شاه می‌دانند، پیشنهاد برگزاری جشنی باشکوه برای معرفی تاریخ ایران را ارائه کرد.
شاه از این پیشنهاد استقبال کرده و مسئولیت خود در این زمینه را به شهبانو واگذار کرد. با این‌حال برگزار این جشن سه بار به دلیل مشکلات گوناگون به تعویق افتاد تا در پایام در مهر۱۳۵۰-۲۵۳۰ برگزار شد.
هدف از جشن، نشان دادن دیرینگی و ژرفای تاریخ و فرهنگ ایران به جهانیان و خود ایرانیان بود. چنین جشنهایی در همان سالها در کشورهایی چون فرانسه، ژاپن، هند، ترکیه و مصر برگزار می‌شد و به هیچ وجه پدیده‌ای نامعمول نبود.
در این جشن ۶۲ پادشاه، ولیعهد، رئیس‌جمهور، معاون رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر (آن زمان جهان دارای حدود ۸۰ کشور بود) شرکت کردند.
درست همچون دوران هخامنشی، و احتمالا برای آخرین‌بار، سران ۶۲ کشور جهان دو روز در تخت جمشید حضور داشتند. به سخنرانی شاه ایران گوش دادند، در بیابان خوابیدند، با غذاهای ایرانی و فرنگی پذیرایی شدند و با موسیقی و رقص و لباسهای محلی ایران آشنا گشتند.
در روز دوم رژه تاریخ ایران برگزار شد.
برخلاف آنچه گاهی گفته می‌شود، این برنامه نیز همچون دیگر بخش‌های برنامه هیچ انحصاری برای یک دوره و دودمان تاریخی(مثلا هخامنشیان) نداشت.
رژه، با سواران ماد آغاز شد و با گذر از همه دودمان‌های ایرانی تاریخ ایران حتی دوره قاجار را هم شامل شده و در پایان به رژه نظامیان پهلوی رسید.
این مراسم به شکل مستقیم از تلویزیون ایران پخش شد و میلیونها ایرانی احتمالا برای نخستین بار نام "کورش" و "هخامنشیان" و دیگر نامهای تاریخی را شنیدند.(آموزش تاریخ و غرور به مردم)
رسانه‌های جهانی دستکم به دلیل حضور سران کشورشان ناچار به انعکاس اخبار ایران شدند.
ولی مگر باید اجازه داد یک جهان سومی مسلمان در زمینه ای جز جنگ و نفت حرفی برای گفتن داشته باشد؟
پس افسانه‌ای به نام خرج چند صد میلیونی حکومت از جیب ملت فقیر ایران به عنوان یک سوژه رسانه‌ای مطرح شد و به شدت مورد استقبال اپوزیسیون شاه قرار گرفت.
اپوزیسیون "اسلامی" این جشن ها را تبلیغ شرک و کفر پیش از اسلام می‌دانست.
اپوزیسیون هوادار "مصدق" همچون همیشه از سر حسادت با همه کارهایی که "شاه" انجام می‌داد مخالفت می‌کرد و اپوزیسیون "چپ" و کمونیست ها هم که به صورت ریشه‌ای و ایدئولوژیکی با تاریخ ایران "مخالف" بودند...
برخی می گویند جشن‌های ۲۵۰۰ساله یکی از مهمترين دلایل سرنگونی حکومت پهلوی بود چون برای ایجاد مشروعیتی کاذب برای خود از جیب یک ملت فقیر چند صد میلیون دلار هزینه کند!!! اما این گزاره سه ایراد اساسی داشت:
نخست اینکه ملت ایران چند صباحی بود که دیگر فقیر نبود. درامد سرانه ايران و مقایسه آن با دیگر کشورهای به اصطلاح جهان سومی و رشد اقتصادی و دیگر شاخصه های ایران بیانگر این موضوع بود.
دوم اینکه هزينه برگزاری جشن‌ها چند صد میلیون دلار نبود بلکه 120 تا 200 میلیون تومان بود که این رقم از سوی مسئولین کمیته برگزاری جشن و دولت وقت هم اعلام شد. هیچ سندی هم برای دروغ پنداشتنش نداریم اما چنانچه این رقم را دروغ بپنداریم و بخواهیم به پژوهشی مستقل دست بزنیم نیاز به کاری بسیار دقیق و موشکافانه داريم، اما هیچ یک مخالفان حکومت پهلوی تاکنون نتوانسته اند ثابت کنند که این جشن‌ها هزینه ای بیش از آنچه که اعلام شد داشته اند.
سوم اینکه هزينه برگزاری را دولت از بودجه عمومی برنداشت. بلکه از ۱۱ سال پیش از برگزاری جشن‌ها ، صندوقی برای این پروژه تاسیس شده و به شرکتهای خصوصی و ارگان های دولتی اعلام شد که به اين صندوق کمک کنند. پولی هم که از ارگانهای دولتی گرفته شد، ناشی از صرفه جویی بود و نه یک ردیف بودجه جداگانه. پول این صندوق کار کرده و سود آور بوده. یعنی گزاره هزینه چند صد میلیون دلاری از جیب ملت فقیر ایران غلط اندر غلط اندر غلط است.
ضمنا بر خلاف آنچه مشهور است همه پول این صندوق صرف خورد و خوراک میهمانان خارجی و خرید ادوات و ابزار و لباس نشد. بلکه هزینه های عمرانی چون ب ج شهیاد تهران (نماد ایران نوین) توسعه مخابراتی همدان، توسعه فرودگاه های تهران و شیراز، راهسازی در استان فارس، و ساخت ۲۵۰۰ مدرسه و ۲۵۰۰ خانه بهداشت در سراسر ایران نیز از همين صندوق پرداخت گردید.
