•••• Milan Kundera Czech-French writer میلان کوندرا خود را ن | بزرگمهر حسين پور
•••• Milan Kundera Czech-French writer
میلان کوندرا خود را نویسندهای بدون پیام میداند و معتقد است جوهر رمانْ کنایه است. اغلب رمانهای او بر محور سرگشتگی وجودی انسان در دنیای امروز میگردد. میلان کوندرا این سرگشتگی رنجآور را با سرخوشی ناشی از اتفاقات تصادفی که در زندگی ممکن است برای هر کسی رخ دهد درهم میآمیزد. او میگوید: «هیچ وسیلهای برای تشخیص تصمیم درست وجود ندارد، زیرا هیچ مقایسهای امکانپذیر نیست. در زندگی با همهچیز برای نخستینبار مواجه میشویم»، بنابراین زندگی وضعیت متناقضی پیش روی ما میگذارد. از یک طرف، با سنگینی انتخاب و از طرف دیگر، با سبکی اتفاق روبهروییم.
میلان کوندرا تأکید میکند که رمانهایش از آن نوع زیباییشناسی که رمانهای روانشناختی از آن برخوردارند بیبهره است. میگوید: «همهی رمانها در هر عصری با معمای خود سروکار دارند... اگر من خودم را خارج از رمان روانشناختی قرار میدهم به این معنا نیست که میخواهم شخصیتهای رمانهایم را از زندگی معنوی محروم کنم. فقط به این معناست که معماهای دیگری وجوددارد؛ سؤالات دیگری که رمانهای من در درجهی اول به دنبال آن هستند. درک رمز وجودی چیزی است که رمانهای من در جستوجوی آناند.» به همین دلیل اغلب در داستانهای میلان کوندرا میبینیم که راوی داستانْ سوم شخص است تا مجالی برای گفتوگوی درونی ایجاد شود. در عین حال، شخصیتهای داستانها بدون تاریخ و پیشینهاند. چیزی در مورد ویژگیهای شخصیتی، چهره و طبقهی آنها در داستان گفته نمیشود. گویا آنها میتوانند هر کسی باشند.
شوخی و فراموشی از محوریترین مضامین مطرح در آثار میلان کوندرا است. فراموشی در آثار او را بسیار متأثر از مارتین هایدگر و فریدریش ویلهلم نیچه میدانند، همچنان که طنز و شوخی معمول در آثارش را متأثر از میراث جریان ادبی روشنگری اروپایی میپندارند. در کتابهای میلان کوندرا طنز با تقدسزدایی از پدیدهها علیه ایدئولوژیهای توتالیتر عمل میکند و کوندرا همواره بهخوبی از این ویژگی برای غلبه بر تلخی زندگی تحت جزماندیشی و ایدئولوژی استفاده میکند.