روایت مورگان شوستر از اوضاع و احوال دوران قاجار (کتاب اختناق ا | Business & Management Consulting
روایت مورگان شوستر از اوضاع و احوال دوران قاجار (کتاب اختناق ایران، نشر ماهی) :
در ایران هر حکومتی بر سر کار بود گرسنگان در ولایات باید مالیاتی را می پرداختند که دیناری از آن خرج خود ایشان نمی شد. اینان همیشه قربانی دزدان سرگردنه بودند، خواه به معنی حقیقی و خواه در معنای مجازی، یعنی مقامات دولتی که تقدیر بر سرنوشت آن ها مسلطشان کرده بود. مردم آگاهی زیادی نداشتند و تکالیفی را که مشروطیت بر دوش آن ها می گذاشت و مسئولیتی را که در دولت های آزاد مردم سالار به مردم سپرده می شود نمی دانستند. اما فوری ترین خطر این بود که تا می خواستند برای درک این مقولات آموزش ببینند کشور از دست رفته بود. بنابراین سنگین ترین مسئولیت را ایرانیان آگاه و روشنفکری داشتند که در این ۱۸ ماه بعد از برکناری شاه سابق به سِمت های دارای قدرت و نفوذ در حکومت جدید رسیدند. ولی به طور طبیعی این جماعت نیز با پیروی از سنت پیشینیان شان مناصب خود را در وهلهٔ نخست خرج ترقی خویش کردند و سپرده ای برای تأمین منافع سپرده گذاران پنداشتند.
