شیخ محمد خیابانی؛مبارزی آزادی‌خواه و وطن‌دوست
شیخ محمد خیابانی از جمله مبارزینی است که در سالهای پایانی حکومت قاجار در نقاط مختلف کشور به مقابله با استعمار و استبداد پرداخت.
مهمترین بخش این مبارزات، قیام وی در برابر پیمان ١٩١٩ وثوقالدوله بود.شیخ محمد خیابانی در آستانه انتخابات دوره چهارم مجلس، مردم را از رأی دادن به سیاسیون وابسته به انگلیس یا روسیه برحذر داشت. او برای واداشتن وثوقالدوله به لغو معاهده، در بهار ١٢٩٩ ش. به مبارزه مسلحانه روی آورد و در روزهای میانی فروردین همان سال در برنامه‌ای از پیش طراحی شده، تمامی ادارات و مراکز دولتی تبریز را تصرف کرد.
مشیرالدوله ریاست دولت وقت برای پایان دادن به قیام خیابانی، مخبرالسلطنه حاکم تبریز را مأمور فرو نشاندن این قیام کرد. مخبرالسلطنه پس از چند دوره مذاکره بی‌حاصل با شیخ محمد خیابانی، سرانجام به کمک قوای قزاق عملیات نظامی بزرگی را علیه نیروهای وفادار به خیابانی به راه انداخت. در جریان این نبرد نیروهای شیخ سرکوب شده و شیخ محمدخیابانی نیز در ٢٢ شهریور ١٢٩٩ به شهادت رسید.
@cafetarikhcom
