معامله‌ای با روس‌ها که باطل شد
سردار اسعد بختیاری در خاطراتش درباره کش و قوس‌های اعطای امتیاز نفتی به روسیه می‌نویسد: چند روز قبل تلگراف از رئیس دولت آمد که نفت خراسان و آذربایجان [و] گیلان و مازندران و استراباد را به کمپانی امریکائی امتیاز دادند به امضاء و تصدیق مجلس.
دولت روس و انگلیس اعتراض کردند. دولت روس به این جهت که در فصل هشتم اتحاد روس و ایران که تمام امتیازات گذشته چه راجع به دولت روس و چه به تبعه روس باشد کلاً ملغی گردید به شرط اینکه دولت ایران هم این امتیازات [را] به دولت ثالثی ندهد. دولت ایران در جواب نوشت که این امتیاز نفت شمال که به تبعه شما داده شده بود چون به امضای مجلس نرسیده بود رسميت نداشت.
به دولت انگلیس در جواب نوشت که در سه سال قبل که شما خواستید این امتیاز را از تبعه روس ابتیاع کنید وزیر خارجه ایران به شما نوشت که چون این امتیاز رسمیت ندارد شما بدون جهت پول خودتان را چرا در آب می‌ریزید. به دلیل همان نوشته معامله شما باطل است.
گزارش در:
https://www.cafetarikh.com/news/48978/
@cafetarikhcom
