عوامل ایجاد کننده نفخ: این عوامل عبارتند از: ۱ عوامل غذایی: غذ | مرجع آموزش و نگهداری شتر
عوامل ایجاد کننده نفخ: این عوامل عبارتند از: ۱ عوامل غذایی: غذاهای اشتها آور ولی فقیر از نظر فیبرهای سلولزی و غنی از گلوسیدها و یا غنی با قابلیت تخمیری زیاد که به سرعت مصرف شده اند در حالیکه ترشح بزاق کم بوده است. در صورت فقدان فیبرها و یا ریز بودن بیش از حد آﻧﻬا، تحریک گیرنده های شکمبه جهت ایجاد عمل نشخوار صورت نخواهد پذیرفت و در نتیجه ترشح بزاق که دارای اثرات تامپون و ضد کف می باشد، کاهش می یابد. شکمبه عمل PH اثر بزاق بر ضد تغییرات ناگهانی نموده و اثر ضد کف آن، تشکیل کف را خنثی می کند این اثرات بوسیله ترشح بیکربنات و موسین موجود در بزاق تأمین می شوند. این نوع اختلال می تواند در اثر مصرف جیره های غنی از نظر کنسانتره (که بسیار خرد شده باشند ) و یا گلومینه خیلی جوان که دارای فیبر کمی هستند و غذاهای آبکی غنی از ازت رخ می دهد. همچنین مصرف گیاهان کم آب زیاد خرده شده و انبار شده و یا جیره های حاوی کلم و یا چغندر علوفه ای زیاد نیز می تواند این حالت را بوجود آورد. بعلاوه برخی از گیاهان مانند شبدر سفید و یا یونجه دارای عوامل کف زا می باشند. ۲ عوامل ژنتیکی ۳ عوامل آب و هوایی هوای سرد بویژه بارانی و پرباد، باعث اختلال در تنظیم حرارت بدن حیوان می شود و باعث ایجاد زمینه های مناسب جهت ایجاد نفخ در حیوان می شود. پیشگیری از بروز نفخ: جهت پیشگیری می بایست تغییر یک جیره غذای به جیره غذایی دیگر به آرامی صورت پذیرد و در هنگام انتقال دامها از چراگاه بدون لگومینه به چراگاههای غنی از آن، می بایست از علوفه با کیفیت خوب استفاده شود و از چراندن گاوها در چراگاههای حاوی مواد لگومی نه خیلی جوان پرهیز شود. همچنین در هوای بد و بارانی بهتر است از بردن دامها به چراگاه پرهیز شود . و پس از بردن دامها به چراگاههای لگومینه، باید آﻧﻬا را تحت کنترل قرار داد. علایم بالینی و کالبد گشایی: لیس زدن به شکم ٬ تنگی نفس مشخص٬ خارج کردن زبان از دهان ٬ریزش بزاق ٬ خیز کیشه بیضه از علایم ظاهری وجود این بیماری است . در کالبد گشایی پس از تلف شدن دام پر خونی گره های لنفاوی سر و گردن ٬ پر خونی بخش فوقانی دستگاه تنفس ٬نرمی کلیه ها ٬پر خونی مخاط روده و گاهی موارد پارگی شکم و دیافراگم مشاهده میشود . تا چند ساعت پس از مرگ کف از بین میرود . لایه شاخی شکمبه به صورت ورقه ای کنده میشود و مخاط زیر آن به طور قابل توجهی پر خون به نظر میرسد . دامی که براثر نفخ زمین می خورد به زودی تلف میشود درمان : در موارد خفیف می توان از راهنمایی های زیر استفاده کرد : ۱-با قرار دادن تکه ای چوب در دهان ترشح بزاق را تحریک کرد دو سمت این چوب از دوطرف فک های دام بیرون میباشد و با طنابی به سر دام بسته شود تا قابل خروج نباشد یا بلعیده نشود . ۲-از جوش شیرین به مقدار ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم در یک لیتر آب استفاده کرد و به دام خورانید . ۳-از روغن های غیر سمی مثل روغن های گیاهی به دام خورانیده شود . ۴-گاز را توسط لوله ای از بدن دام خارج کرد . ۵-از داروهای مربوطه همانند پولوگزالون٬ l46 و…. استفاده نمود . ۶-مالیدن مخلوطی از روغن های غیر سمی با داروها به پهلوی دام ٬ با لیس زدن دام این مواد خورده میشود و اثر خویش را میگذارد . ۷-از روغن ها و داروهای فوق در آبخوری ها استفاده کرد .(مقدار روغن های گیاهی ۲۴۰ تا ۳۰۰ گرم به ازاء هر راس دام و یا ۱%حجم آبخوری) ۸-از ترکیبات ضد نفخ در پلت های غذایی استفاده گردد . ۹-اسپری روغن های گیاهی بر روی علف ها و علوفه های مرتع انجام شود. البته بارندگی تا حد زیادی این روغن ها را خواهد شست . ۱۰-استفاده دایمی از روغن هامی تواند بر کیفیت شیر دام اثر گذار باشد . این روغن ها برجذب بتاکاروتن اثر منفی دارد به این ترتیب مقدار بتا کاروتن در شیر و کره کم می گردد و نیز مزه ٬بو و طعم شیر نیز تغییر خواهد یافت . از روغنهایی که اثر نامطلوب بر طعم و بو می گذارند می توان روغن کتان ٬سویاو ماهی را نام برد . روغن بادام زمینی و امولسیون پیه بهترین می باشند.
