چهارطبقه

2022-08-07 18:08:51 بنیاد چهارطبقه همزمان با ششمین سالگرد آغاز فعالیت خود، برگزار می‌کند:

توسعه‌ی مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی: پروژه یا رویکرد؟

با سخنرانی
دکتر شهاب‌الدین کرمانشاهی
عضو هیأت‌علمی دانشکده‌ی شهرسازی دانشگاه تهران

سه‌شنبه ۱۸ / مرداد / ۱۴۰۱ - ساعت ۱۷ تا ۱۹
مشهد، بلوار‌ وحدت، وحدت ۳/۱، روبه‌روی پارک میر، مکتب بافت

(مکتب بافت، مرکز فرهنگی تازه‌تأسیس در بافت پیرامون حرم مطهر است، که یک کتاب‌خانه‌ی تخصصی مشهدشناسی و مرکز مطالعات بافت تاریخی را در خود جای داده است.)
@MaktabeBaft
@CharTabaqeh باز کردن / نظر دهید

2022-07-16 20:40:45 توسعه‌ی شرق

توسعه‌ی نامتوازن مشهد طی دهه‌ها سبب شده تمرکز نسبی زیرساخت‌ها و امکانات شهری در حوزه‌های غربی شهر رخ دهد، و حوزه‌های شرقی از روند توسعه‌ی شهری عقب بمانند.
تعدد و وسعت سکونت‌گاه‌های شهروندان شرق مشهد که گاه برچسب‌هایی چون «محله‌ی کم‌برخوردار»، «بافت فرسوده»، «اسکان غیررسمی» یا «حاشیه‌نشینی» بر آن‌ها زده می‌شود، گویای واقعیت توسعه‌ی نامتوازن شهر است و جبران این عدم‌توازن، نیازمند توجه جدی مدیران و شهروندان مشهد است.

در چنین شرایطی، وجود اراضی وسیع در حوزه‌های شرقی محدوده‌ی قانونی شهر، فرصتی کم‌نظیر برای اصلاح روند گذشته و برقراری دوباره‌ی توازن توسعه میان شرق و غرب مشهد است. شناخت دقیق شرایط اجتماعی و اقتصادی شهروندان حوزه‌های شرقی مشهد و پیش‌بینی مراکز کار و فعالیت متناسب با توانایی‌ها و مهارت‌های ایشان در کنار توسعه‌ی فضاها، زیرساخت‌ها و امکانات عمومی و حمایت از ساخت‌وساز واحدهای مسکونی «قابل‌استطاعت» می‌تواند موجب بهبود تدریجی شرایط اجتماعی و اقتصادی شهروندان این حوزه‌ها شود و به‌جای تکرار تجربه‌ی «اعیانی‌سازی»، زمینه‌ی «توانمندسازی» ساکنان و توسعه‌ی پایدار حوزه‌های شرقی را فراهم آورد.

به‌نظر می‌رسد در شرایطی که اراضی وسیع قابل‌توسعه درون محدوده‌ی قانونی شهر وجود دارد و فرصت توسعه‌ی حوزه‌های شرقی با استفاده‌ی متناسب از این اراضی وجود دارد، تمرکز بر اراضی واقع در حریم شهر و پیش‌بینی گسترش مرزهای شهر، ناشی از انگیزه‌هایی به‌جز توانمندسازی ساکنان حوزه‌های شرقی و برقراری توازن و عدالت اجتماعی است.
@CharTabaqeh باز کردن / نظر دهید

2022-07-16 20:40:43 (۱۲۰۲) توسعه‌ی شرق
@CharTabaqeh باز کردن / نظر دهید

2022-07-15 21:45:20 به‌سوی شرق ۵: مرکزیت حرم

سابقه‌ی سکونت در روستاهایی نظیر نوغان و سناباد، به سالیان پیش از شهادت امام رضا (علیه‌السلام) برمی‌گردد، اما شکی نیست که محرک اصلی توسعه‌ی «مشهد» و کانون توسعه‌ی آن مرقد مطهر امام رضا (علیه‌السلام) بوده است. پس از توسعه‌ی اندام‌واره‌ی شهر طی قرن‌ها که موجب ایجاد ساختاری شعاعی-حلقوی (شبکه‌ی تارها و پودهای تاریخی) پیرامون حرم مطهر شد، در دوره‌ی پهلوی روند گسترش شهر سرعت گرفت و ادامه‌ی این روند در سال‌های پس از انقلاب نیز موجب رشد شهر تا مرزهای کنونی شد.
اکنون پس از گذشت چهار دهه از انقلاب و سه دهه پس از اجرای طرح پیشین مرکز شهر مشهد، کمیت و کیفیت ساخت‌وسازها در بافت پیرامون حرم مطهر و «دبی‌سازی» مرکز شهر مشهد به‌گونه‌ای است که محوریت معنایی حرم مطهر تحت‌الشعاع قرار گرفته است. به‌نظر می‌رسد در شرایط موجود، مدیران شهری می‌توانند اولویت کاری خود را به‌جای تمرکز بر تصورهای ذهنی از جمله مرکزیت فیزیکی حرم، بر واقعیت‌های عینی بافت پیرامون حرم و اصلاح روند ساخت‌وسازهای ضدتوسعه‌ی این بافت متمرکز کنند.
@CharTabaqeh باز کردن / نظر دهید

2022-07-15 21:45:01 (۱۲۰۱) به‌سوی شرق ۵: مرکزیت حرم
@CharTabaqeh باز کردن / نظر دهید

2022-07-14 21:20:19 به‌سوی شرق ۴: هزینه‌ی زیرساخت‌ها

گسترش مرزهای شهر، فارغ از صحت استدلال‌های پشتیبان آن، مستلزم آماده‌سازی اراضی و احداث زیرساخت‌های جدید است و هزینه‌های قابل‌توجهی را در بر خواهد داشت. هرچند آماده‌سازی اراضی و سرمایه‌گذاری برای توسعه‌ی زیرساخت‌ها را نمی‌توان به‌صورت کلی نفی کرد، اما با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه، اتخاذ تصمیمی که مستلزم توسعه‌ی وسیع زیرساخت‌های شهری جدید باشد، زمان‌بندی و تحقق‌پذیری توسعه را متأثر می‌سازد.
در چنین شرایطی، استفاده از فرصت‌های توسعه‌ی درون محدوده‌ی شهر با صرفه‌جویی در هزینه‌های توسعه‌ی زیرساخت‌ها و تجهیزات و تأسیسات شهری همراه خواهد بود.
@CharTabaqeh باز کردن / نظر دهید

2022-07-14 21:20:01 (۱۲۰۰) به‌سوی شرق: هزینه‌ی زیرساخت‌ها
@CharTabaqeh باز کردن / نظر دهید

2022-07-13 22:21:28 به‌سوی شرق ۳: ظرفیت مشهد

شهر مشهد به‌واسطه‌ی وجود کانون‌های مهم مذهبی و فرهنگی، به‌خصوص حرم مطهر امام رضا (علیه‌السلام) سالانه میزبان حضور میلیون‌ها زائر و گردشگر داخلی و بین‌المللی است. برنامه‌ریزی برای ایجاد زیرساخت‌های میزبانی و سکونت موقت این زائران و گردشگران، متناسب با شرایط اجتماعی-اقتصادی متنوعِ همه‌ی گروه‌ها، امری ضروری است؛ اما پرسش اساسی دیگر درباره‌ی جمعیت دائمی شهر مشهد آن است که محیط و منابع طبیعی این شهر ظرفیت پاسخ‌گویی به نیازهای زندگی شهری چند نفر را داراست. شهری که با بحران‌های جدی محیط‌زیستی نظیر بی‌آبی و فرونشست زمین روبه‌روست، تا کجا می‌تواند گسترش یابد و به چه میزان جمعیت می‌تواند پاسخ‌گو باشد، به‌نحوی‌که خسارت جبران‌ناپذیر بر منابع حیاتی شهر و توان زندگی نسل‌های آینده تحمیل نشود.
در میان تمامی صحبت‌های مطرح شده درباره‌ی گسترش مشهد به‌سوی شرق، پاسخ به پرسش‌های پیش‌گفته مغفول مانده و دغدغه‌هایی با ظاهر معنوی، جایگزین بیان ادله‌ی منطقی درباره‌ی (۱) چرایی گسترش مرز شهر و (۲) چگونگی و جهت گسترش مرز شده است. از تصمیم‌گیران مؤثر بر فرایند توسعه‌ی شهری انتظار می‌رود، در کنار سخنرانی سخنرانان، با انجام مطالعات علمی درباره‌ی ضرورت توسعه‌ی شهر و اتکا به نتایج آن، پشتوانه‌ای منطقی برای تصمیم‌گیری‌های شهری فراهم کنند.
@CharTabaqeh باز کردن / نظر دهید

2022-07-13 22:21:25 (۱۱۹۹) به‌سوی شرق ۳: ظرفیت مشهد
@CharTabaqeh باز کردن / نظر دهید

2022-07-12 20:43:29 به‌سوی شرق ۲: توازن یا تقارن

مدیریت شهری مشهد با تأکید بر «توازن شهری» توسعه‌ی شهر مشهد در محور شرقی را در دستور کار خود قرار داده است. در واقع چنین مطرح شده که مشهد تاکنون به‌جای «توسعه‌ی متوازن» در دو محور غرب و شرق، به شهری با توسعه‌ی یک جانبه در محور غرب تبدیل شده و حرم مطهر رضوی دیگر در مرکز شهر قرار ندارد.
به‌نظر می‌رسد این مفهوم از توسعه‌ی شهری که در ذهن مسئولان شهر نقش بسته، بیشتر هماهنگ با مفهوم تقارن است و نه توازن، انگاره‌ای که نه‌تنها ریشه‌ای معنوی و بومی ندارد، بلکه خاستگاه خود را از شهرسازی رنسانس می‌گیرد. در این انگاره با تأکید بر انسان‌گرایی محض شهرها باید انعکاس‌دهنده‌ی تمایلات آرمان‌گرایانه به نظم و سازماندهی هندسی فضا باشند، از این‌رو بی‌هیچ ملاحظه‌ای نظم هندسی را جایگزین شبکه‌ی ارگانیک می‌کنند و هیچ محدودیتی برای خود در تخریب محیط قائل نیستند. در مقابل، انگاره‌ی توازن که ریشه‌ای معنوی و بومی در کشور ما دارد، به‌جای تمرکز بر اصل «تقارن» بر اصل «توالی» استوار است که همان تداوم و پیوستگی در برنامه‌ریزی و طراحی شهری است.
@CharTabaqeh باز کردن / نظر دهید