ایران در مارپیچ مرگ! قسمت یک از دو حدود صد سال پیش جان | انقلاب ۵۷ بدون روتوش
ایران در مارپیچ مرگ!
قسمت یک از دو
حدود صد سال پیش جانورشناسی برجسته با پدیده‌ای عجیب روبرو شد. یک دایرهٔ چهارصد متری از مورچه‌ها را مشاهده کرد که درحال چرخیدن به دور خودشان بودند و حدود ۲.۵ ساعت طول می‌کشید که هر مورچه یک دور کامل بزند. آنان در این دایره چهارصد متری پیوسته در حال حرکت بودند! این گردش آ‌نقدر ادامه یافت که پس از دو روز اکثر آنها جان باختند. آن نوع از مورچه ها از یک قانون ساده پیروی می‌کنند؛ «از مورچه جلوی خود تبعیت کن». نتیجه این امر شکل‌گیری مارپیچ مرگ است. این دور باطل فقط زمانی می‌شکند که به طور تصادفی یکی از مورچه‌ها به دلیلی نامعلوم دایره را ترک کند.
باید دقت کرد که این گونه از مورچه‌ها به صورت گروهی خوب عمل می‌کنند و بسیار منظم غذا پیدا می‌کنند و ذخیره می‌کنند. تولید مثل می‌کنند و با هم می‌مانند و سازمان‌دهی خیره‌کننده‌ای برای کار و زندگی جمعی دارند. اما همین ويژگی یعنی تبعیت کورکورانه، باعث مرگ آنان در مارپیچ مرگ می‌شود. چرا؟ چون هر کدام از مورچه ها، استقلال رأی ندارد و همه نفر قبلی را دنبال می‌کنند و به همین دلیل هم زمانی که در دایره یا مارپیچ مرگ می‌افتند، در آن می‌مانند و می‌میرند.
تحلیل و تجویز راهبردی
بسیاری از تغییرات اجتماعی و سازمانی حاصل نه گفتن است. نه گفتن به تکرار و تقلید. نه گفتن به نفر جلویی. نه گفتن به تبعیت کورکورانه. یک مثال تاریخی را با هم مرور کنیم. در گذشته در بیشتر ایالات جنوبی آمریکا، سیاهان باید در مدارس جداگانه‌ای درس می‌خواندند، حق حضور در پارک سفیدپوستان را نداشتند و حتی از آب‌خوری جداگانه استفاده می‌کردند. حق سوار شدن به اتوبوس از در جلو را نداشتند. آنها بایستی پس از پرداخت بلیط خود از در عقب اتوبوس وارد می‌شدند. اگر یک سفیدپوست وارد می‌شد و صندلی خالی نبود یک سیاه موظف بود که صندلی‌اش را به وی بدهد. همه هم به چنین وضعی عادت کرده بودند. تا اینکه #عده‌ای پیدا شدند و #نه گفتند!
یک روز اتفاق جالبی افتاد. رُزا پارکس یک زن سیاه‌پوست آمریکایی آفریقایی‌تبار صندلی‌اش را به مرد سفیدپوست نداد. او بازداشت و جریمه شد. اقدام اعتراض‌آمیز وی نقطهٔ آغاز نمادین جنبش حقوق مدنی سیاهان آمریکا شد. این کار او به تحریم گسترده شبکه ترابری همگانی توسط سیاهان منجر شد و سرانجام به تصویب قانون حقوق مدنی سال ۱۹۶۴ انجامید که هرگونه تبعیض نژادی در آمریکا را ممنوع می‌کرد. بعدها رُزا توسط کنگرهٔ آمریکا به عنوان «مادر جنبش آزادی» شناخته شد.
اگر رُزا آن روز از مارپیچ مرگ خارج نمی‌شد جنبشی این چنینی شکل نمی‌گرفت. جوامع، گروه ها، فرقه ها، قبایل و سازمان ها نیز در معرض خطر مارپیچ مرگ هستند. هر سازمانی که بر تک فکری، تک گویی و تک صدایی تاکید کند، در معرض این خطر است. نگرانی آنجاست که ایران ما نیز در مارپیچ مرگ بیفتد.
