چرا شبکه های اجتماعی گوی سبقت را از رسانه های رسمی ربوده اند | آکادمی ارتباطات
چرا شبکه های اجتماعی گوی سبقت را از رسانه های رسمی ربوده اند؟
رویکرد یکسویه و غیرتعاملی برخی رسانه های رسمی و دولتی باعث شده است تا بخش قابل توجهی از مخاطبان این رسانه ها، برای دریافت اخبار انتخاباتی و شنیدن اظهار نظر نامزد ها به سراغ شبکه های اجتماعی بروند. بر این اساس، از مخاطبان آن ها کاسته و بر مخاطبان شبکه های اجتماعی افزوده شده است.
در ایران در حالی که در دهه های ۶۰ و ۷۰، این مطبوعات و رادیو و تلویزیون بودند که به پخش اظهار نظر ها و برنامه های سیاسی نامزد های انتخابات میپرداختند، اکنون شبکه های اجتماعی مختلف و متعدد تبدیل به کانال ارتباطی اصلی نامزدها با رایدهندگان شدهاند.
حال پرسش این است که به چه دلیلی چنین وضعیتی رخ داده است؟ نیم نگاهی به عملکرد صدا و سیما و تفاوت نحوه انتشار مطالب در برنامههای صدا و سیما و شبکههای اجتماعی، میتواند پاسخی به پرسشهای طرح شده باشد.
یکی از جدیترین ضعف های رسانه های قدیمی تر نظیر تلویزیون، رادیو و مطبوعات، یکسویه بودن آنها است. واقعیت آن است که بستر این رسانه ها کمتر فرصت «تعامل» را میدهد. مخاطبان تنها میتوانند پای برنامه های تلویزیون بنشینند یا به رادیو گوش بدهند. آنان هیچ دخل و تصرفی در محتوا های تولید این رسانهها ندارند و قادر هم نیستند در برابر محتوا های تولید شده واکنشی نشان دهند.
در مقابل ویژگی اصلی شبکه های اجتماعی، تعاملی بودن آنها است. رای دهندگان میتوانند با حضور در شبکه های اجتماعی به بحث با نامزد های انتخاباتی به صورتی رودرو و علنی پرداخته و نظرات و برنامه های آنان را نقد و بررسی کنند. شبکه های اجتماعی همچنین فرصت را برای افراد از طیفهای مختلف فراهم میآورند تا نوعی از برابری در فضای سیاسی حاصل شود.
واقعیت آن است که صدا و سیما در سال های اخیر، رویکردی یکسویه را اتخاذ کرده و بیش از هر چیز از جناح یا رویکرد های خاصی حمایت کرده است. برنامه های متعددی که صدا و سیما در طی سال های گذشته در انتقاد از دولت یا طرح اتهامات واهی علیه رییسجمهوری و سایر مسوولان دولتی تولید کرده است را بسیاری در خاطر دارند.
اما رویکرد صدا و سیما، تنها در قبال دولت یکسویه نیست. صدا و سیما در قبال موضوعات مهمی که به عنوان تصمیمات نظام گرفته شدهاند نیز مواضعی انتقادی اتخاذ کرده است.