2022-05-26 13:21:36
۵ خرداد آغاز اكتشاف نفت در ايران
در ۵ خرداد ۱۲۸۷ مته حفاری به لایه نفت‌دار برخورد و نفت با فشار از چاه فوران کرد. چاه شماره یک نام اولین چاه نفت خاورمیانه است که در منطقه مسجدسلیمان در استان خوزستان قراردارد.
«ویلیام ناکسی دارسی» یک میلیونر استرالیایی، نخستین کسی بود که با روش‌های جدید روز و دستگاه‌های حفاری مکانیکی در ایران به اکتشاف نفت و حفرچاه پرداخت.
او ابتدا گروهی فنی را به‌سرپرستی زمین‌شناسی به نام «برلز» استخدام و به ایران اعزام کرد. این گروه پس از بررسی‌های زمین‌شناسی، احتمال وجود نفت در حوالی قصرشیرین و شوشتر را زیاد و در دیگر نقاط امیدوارکننده دانست. پس از دریافت این گزارش، دارسی نماینده‌ای به نام «ماریوت» را در سال ۱۹۰۱ به‌دربار ایران فرستاد. ماریوت امتیاز اکتشاف و استخراج نفت در تمام ایران، بجز پنج ایالت شمالی را از مظفرالدین شاه گرفت. چندماه پس از امضای قرارداد، حفاری اولین چاه در محلی به‌نام چیاسرخ یا چاه سرخ، در شمال غرب قصرشیرین آغاز شد.
کار حفاری به‌علت نبود راه و ناامنی به‌کندی پیش می‌رفت، تا آنکه در تابستان ۱۹۰۳ در عمق ۵۰۷ متری به‌گاز و کمی نفت رسید. چاه دوم هم در همین ناحیه در عمقی مشابه به‌نفت رسید. بهره‌دهی این چاه درحدود ۱۷۵ بشکه در روز بود.
دارسی با ارزیابی نتایج دریافت، اگر در ناحیه چیاسرخ نفتی بیش از این مقدار هم بیابد به‌علت دوری از دریا و نبود امکان حمل به‌بازار مصرف، سودی عاید او نخواهد شد. بنابراین ناحیه را ترک کرد و به‌خوزستان روی آورد.
منطقه چیارسرخ در مرزبندی‌های بعدی به‌دولت عثمانی واگذار شد و اکنون چیاسرخ یک میدان نفتی کوچک در عراق است.
درمنطقه خوزستان، اولین و دومین چاه حفرشده شرکت، خشک بودند. درنیمه اول سال ۱۹۰۸ سرمایه شرکت رو به‌پایان بود و هنوز نفتی کشف نشده بود. روسای شرکت به‌مسئول عملیات که مهندسی به‌نام «دینولدز» بود، دستور توقف عملیات را داد، ولی او که در محل وضع را بهتر ارزیابی کرده بود چند روزی از اجرای دستور توقف خودداری کرد و به‌حفاری ادامه داد.
در روز پنجم خرداد ۱۲۸۷ (۱۹۰۸) مته حفاری به‌لایه نفت‌دار برخورد و نفت با فشار از چاه فوران کرد. عمق چاه ۳۶۰ متر بود و دومین چاه که ده روز بعد به‌نفت رسید ۳۰۷ متر عمق داشت. با به‌نفت رسیدن این دوچاه، وجود نفت به‌مقدار زیاد در ایران به اثبات رسید. پس از کشف نفت در ایران درسال ۱۹۰۹ شرکت سابق نفت ایران و انگلیسی تشکیل شد.
از سال ۱۹۰۸ تا سال ۱۹۲۸ تمام نفت تولیدی ایران از میدان نفتی مسجدسلیمان استخراج شد. در این سال میدان نفتی هفتکل، در سال ۱۹۳۰ میدان نفتی گچساران، در سال ۱۹۳۶ میدان نفتی آغاجاری و در سال ۱۹۳۸ میدان‌های نفتی لالی و نفت سفید کشف شدند. میدان نفت‌خانه را در عراق، درسال ۱۹۲۷ شرکت نفت انگلیسی و عراق کشف کرد. نیمی از این میدان درخاک ایران قراردارد که اکنون نفت‌شهر نامیده می‌شود. با کشف این هفت میدان نفتی حوزه مورد قرارداد شرکت نفت سابق ایران و انگلیس به‌صورت یکی از مناطق مهم نفتی جهان درآمد!
@danaeeii
273 views10:21
د
