پس از تأسیس نظام جمهوری اسلامی، ایجاب می‌کرد، حکومت بنا بر دستورات اسلام به وظیفه خود در قبال جمع‌آوری و توزیع «زکات» و «فطریه» عمل کند. اما به دلیل بی‌محلی خواص به این موضوع بسیار مهم و عدم پیگیری، این اتفاق نیفتاد و به حسب عادت کماکان به همان شیوه دوره طاغوت عمل می‌شود. چرا؟ چون هنوز نمی‌دانیم: «زکات ابزاری کارآمد برای اداره و سیاست جامعه است و نه صرفاً رفع تکلیف فردیِ شرعی»
و امّا دلایل عقلی:
خیریه‌ها، بهزیستی، کمیته امداد و مجموعه‌های دیگر برنامه‌ای برای شناسایی فقرا ندارند بلکه هر کدام تعدادی از مساکین جامعه را تحت پوشش حداقلی خود قرار می‌دهند. در حالی که مستحق زکات، مطلق فقراست و نه صرفاً مساکین.
شناسایی فقرا نوعاً کاری بسیار دشوار است و سنجش فقر هر از یک آن‌ها به مراتب سخت‌تر و پیچیده‌تر. خیریه‌ها و ... برنامه و ظرفیت چنین اقداماتی را ندارند.
دریافت زکات شاید کار ساده‌ای باشد اما توزیع زکات، نیازمند است به «شناخت فقرا»، «اندازه فقر آن‌ها» و در آخر پی‌بردن به اینکه «هر فقیر تا چه حد زکات دریافت نکرده است.» خیریه‌ها و ... هر کدام به تنهایی اطلاعات استحقاق زکات را ندارند چه برسد به توانایی توزیع عادلانه زکات.
هیچ تضمینی وجود ندارد که پذیرندگان متعدّد زکات فطره، زکوات را در همان منطقه، در محل مصرف، در همان روز و به طور کلی مطابق احکام شرعی توزیع کنند.
هیچ تضمینی وجود ندارد که همه‌ی اغنیا این بدهی اجتماعی یا حقّ‌الناس را پرداخت کنند چرا که اساساً این افراد با در اختیار داشتن فهرست «خانوارها»، «دریافت‌کنندگان» و «پرداخت‌کنندگان»، مشخص می‌شوند.
