مُقَدَمة

2023-01-12 20:16:37 افکارسنجی 2022 جهان عرب

این افکارسنجی حاصل مصاحبه با 33300 نفر از 14 کشور عربی می‌باشد.


@eftekharmanesh1 باز کردن / نظر دهید

2023-01-11 13:51:22 شرحی بر چرایی نحوه ی تعامل متقابل ایران و عربستان سعودی و چشم‌انداز روابط دو کشور



روابط ایران و عربستان سعودی از دیرباز تحت سایه ی رقابت طرفین برای کسب هژمونی منطقه ای با توسل به ابزارهای متفاوت بوده است. فضای فی مابین طرفین همواره تیره و مملو از عدم اعتماد متقابل (بدلیل تجارب منفی تاریخی و منافع در تضاد متعدد) بوده است اما بنابر متغیرهای گوناگون روابط دو طرف طی مقاطع زمانی متفاوت دچار افت و خیز های متقاطعی شده است. از جمله ی این عوامل، رویکرد سران دو کشور طی مقاطع مختلف زمانی بوده است که ذیل روانشناسی سیاسی نخبگان سیاسی و همچنین اهداف و منافع تعریف شده ی سیاست خارجی شان این افت و خیزها قابل تحلیل می باشند.

نمود این امر نیز در سیر تطور روابط طرفین از دوره ی محمدرضا پهلوی_ملک فیصل الی دوره ی هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی _ملک عبدالله و دوره ی محمود احمدی نژاد_ملک عبدالله و همچنین دوره ی حسن روحانی_ملک سلمان قابل مشاهده می باشد. همچنین طرف ثالث و منافع طرف ثالث نیز (که عمدتا یک قدرت فرامنطقه ای بوده است) نیز بر روابط طرفین موثر بوده است.

وجود صدام به عنوان دشمنی مشترک برای عربستان سعودی، ایران و همچنین ایالات متحده اثر مستقیمی بر نزدیکی طرفین طی مقاطعی از دولت هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی به عربستان سعودی داشت که طرفین نیز مبادرت به اعطای امتیازات متقابل به یکدیگر و انجام همکاری های تاکتیکی مقطعی نمودند.

با فروپاشی دولت های طالبان در شرق ایران و دولت صدام در غرب ایران که متعاقبش تا سال ها در کشورهای افغانستان و عراق دولت هایی با وضعیت Failed State که قادر به اعمال حاکمیت در سطح ملی نبوده و قادر به ایفای تعهدات منعقد خود در قرارداد اجتماعی با ملت خود نداشتند ظهور یافتند. ایجاد چنین شرایطی در این کشورها که عمدتا تحدیدکننده سیاست منطقه ای ایران بوده و دارای منافع موازی یا حتی در تضاد با ایران بودند زمینه ی بسط نفوذ ایران در این کشورها و حتی حوزه های مجاورشان را فراهم نمود.

برهم خوردن موازنه ی قوا در منطقه به سود ایران و از سویی تغییر نسل رهبران سعودی از حکام محافظه کار به حکام جوان و ریسک پذیر سبب اتخاذ سیاست خارجه تهاجمی تر توسط هیئت حاکمه ی عربستان سعودی علیه ایران در سطح منطقه گشت. با آغاز بهار عربی و تصعید و بسط بحران در سطح منطقه ای و همچنین تسری بحران به کمربندهای اول امنیتی طرفین (یمن،بحرین وعراق) سطح تقابل طرفین از حوزه ی سیاسی امنیتی به حوزه ی نظامی تغییر نمود و عملا طرفین دخیل در یک جنگ منطقه ای نیابتی در حوزه های جغرافیای دورن منطقه ای و فرامنطقه ای گشتند.

با روی کار آمدن دولت جو بایدن در ایالات متحده آمریکا و تیرگی روابط دولت وی با هیئت حاکمه ی عربستان سعودی و بطور اخص تیم محمد بن سلمان و از سوی دیگر به بن بست کشیده شدن مذاکرات برجام میان ایران و ایالات متحده و اتخاذ رویکرد تقابلی میان طرفین که ذیل آن حتی احتمال تقابل نظامی میان طرفین نیز پررنگ شده است زمینه ی مساعدی برای بازاحیای روابط میان دو کشور ایجاد نموده است.

از جانب دیگر نزدیکی عربستان سعودی به دولت روسیه که طی بازه ی زمانی اخیر به منظور ایجاد موازنه با ایالات متحده این روابط در قالب OPEC+، امضای قرارداد توسعه همکاری نظامی در سال 2021 و از سوی دیگر نیز هم پوشانی راهبرد شرق گرایی دولت جدید ایران و آسیاگرایی دولت روسیه که ذیل آن ورود ایران و روسیه در حال ارتقای همکاری خود از سطح تاکتیکی به سطح راهبردی می باشند موجب مطبوع تر شدن فضا برای بازاحیای روابط ایران و عربستان سعودی به منظور ایجاد موازنه در برابر رویکرد توسعه طلبانه اردوغان در سطح منطقه و فرامنطقه ای و موازنه سازی در برابر رویکرد تقابلی دولت بایدن علیه دو طرف شده است.


@eftekharmanesh1 باز کردن / نظر دهید

2023-01-11 12:30:42 رویدادهای مهم در منطقه‌ی خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) طی سال 2022/ Atlantic Council

@eftekharmanesh1 باز کردن / نظر دهید

2023-01-11 11:44:01 #اینفوگرافی

رقابت ایالات متحده آمریکا و قطر در صادرات گاز LNG

@eftekharmanesh1 باز کردن / نظر دهید

2023-01-10 23:14:01 #اینفوگرافی

سطوح تحلیل در روابط بین‌الملل

@eftekharmanesh1 باز کردن / نظر دهید

2023-01-10 16:52:01 گزارش شورای روابط خارجی با عنوان "Preventive Priorities Survey 2023"

@eftekharmanesh1 باز کردن / نظر دهید

2023-01-10 16:49:48 #اینفوگرافی

تغییر حجم تبادلات تجاری میان دول حاشيه‌ی خلیج فارس با چین و آمریکا طی دهه‌ی گذشته (2010_2021)

@eftekharmanesh1 باز کردن / نظر دهید

2023-01-06 22:35:35 باز کردن / نظر دهید

2023-01-06 22:35:23 باز کردن / نظر دهید

2023-01-06 19:31:53 #قسمت_دوم

جنگ

اقدامات ناصر و تکاپوی آمریکایی ها برای حل مسئله ی تنگه ی تیران اسرائیلی ها مشوش از امکان تضعیف دستاویزشان برای آغاز جنگ نمود. حمله ی اسرائیل به مصر در ساعت 2 بامداد به وقت واشنگتن به وقوع پیوست که عکس العمل آمریکایی ها به این مسئله را کند و به تاخیر می انداخت. اسرائیلی ها طی ساعات ابتدایی جنگ خط تبلیغاتی خود را معطوف بر اینکه مصر شروع کننده ی جنگ بوده است و اسرائیل در موضع دفاع می باشد معطوف میکردند و با توسل به ابزارهای متعددی این خط خبری را پر رنگ می نمودند.

رادیو دولتی اسرائیل نیز خبر حمله ی مصر به اسرائیل از مجاری هوایی و زمینی را اعلام نموده و سفیر اسرائیل در واشنگتن نیز این گزاره را برای مقامات آمریکایی بازگو مینمود. نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده و بطور اخص CIA در جمع بندی خود برخلاف خط خبری ایجاد شده توسط اسرائیلی ها عنوان کردند که آغازگر جنگ اسرائیل بوده است (Hixson, 2019, p. 187).

پس از آغاز جنگ لابی اسرائیل در ایالات متحده بیشتر بدنبال حفظ حمایت مالی-تسلیحاتی ایالات متحده از اسرائیل طی جنگ، ممانعت از ورود شوروی به جنگ و همچنین کسب حمایت سیاسی ایالات متحده در مجامع بین المللی بود. چند ساعت پس از وقوع جنگ سخنگوی وزارت خارجه ی ایالات متحده Robert McCloskey طی یک کنفرانس مطبوعاتی مطبوعاتی اعلام کرد موضع کشور مطبوعش حول جنگ بی طرفانه می باشد که سبب خشم لابی های اسرائیل در ایالات متحده گشت (Hixson, 2019, p. 191).

فعالیت AIPAC در ابتدای جنگ معطوف بر کمپین تبلیغاتی و همچنین ارسال نامه به مقامات و نهادهای حکومتی ایالات متحده بود. طی 9 الی 12 ژوئن 9000 نامه حول این جنگ به وزارت خارجه و بیش از 120000 نامه به کاخ سفید روانه گشت. بنابر اظهار مقامات وزارت خارجه، قریب به 98 درصد نامه های وارده حول حمایت از اسرائیل طی جنگ بود و باقی موارد عمدتا حول عدم مداخله ی ایالات متحده در این نزاع بود. (Hixson, 2019, p. 191)

آقای Arthur Goldberg سفیر ایالات متحده در سازمان ملل که از نسل مهاجرین یهودی روس در ایالات متحده بود، ارتباط نزدیکی با لابی اسرائیل در ایالات متحده داشته و خود نیز معتقد به صهیونیسم سیاسی بود. وی طی دوره سفارتش در سازمان ملل مانع از تحقیق درباره ی آغاز گر جنگ شد. وی طی جنگ نیز تقلاهای متعدد اعراب و شوروی به منظور ایجاد آتش‌بس یا بازگشت اسرائیل به مرزهای پیش از 1949 را ناکام گذاشت (Hixson, 2019, p. 190).

فعالیت لابی اسرائیل و منتفذین نزدیک به اسرائیل در ایالات متحده در هفته های پیش از جنگ عمدتا معطوف به کسب چراغ سبز و کسب حمایت مالی-تسلیحاتی از سوی دولت ایالات متحده بود و با آغاز جنگ این رویکرد به سوی توقف اقدامات شوروی و دول عرب برای ایجاد آتش‌بس میان مصر و اسرائیل و همچنین، مقابله با قطعنامه ها و اقدامات سیاسی انجام شده توسط شوروی و دول عرب علیه اسرائیل، به تاخیر انداختن آتش‌بس تا جای ممکن و نهایتا ذکر حفظ تسلط اسرائیل بر سرزمین های اشغال شده طی جنگ در قیود آتش‌بس بود.

____

Hixson, W. L. (2019). Israel’s Armor: The Israel Lobby and the First Generation of the Palestine Conflict (1st ed., Vol. 1, pp.178-207). Cambridge University Press.


@eftekharmanesh1 باز کردن / نظر دهید