تو خود حجاب خودی «دولت» از میان برخیز مهدی حیدری/ مهدی حق ب | اقتصاد بازار
تو خود حجاب خودی «دولت» از میان برخیز
مهدی حیدری/ مهدی حق باعلی دولت، چه زمانی که از طریق قیمت‌گذاری دستوری محصولاتی مانند خودرو که ثروت سهامداران را تخریب کرده و چه زمانی که از ترس فروریختن بازار سهام به اقدامات حمایتی دست زده، در عمل مشغول ضربه زدن به بنیان‌های بازار سهام بوده است.
سرِ درِ ورودی پارک‌های ملی در اغلب نقاط دنیا نوشته شده است: «لطفا به حیوانات این پارک غذا ندهید.» این جمله نه به قصد دشمنی، بلکه از سر علاقه به حیات وحش نوشته شده است.
توریست‌های حیات وحش، با غذا دادن به حیواناتی که طبیعت زندگی‌شان شکار در دنیای بی‌رحم رقابت است، آنها را به خوردن غذای آماده عادت می‌دهند و زمستان وقتی که دیگر توریستی در کار نیست، حیوانات که حالا شکار را هم از یاد برده‌اند، از یافتن غذای خود درمی‌مانند و تلف می‌شوند.
لوییجی زینگالس، اقتصاددان ایتالیایی زمانی رابطه میان دولت و کسب‌وکارها را به مثال بالا تشبیه کرد و از دولت ایتالیا خواست که با اعطای یارانه و تصویب قوانین ضدرقابتی، کسب‌وکارها را تنبل و عاجز از تغییر نکند.
رابطه میان دولت و بازار سهام ایران در این چند سال اخیر هم، بی شباهت به مثال بالا نبوده است. دولت ما، چه زمانی که از طریق قیمت‌گذاری دستوری محصولاتی مانند خودرو که ثروت سهامداران را تخریب کرده و چه زمانی که از ترس فروریختن بازار سهام به اقدامات حمایتی دست زده، در عمل مشغول ضربه زدن به بنیان‌های بازار سهام بوده است.
نتیجه مستقیم چنین اقداماتی، بلاموضوع شدن کارکرد بازار سهام در نظام اقتصادی کشور، سردرگم شدن هر چه بیشتر سهامداران و کم کردن توان آنها در پیش‌بینی شرایط آینده و درنهایت مختل شدن نظام تخصیص بهینه منابع بوده و خواهد بود.
بازار سهام ایران در دو سه سال اخیر، رشد و افت حیرت‌انگیزی داشته است. بعد از یک صعود چشم‌گیر هفت‌ماهه در انتهای سال ۱۳۹۸ و نیمه ابتدایی سال ۱۳۹۹ که طی آن شاخص کل سهام بیش از پنج برابر شد، بازار در مسیر نزول افتاد.
بعد از متوقف شدن مسیر نزولی، شاخص سهام بازار در یک بازه محدود بالا و پایین شد. این کندی و عدم رشد در ماه‌های اخیر، به قدری سهامداران را کلافه کرده است که تا برپاکردن کارزار استیضاح برای وزیر اقتصاد و تجمع روبه‌روی نهادهای مختلف هم پیش رفتند و در نهایت، ستاد اقتصادی دولت و وزیر اقتصاد، فرمان ۱۰ ماده‌ای در حمایت از بازار سرمایه صادر کردند.
برای قضاوت درباره ضرورت یا عدم ضرورت دخالت دولت در این برهه، ابتدا باید نگاهی به وضعیت کنونی بازار سهام داشت. مقدار دلاری شاخص کل بورس تهران، امروز به سطوح اردیبهشت ماه ۱۳۹۹، یعنی زمانی که نرخ دلار حدود ۱۵.۵۰۰ تومان بود و شاخص حدود ۷۰۰ هزار، بازگشته است.
مقدار دلاری شاخص هموزن از آن هم عقب‌تر رفته و تقریبا به مقادیر ابتدای فروردین ۱۳۹۹ بازگشته است. همچنین نسبت قیمت به عایدی سهام گذشته‌نگر (P/ E)، امروز در حدود ۸ واحد است. . پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید: https://instagram.com/navasanonline
