نوکر مردم یا چوپان گله؟ اسفندیار خدایی دو نظریه سیاسی عمده | اقتصاد بازار
نوکر مردم یا چوپان گله؟
اسفندیار خدایی دو نظریه سیاسی عمده وجود دارد:
نظریه چوپان و گله: حاکمان در جوامع استبدادی، مردم را همچون گله و خود را چوپان و صاحب اختیار گله می‌دانند. هیچ گله‌ای چوپان را انتخاب نمی‌کند و بر او نظارت ندارد. هیچ چوپانی با گوسفندان خود مشورت نمی‌کند که امروز به کدام چراگاه بروند، کی برگردند، چه بخورند، کدام گوسفند را بفروشد و کدام را قصابی کند. گله خوب، گله‌ای است که مطیع و رام در خدمت صاحب باشد. پرسشگری گوسفندان بی‌معنی است و جایی برای رشد و تربیت و خلاقیت گله نیست. در نظریه چوپان، انسانها گوسفندانی هستند که هرگز قادر به تشخیص خوب و بد نیستند و نباید به آنها اعتماد و به نظرشان اعتنا کرد.
نظریه نمایندگی مردم در جوامع دموکراتیک، حاکمان نماینده مردمند و قرار است نوکر و خدمتگذار آنها باشند. نظر مردم مهم و تعیین‌کننده است آنها حقوقی دارند و قانون این حقوق و وظایف را مشخص می‌کند. حاکمان با انتخابات و رای مردم برای مدت مشخصی بر کرسی قدرت می‌نشینند و همواره در معرض رای مردم هستند. احزاب و سیاستمداران باید پاسخگو باشند و برای جلب رای مردم رقابت می‌کنند. تقلب و کلک و دروغ هم هست چون دموکراسی و نمایندگی هرگز صددرصد نیست. قرار نیست ناگهان جامعه آرمانی خلق شود، همینکه امروز بهتر از دیروز باشد کافی است. با گذر زمان و کسب تجربه، مردم هم آموخته می‌شوند و درصد پاسخگویی و نمایندگی بیشتر می‌شود. در نظریه چوپان، چوپان همیشه چوپان است و گله همیشه گله می‌ماند. اما در نظریه نمایندگی، مردم رشد می‌کنند و از اشتباهات خود درس می‌گیرند.
اگر از من بپرسند، بزرگترین اختراع بشر کدام است، به تولید برق، اختراع تلفن، اینترنت، هواپیما، اتومبیل و... اشاره نمی‌کنم. به نظر من، بزرگترین اختراع بشر، دموکراسی است. دموکراسی و حاکمیت قانون است که زمینه بروز اختراعات و خلاقیت و رشد انسانها را فراهم می‌کند. . نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:
