2022-09-05 12:11:26
پرسشهایی از رئيس جمهور دربارهٔ اولویت محیط زیست بر توسعه
محمدرضا جلائیپور
جناب آقای رئیسی!
دیروز (۱۳ شهریور ۱۴۰۱) در جلسهٔ هیئت دولت گفتهاید: «در جمهوری اسلامی توسعه به درستی فرع بر حفاظت از محیط زیست قرار داده شده است.»
حقیقتا از حیث قلب معنا و تحریف واقعیت جملهٔ حیرتانگیزی است. جملهٔ شما اگر تجویزی بود شایستهٔ تحسین بود، اما توصیفی است. آیا از ارزیابیهای کارشناسانهٔ مورد اجماع که مدل رشد اقتصادیِ ۵ دههٔ گذشته در ایران را منابعمحور و مبتنی بر مکیدن شیرهٔ طبیعت ایران و بعضا غارت و تخریب شدید منابع طبیعی میداند بیخبرید؟
اگر در جمهوری اسلامی توسعه فرع بر محیط زیست بود، وضعیت آب و هوا و خاک و حیات وحش و آلودگی طبیعت در ایران در حد امروز بحرانی و وخیم میشد؟
اگر محیط زیست در اولویت بود، بر اساس شاخصهای محیط زیستی در سال ۱۴۰۰ فاصلهٔ منفیِ رتبهٔ ما با میانگین جهانی (و نه کشورهای موفق در این شاخصها) در «حفاظت از زیستبومهای طبیعی» ۳۴ رتبه، در «سرانهٔ انتشار گازهای گلخانهای» ۲۶ رتبه، در «کیفیت آبوهوا و انرژی پاک» ۲۴ رتبه، در «مناطق حفاظتشدهٔ زمینی» ۲۳ رتبه، در «تولید به ازای هر واحد انرژی (شدت انرژی)» ۱۶ رتبه، در «کیفیت مدیریت پسماند» ۲۱ رتبه، در «بازفرآوری پسماندهای آبی» ۲۳ رتبه، در «میزان آسیب به لایهٔ اوزون» ۱۴ رتبه، در «میزان آلودگیهای زیستمحیطی» ۱۴ رتبه، در «میزان از دست دادن تالابها» ۱۳ رتبه، در «حمایت از گونههای جانوری» ۱۲ رتبه، در «پایداری منابع» ۹ رتبه و در «میزان از دست دادن علفزار» ۶ رتبه میبود؟
وقتی فاصلهٔ ما تا همین میانگینهای بسیار نامطلوبِ جهانی در این حد زیاد است چگونه میتوان مدعی اصل بودن صیانت از محیط زیست در جمهوری اسلامی شد؟
اگر محیط زیست اصل بود، حتی در همدان و شهرکرد هم آب شرب قطع میشد و تنش آبی در کشور به این حد میرسید و ۸۰ درصد آبخوانهای کشور تراز منفی میداشتند و چندین برابر ظرفیت پایداریِ منابع آب سدسازی میشد و در فرسایش خاک رتبهٔ اول جهان را داشتیم و ورشکستگی آبی کشور به وخامت امروز میشد و طرحهای انتقال آب میانحوضهایِ غیرکارشناسانه همچنان اجرا میشد و دریاچه ارومیه و هورالعظیم و گاوخونی به این روز میافتاد؟
اگر محیط زیست در اولویت بود، هنوز در سال ۱۴۰۱ در کشور سند باکیفیتی برای آمایش سرزمینی مصوب و اجرا نشده بود و جمعیت فلات مرکزی خشک ایران چند برابر ظرفیت زیستیاش میشد و هنوز در جایابی صنایع آببر و سیاستهای جمعیتی ملاحظات محیط زیستی به سخره گرفته میشد؟
اگر محیط زیست اصل بود، اقتدار و بودجهٔ سازمان محیط زیست ناچیز میبود و «منابع طبیعی» به جای اینکه وزارت باشد یک معاونِ کماقتدار در وزارت جهاد کشاورزیای بود که خودش با سیاستهای نادرست و خودکفاییطلبی در کشاورزی در صدر مخربهای محیط زیست و ورشکستگیِ آبیسازان است؟
اگر محیط زیست در اولویت بود، قشم و هرمز و لارک و هنگام منطقهٔ حفاظتشدهٔ طبیعی و اکوموزه و بستر توریسم سبز میشد یا مثل امروز مورد حملهٔ توسعهٔ بولدوزری و پلاستیک و توریسمِ مخرب قرار میگرفت؟
اگر محیط زیست در اولویت است، چرا علیرغم اینکه ایران با یک درصد جمعیت جهان هفتمین تولیدکنندهٔ گازهای گلخانهای در جهان است، دولت شما به تعهدات ایران در معاهدهٔ پاریس ملتزم نبوده است؟ چرا علیرغم اینکه زندگی ایرانیان از تخریب محیط زیست و تغییرات اقلیمی آسیب زیادی میبیند دولت شما در کنفرانس کاپ ۲۶ در گلاسکو (مهمترین کنفرانس محیط زیستی جهان) حضور موثری نداشت؟
اگر محیط زیست در اولویت است چرا دولت در ضوابط تولید و مجوز ترخیص خودروهای داخلی و حتی واردات خودرو نسبت به میزان مصرف و آلایندگی خودروها حساسیتی ندارد و به تدریج به سمت تقویت زیرساختهای افزایش سهم خودرو/اتوبوسهای کممصرف/هیبریدی/برقی نمیرود؟
اولویت یافتن محیط زیست بدون افزایش فعالیت متشکل محیط زیستی شهروندان دستیافتنی نیست. تعدادی از فعالان شریف محیط زیست هم هنوز ناعادلانه زندانند. دولت قبل تصریح میکرد که جاسوس نیستند و مطالبهٔ آزادیشان را دارد. چرا دولت شما چنین نمیکند و برای تسریع آزادیشان و تمهید آزادی فعالیت سمنهای محیط زیستی نمیکوشد؟
لطفا با ما شوخی نکنید. راستش دولت شما حتی توسعهگرا هم نیست و پارهای از اقتضائات توسعه، از جمله تیم باکیفیت و هماهنگ اقتصادی و تسریع در رفع تحریمها و تقویت اقتصاد دیجیتال (که مستلزم افزایش پوشش و سرعت اینترنت است) و جلب مشارکت سرمایههای انسانی و مدنی کشور و ارتقای کیفیت خدمات پایهٔ همگانی (به ویژه در آموزش و سلامت و حمل و نقل عمومی) در جهتگیری دولت دیده نمیشود، اما حتی اگر فرضا حامی توسعه محسوب شود، چه نشانهای از پایداری این توسعه و اولویت محیط زیست در آن دیده میشود؟ به عمل کار برآید.
#امتداد
@emtedadnet
533 views09:11