آیا ایران در تولید علم در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی در رتبه | FactNameh | فکت‌نامه
آیا ایران در تولید علم در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی در رتبه چهارم است؟
روز پنج‌شنبه ۲۲مهر، نفیسه حسینی یکتا، مدیرکل طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت، در مراسم رونمایی از محصولات دانش بنیان گیاهی موثر در درمان کرونا در کرمان گفت: «رتبه ایران در تولید علم در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی در سال قبل در دنیا پنجم و امسال در رتبه چهارم بعد از هند، چین و آمریکا قرار دارد.»
گزارش ژورنال اتنوفارماکولوژی در فروردین ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که در بازه زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸، تعداد ۲۴۳۹ مقاله که شامل ۶.۳درصد مقالات در این زمینه‌هاست، در موسسات ایرانی انجام شده‌است. در این بازه زمانی، از نظر تعداد مقالات چاپ شده، دانشگاه آزاد اسلامی در رتبه سوم و دانشگاه علوم پزشکی تهران در رتبه پنجم در جهان قرار دارند.
اما تحلیل دیگری در دانشکده طب ایرانی دانشگاه تهران روی این گزارش، نشان می‌دهد که تنها ۳۲۳ پژوهش در بازه زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ به کارآزمایی بالینی رسیده‌اند. همچنین گزارش یک دهه پژوهش در این دانشکده هم نشان می‌دهد که از این دانشکده تنها ۷۱ پژوهش منجر به کارآزمایی بالینی شده‌است.
در کارآزمایی‌های بالینی، اثر درمانی مورد ادعای پزشکی سنتی، با استفاده از آزمون‌هایی در بافتار علم پزشکی [مدرن] مانند آزمون دوسو کور، بررسی می‌شوند. به‌این ترتیب آن گزاره ادعا شده، اعتبارش را در جامعه علمی پزشکی، نه به واسطه نقل قول از منابع باستانی مانند کتاب قانون ابن‌سینا، بلکه به واسطه اعتبار روش‌های آزمون‌شدنی و تکرارپذیر علم پزشکی [مدرن] می‌گیرد و این روش‌ها اعتباری به پزشکی سنتی نمی‌دهند.
با این حساب، فکت‌نامه به این ادعای مدیرکل طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت که «ایران در تولید علم در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی در رتبه چهارم بعد از هند، چین و آمریکا قرار دارد» نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.
توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید در تلگرام بخوانید @Factnameh
