همه چیز درباره «هما» در هفتههای گذشته و پس از انتشار ویدیویی در شبکههای اجتماعی با عنوان «همای سعادت روی شانههایتان»، این پرنده لاشهخوار توجه بسیاری از کاربران را به خود جلب کرد.
به دلیل اهمیت این پرنده در باورهای عمومی مردم ایران، هر بار دیده شدن آن با تولید حجم انبوهی از خبرهای نادرست و نیمهدرست در رسانهها و شبکههای اجتماعی همراه است.
روزنامه اعتماد بعد از انتشار این ویدیو یک اینفوگرافی با عنوان آشنایی با «همای سعادت» منتشر کرده و در آن ادعاهای نادرست و نیمه درستی را منتشر کرده است.
یکی از این ادعاها این است «PH اسید معده هما یک است، میتواند حتی فلزات را ذوب کند». PH اسید معده کرکس ریشدار یا همان هما، نزدیک به یک است، و میتواند در عرض ۲۴ ساعت استخوانها را متلاشی کند. ذوب فلزات اما یک فرایند فیزیکی است و بجز برای جیوه، در مورد سایر فلزات در دمای بالا صورت میگیرد و در این مورد بیمعنی است. اگر منظور توانایی «حل کردن» فلزات در معده این کرکس باشد، در حالی که اسید معده هما در تجزیه مواد آلی و حتی استخوان ها بسیار موثر است، توانایی آن در حل کردن فلزات محدود است و به نوع فلز و زمان قرار گرفتن در معرض آن بستگی دارد.
روزنامه اعتماد در توضیح رنگ پرهای این پرنده هم نوشته که «رنگ اصلی هما، سفید است اما به علت حمام در آبهای حاوی گوگرد، به منظور باکتریزدایی، به مرور زرد میشود.»
یکی دیگر از ادعاهای مطرح شده این است که نقش هما بر سرستونهای تخت جمشید وجود دارد. موجود پرنده مانندی که در سرستونهای تخت جمشید دیده میشود، موجودی افسانههای به نام شیردال یا گریفین (Griffin) است، با تن شیر و سر دال (نوعی کرکس، متفاوت از هما) و گوش اسب است. احتمالا اینکه «هواپیمایی ملی ایران» با حروف اختصاری «هما»، از عکس این سرستونها به عنوان نماد خود استفاده کرده این تصویر غلط اما معمول را به وجود آورده است که این سرستونها همان «هما» پرنده مورد بحث ماست.
کرکس ریشدار یا هما در گسترهای عظیم از تبت، شبه قاره هند، مغولستان، چین، ایران، جنوب اروپا گرفته تا شرق آفریقا زندگی میکند. از هما در ادبیات فارسی به کرات یاد شده و از فردوسی و خاقانی گرفته تا فرخی و نظامی درباره آن شعر سرودهاند.
در فکتنامه بخوانید
در تلگرام بخوانید
@Factnameh