تاثیر تفاهم‌نامه ترکیه با سوئد و فنلاند بر سرنوشت کُردها ارد | کانال خبری فراتاب
تاثیر تفاهم‌نامه ترکیه با سوئد و فنلاند بر سرنوشت کُردها
اردشیر پشنگ پژوهشگر مسائل خاورمیانه و رئیس گروه مطالعات کُردها در انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا
از نظر حقوق بین‌الملل و نیز رویه‌های عملی سیاست بین‌الملل، «تفاهم‌نامه» یک سند پایین‌دستی بیشتر سیاسی و کمتر حقوقی و فاقد ضمانت اجرایی به شمار می‌رود که صرفا دغدغه‌ها و یا علایق طرفین را مورد تاکید قرار می‌دهد.
زمانی این موضوع دارای اهمیت می‌شود که تفاهم‌نامه وارد مسیر تبدیل شدن به یک پیمان و قرارداد حقوق بین‌المللی رسمی شود. آنگاه دولت‌های طرف باید پیش‌نویس را راهی صحن پارلمان کنند، در پارلمان تصویب شود، سپس در مسیر تبدیل شدن به قانون دیگر مکانیسم‌های آن هم اجرایی شود. اما چنین روندی و نیز چنین اراده‌ای در خصوص این تفاهم‌نامه وجود ندارد و عمدتا دارای یک بار تبلیغاتی و تشریفاتی است.
اردوغان می‌کوشد در شرایطی که تحت فشارهای جدی سیاسی و اقتصادی است و در زمانی که هم موقعیتش متزلزل شده و هم انتخاباتی مهم طی یکسال آینده در پیش رو دارد، با دوقطبی سازی مساله کُرد یکبار دیگر آرای ملی‌گراهای رادیکال ترکیه‌ای را بسوی خود جلب کند، این تفاهم‌نامه و یا تهدید به انجام حمله جدید به کردستان سوریه (روژئاوا) بیش از آنکه نتایج ملموس سیاسی و امنیتی بدنبال داشته باشد، حربه‌ها و اقدامات تاکتیکی و پروپاگاندایی برای تبلیغات بیش از موعد انتخابات سرنوشت ساز آینده محسوب می‌شود.
در نتیجه این تفاهم‌نامه و درخواست‌هایی نظیر بازداشت و استرداد خانم آمینه کاکاباوا نماینده مستقل پارلمان سوئد به ترکیه، فاقد هرگونه ضمانت اجرایی و عملی است و تاثیر خاصی بر وضعیت کُردها در ترکیه و سوریه نخواهد داشت.
در پاسخ به این سوال که چرا سوئد و فنلاند تن به امضای چنین تفاهم‌نامه‌ای با ترکیه دادند نیز باید گفت: مطابق مقررات ناتو، پذیرش عضویت اعضای جدید بایستی بدون رای مخالف هیچ عضوی باشد، ترکیه هم از همین پیش‌شرط سعی کرد استفاده کند اما در عین حال اردوغان می‌دانست، نمی‌تواند یک قرارداد قانونی سه جانبه به این دو کشور تحمیل کند بخصوص اینکه همه اعضای ناتو از جمله ناتو خواهان عضویت سریع سوئد و فنلاند بودند و طبیعتا چراغ سبزی به درخواست‌های انفرادی ترکیه نمی‌دهند لذا به امضای یک تفاهم‌نامه نمادین بسنده کرد!
