ابراهیم بن اَبی محمود گفت: به حضرت رضا(علیه السّلام) عرض کردم: یا بن رسول الله! در نزد ما اَخباری در فضایل امیرالمؤمنین(علیه السلام) و شما اهل بیت هست که از طریق مخالفین روایت شده و چنین روایتهایی را ما از شما نشنیده ایم. آیا معتقد به این روایات بشویم؟ - حضرت فرمود: ای پسر اَبی محمود! پدرم از پدر خود از جدّش نقل کرد که پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: هر کسی به گوینده ای گوش بسپارد،او را بندگی کرده؛اگر سخنران از جانب خدا باشد،خدا را بندگی کرده،و اگر از جانب شیطان باشد،شیطان را بندگی کرده است! * سپس حضرت رضا(علیه السّلام) فرمود: ای پسر اَبی محمود! مخالفین ما اَخباری را در فضایل ما جعل کرده اند که به سه دسته تقسیم میشود: دسته اول خبرهایی که غُلُو کرده است،و دسته دوم خبرهایی که درباره امر ما کوتاهی(تقصیر) کرده است،و دسته سوم خبرهایی که بر عیبهای دشمنان ما تصریح دارد(خلاف تقیه است)! وقتی مردم(مخالفین) اَخبار غُلُو آمیز را بشنوند،شیعیان ما را تکفیر میکنند و آنها را نسبت میدهند به اینکه قائل به رُبوبیّت ما هستند! و وقتی اَخبار کوتاهی(تقصیر) درباره ما را بشنوند،معتقد به آنها میشوند درباره ما. و وقتی معایب دشمنان ما را با تصریح بر اسمشان بشنوند،ما را با تصریح به نام،بدگویی میکنند،با اینکه خداوند در قرآن میفرماید: «و آنهایی که غیر خدا را میخوانند،دشنام ندهید،که آنان از روی دشمنی [و] به نادانی خدا را دشنام خواهند داد»! ای پسر اَبی محمود! وقتی مردم به طرف راست و چپ گرایش داشتند،تو از طریق ما منحرف نشو. هر کس ملازم ما باشد،ما نیز ملازم او هستیم؛و هر که از ما جدا شود،ما نیز از او جدا میشویم! کمترین چیزی که شخص را از ایمان خارج میکند،این است که «ریگها» را بگوید «دانه» است(کنایه از اعتقاد باطل)،بعد درباره آن اعتقاد پیدا کند و از مخالفین خود بیزار شود! ای پسر ابی محمود! آنچه برایت توضیح دادم حفظ کن،چرا که خیر دنیا و آخرت را برای تو جمع نمودم!
[۱] الأنعام: ۱۰۹
عیون أخبار الرضا(ع)؛ج۲ص۲۷۲ و بحارالأنوار؛ج۲۶ص۲۳۹ @alidehghanipour110