گزارش «اعتماد» از همانديشي قانون تشكلهاي غيردولتي طرح صيانت | حامیان جامعه مدنی (حجم)
گزارش «اعتماد» از همانديشي قانون تشكلهاي غيردولتي طرح صيانت تشكلها كليد خورد؟
مهدي بيك اوغلي
يكي از دستاوردهاي مهم دولت اصلاحات كه همواره توسط رييس و ليدرهاي اصلاحطلب بر آن تاكيد ميشد (و همچنان نيز ميشود) توسعه جامعه مدني و تلاش براي رشد تشكلهاي مردمنهاد است؛ الگويي كه در اغلب كشورهاي توسعه يافته امتحان شده و دستاوردهاي فراواني به دنبال داشته است. اما اين بار، مجلس يازدهم دست به تدوين قانوني در حوزه تشكلهاي مردمنهاد زده كه آه و فغان فعالان اين حوزه را به آسمان بلند كرده است. البته تاريخ مقابله طيفهاي راديكال اصولگرا با تشكلهاي مردمنهاد، سابقه طولاني دارد. هر اندازه كه اصلاحطلبان بر رشد تشكلهاي مدني تاكيد دارند و اساسا اين مفهوم را ذيل گفتمان اصلي خود قرار دادهاند و براي آن تلاش ميكنند، جناح راست (بهخصوص طيفهاي تندروي اين جناح) تشكلهاي مدني را در حكم سدي در برابر اهداف سياسي و حزبي خود ميبيند. اين نگاه باعث شد تا نهايتا قانوني كه قرار بود براي نخستين بار در خصوص تشكلهاي مدني تصويب شود از منظر فعالان اين حوزه به نقشه راهي براي محدودسازي بيشتر تشكلها بدل شود به گونهاي كه آن را به عنوان «طرح صيانت از تشكلها» نامگذاري ميكنند. اين در حالي است كه طراحان اصلي اين طرح در جريان گفتوگو با «اعتماد» اعلام ميكنند كه اتود ابتدايي كه آنها در خصوص اين طرح زدهاند با طرحي كه توسط كميسيون اجتماعي مجلس نهايي شده است، فاصله بنياديني دارد. يكي از اعتراضات اصلي فعالان اين حوزه، ورود نهادهاي نظامي به روند بررسي صلاحيتهاي فعالان اين بخش است. رويكردي كه با روح فعاليتهاي مدني و حزبي فاصله دارد و تشكلهاي مردم نهاد را از قالب مردمي بودن خارج ساخته و به ابزاري در دست دولتهاي مستقر بدل ميكند. بر اين اساس «اعتماد» در جريان گفتوگو با اشرف بروجردي عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و فعال سیاسی تلاش كرده تا ابعاد و زواياي گوناگون مرتبط با اين طرح را مورد بررسي موشكافانه قرار بدهد. اين گفتوگو دقايقي پس از پايان جلسه همانديشي قانون تشكلهاي غيردولتي برنامهريزي شد تا مخاطبان در جريان موضوع قرار بگيرند. بروجردي با واكاوي مواد گوناگون طرح مواد 29 و 12 طرح را از جمله اصليترين بخشهايي كه باعث بروز اعتراضات فعالان اين بخش شده معرفي ميكند.