ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۱۸۸ تا ۱۹۲ سورهٔ بقره ولَا تَأْكُلُو | کلام | سید حمید حسینی
ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۱۸۸ تا ۱۹۲ سورهٔ بقره
ولَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقًا مِنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۱۸۸﴾ و اموالتان را در میان خود به ناحق نخورید و آن را به‌عنوان رشوه به حکمرانان ندهید تا بخشی از اموال مردم را در حالی که می‌دانید با کوتاهی و تقصیر بخورید.
«ادلاء» از ریشهٔ «دلی» یا «دلو» در اصل به‌معنی «پایین فرستادن چیزی» است و بر همین اساس به ظرفی که در چاه پایین می‌فرستند «دلو» گفته می‌شود؛ اما اصطلاحاً به رشوه دادن برای جلب نظر حاکمان نیز «ادلاء مال» می‌گویند. «حاکم» در لغت به‌کسی گفته می‌شود که «اختیار صدور حکم به‌دست اوست» و بر همین اساس اغلب به قاضی حاکم گفته می‌شود، ولی این صفت منحصر در او نیست و فرمانروایی که امر و نهی می‌کند را نیز در بر می‌گیرد. توضیح معنای «اثم» در ترجمهٔ آیهٔ ۱۷۳ این سوره گذشت. در اینجا با توجه به سیاق آیه از هر دو تعبیر «کوتاهی و تقصیر» استفاده شد.
يسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ ظُهُورِهَا وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَى وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۱۸۹﴾ از تو دربارهٔ هلال‌ها می‌پرسند، بگو آنها زمان‌نماهایی برای مردم و حج‌اند و نیکی این نیست که از پشت خانه‌ها به آنها در آیید بلکه نیکی این است که کسی پروا کند و به خانه‌ها از درهایشان در آیید و پروای خدا را داشته باشید تا رستگار شوید.
«هلال» لغتی وارد شده از زبان عبری و به‌معنای «درخشش» است که برای «درخشش اولیهٔ قمر در ابتدای هر ماه» به‌کار می‌رود؛ اما با توجه به رواج خود واژه در فارسی بهتر است ترجمه نشود. «هی» در این آیه به‌خاطر اشاره به جمع مکسر به‌صورت مؤنث آمده و لازم است جمع ترجمه شود. «مواقیت» جمع «مَوقِت» به‌معنی «مشخص‌کنندهٔ زمان» است.
وقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ ﴿۱۹۰﴾ و با کسانی که با شما می‌جنگند در راه خدا بجنگید ولی به حق کسی تجاوز نکنید که به‌راستی خدا تجاوزگران به حقوق دیگران را دوست ندارد.
«اعتداء» از ریشهٔ «عدو» به‌معنی «تجاوز به حقوق دیگران» است و قید «حقوق دیگران» هم در اصل معنی آن وجود دارد.
واقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَلَا تُقَاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ فَإِنْ قَاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذَلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ ﴿۱۹۱﴾ و هر جا آنها را با دقت زیر نظر گرفتید بکشیدشان و از هر جا بیرونتان کردند بیرونشان کنید که آشوب بدتر از کشتار است ولی در کنار مسجدالحرام با آنها نجنگید مگر اینکه آنها در آنجا با شما بجنگند. پس اگر با شما جنگیدند آنها را بکشید که سزای حق‌پوشان این‌چنین است.
«ثقف» در اصل به‌معنی «با دقت زیر نظر گرفتن و احاطه پیدا کردن» است. معنای اصلی «فتن» در زبان عربی «اختلال در نظم و ایجاد آشوب و اضطراب» است.
فإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۹۲﴾ پس اگر دست بر دارند که به‌راستی خدا آمرزنده و مهربان است.
«انتهاء» به‌معنی «پذیرش ترک کار و توقف انجام آن» است که در فارسی به آن «دست بر داشتن از کار» گفته می‌شود.
وقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ ﴿۱۹۳﴾ و با آنها بجنگید تا آشوبی نباشد و حساب و کتاب از آنِ خدا باشد. پس اگر دست بردارند تجاوز به حقی در کار نخواهد بود مگر دربارهٔ ستمگران.
توضیح معنای «دین» در ترجمهٔ آیهٔ چهارم سورهٔ حمد گذشت.
این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.
