نيشابور از آن جا كه در طی راه هاي تجارتي قرار داشته است، پيوست | 📖 فروشگاه کتاب هزارتو
نيشابور از آن جا كه در طی راه هاي تجارتي قرار داشته است، پيوسته مورد توجه بازرگانان ايراني و خارجي بوده است . از جمله ي اين بازرگانان خارجي ، ميرزا سراج الدين حاج عبدالرئوف بخارايي است . وي كه به جهت تجارت به شهرهاي بسياري از ايران سفر كرده ، خراسان و به ويژه نيشابور را جهت خريد « پنبه » انتخاب نموده بود . و چون انسان با ذوقي بود در جريان تجارت به نوشتن خاطرات سفر خود نيز مي پرداخت و حاصل آن كتابي شد به نام « تحف اهل بخارا » . ميرزا سراج ، كه پدرش صراف بود ، مدتي از روزگار جواني را به خواست پدر و با سرمايه ي وي به كار صرافي مشغول شد ، اما خواندن و نوشتن را ترجيح مي داد . زبان روسي و فرانسه را در همان نوجواني فراگرفت . كم كم اهل تجارت و بازرگاني شد و معاملات كلان پنبه و ابريشم انجام مي داد . به طوري كه به ميلان ايتاليا و مارسي فرانسه نيز كالاهاي تجارتي مي فرستاد . و همين امر موجب شد تا سفرهايي به اروپا داشته باشد . در جريان اين سفرها ، از شهرهاي : اسلامبول ، صوفيه ، بلگراد ، بوداپست ، وين ، برلن ، پاريس ، لندن و مسكو ديدن مي كند . در گير و دار همين سفرها از ايران هم سردرآورد و چند سال در ايران اقامت كرد و در شهرهاي گوناگون علاوه بر تجارت ، به پزشكي نيز مشغول شد.
یکی از منابع مهم عصر صفوی ، خاطرات و مشاهدات مبلغان مذهبی این عصر است که هر چند گاه با اهداف سیاسی ، اقتصادی و مذهبی مدتی را در ایران می گذراندند و اغلب نیز موفق به دریافت امتیازات مختلف سیاسی و بازرگانی برای دولت متبوع خود می شدند. برخی از این مبلغان مذهبی با تسلطی که بر زبان های شرقی داشتند، موفق شدند که از وجهه خاصی در دربار صفوی برخوردار شوند و سال های متمادی را در ایران اقامت کنند. یکی از مبلغان معروف و موثر در جریانات تاریخی اواخر دوره صفوی « تادوز یودا کروسینسکی » است که مدت هجده سال در ایران زندگی کرد و خود شاهد دوره افول دولت عظیم صفوی و سال های سقوط آن بود.
حاوی خاطرات و مشاهدات مولف از: مشهد - تربت حیدریه - طبس - یزد -نائین - اردستان - کاشان - قم و تهران میرزا علی خان بقایی نائینی ملقب به صفاء السلطنه متخلص به مشتاقی شاعر ، روزنامه نگار ، نویسنده ، سیاح ، عارف ، خوشنویس و از رجل مشهور عصر قاجار در شب 16 رمضان سال 1246ق در نائین به دنیا آمد. پدرش میرزا محمد نائینی (1353ق) از جمله فقها و علمای نائین بود که در آن شهر به اجرای حدود و امور شرعیه اشتغال داشت و به جهت ترجمه کتاب احقاق الحق معروف و مشهور بود. @hezarbook
