لازمۀ موفّقيت در هر كاري، توكّل است و بدون آن، رسيدن به موفّقيت امكان‌پذير نيست. اگر انسان در امور زندگی خداوند را وكيل قرار دهد، به مطلوب خود دست خواهد يافت.
توكّل به اين معني است كه انسان به جايي برسد كه به جز خداوند تبارك و تعالي به هيچ كس اميد نداشته باشد و خداوند را پناه خود بداند. پيامبر اكرم«صلی الله علیه و آله و سلم» اين حالت را صد در صد در خود به‌وجود آورده بودند.
نمونه‌اي از توكّل آن حضرت در يكي از جنگ‌ها تجلّي پيدا كرد، چنان‌كه نقل مي‌كنند:
در جنگ ذات الرّقاع، بين دشمن و مسلمانان يك كوه فاصله بود. در يك طرف كوه مسلمانان و در طرف ديگر آن، كفّار قرار داشتند. هر دو طرف به شدّت خسته بودند و در دو طرف كوه به استراحت مي‌پرداختند.
- پيامبر اكرم «صلی الله علیه و آله و سلم»، بر فراز آن كوه رفتند و بر تپه‌اي خوابيدند. يكي از سران لشکر دشمن هم از آن طرف كوه بالا آمد و پيامبر«صلی الله علیه و آله و سلم» را در حالت خواب ديد. با خود گفت: بهتر است او را بکشم تا همۀ جنگ و جهادها تمام شود.
شمشير را از غلاف بيرون كشيد و بالاي سر آن حضرت حاضر شد و گفت: يا محمد! آن حضرت چشمان خود را باز كردند و خود را زير شمشير دشمن ديدند. او گفت: آيا كسي هست كه الان تو را از دست شمشير من نجات دهد؟!
- پيامبر اكرم «صلی الله علیه و آله و سلم» بدون اينكه تزلزل و نگراني از خود نشان دهند، بدون درنگ پاسخ دادند: «رَبي و رَبك»؛ نام خدا كه بر زبان آن حضرت جاري شد، آن كافر بر خود لرزيد و بر زمين افتاد.
پيامبر اكرم«صلی الله علیه و آله و سلم»با چالاكي از جا برخاستند و شمشير را برداشتند و بالاي سر او قرار گرفتند و شمشير را بلند كردند و فرمودند: حال چه كسي است كه تو را از دست من رهايي بخشد؟
- آن فرد زرنگي كرد و پاسخ داد: جودُكَ و كَرَمُكَ؛ پيامبر«صلی الله علیه و آله و سلم» او را رها كردند. آن مرد بلند شد و گفت: به خدا قسم تو از من بهتر و كريم‌تري.
