فتوای «دولت در دولت» شیخ مفید، مجوز شکل‌گیری تشکیلات شیعی در د | شبکه اجتهاد
فتوای «دولت در دولت» شیخ مفید، مجوز شکل‌گیری تشکیلات شیعی در دولت عباسی شد
حجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا:
اولین نظریه‌ای که در اندیشه سیاسی شیعه توسط شیخ مفید ارائه شد، با عنوان نظریه دولت در دولت معروف شد. در آن دوره که حاکمیت عباسیان در جامعه حاکم بود شیخ مفید فتوایی داد بر این اساس که تمام فقهای شیعه در این شرایط بحرانی که با آن مواجه هستیم ولایت دارند و حق دارند که در هر منصبی هر کاری که از دستشان برمی‌آید انجام دهند و هر پیشنهادی از طرف خلافت عباسی به آنها داده شد باید بپذیرند و مسئولیت را قبول کنند تا به این وسیله بتوانند کاری از پیش ببرند.
فتوای دولت در دولت شیخ مفید مجوز شکل‌گیری تشکیلات شیعی در درون دولت عباسی بود، ابراز کرد: فتوای شیخ مفید ویژگی‌های خاص خود را داشت، در حقیقت شیخ مفید در این فتوا ولایت فردی را مطرح نمی‌کند بلکه اعلام می‌کند هر فقیهی که شرایط فقاهت داشته باشد در هر مسئولیتی که به او بدهند ولایت شرعی دارد و از طرف امام زمان (عج) مشروعیت دارد در همان بخش اعمال ولایت کند.
این فتوا تأثیر بسیار بزرگی در مکتب اهل بیت داشت به طوری که ۶۰۰ سال تا دوره صفویان در ایران به عنوان مبنای اندیشه سیاسی تشیع برای برون رفت از چالش‌هایی که ناشی از غیبت به وجود آمده بود، محسوب می‌شد و کاربرد داشت. این فتوا باعث شد شعیان در برهه‌های مختلف حتی در مقابل حمله مغولان مکتب اهل بیت را حفظ کنند و توانستند کاروان تشیع را از میان بحران سختی که حاکمیت استبداد ایجاد کرده بود، نجات دهند.
