هر بردگی رقت‌انگیز است؛ در هر صورت اگر تاکنون اجتناب‌ناپذیر بو | Mohammad Imani محمّد ایمانی
هر بردگی رقت‌انگیز است؛ در هر صورت اگر تاکنون اجتناب‌ناپذیر بوده باشد، - پس چه زمانی می‌خواهید آغاز کنید خواهان آزادی باشید؟ آیا می‌خواهیم پس از آنکه همه بدبختی‌های مصیبت‌باری را که غیرقابل‌اجتناب است متحمل شدیم، آزادی را داوطلبانه بپذیریم؟ تمام ایتالیا در اشتیاق به آزادی می‌سوزد، دیری است که شهروندان نمی‌خواهند برده باشند - نخست آن‌گاه به مردم رُم این جامه و ایستادگی داده شد که خواستار آن شدند.
با امیدی بزرگ و قریب به یقین ما آزادی را از آن خود ساختیم؛ اما به همان اندازه که پایان یک جنگ شک‌برانگیز و پیروزی در میدان نبرد غیرقابل پیش‌بینی است -حقیقتی که دوست دارم بدان اذعان کنم-، به همان قاطعیت باید برای آزادی با نیروی زندگی جنگید. زیرا آنکه نفس می‌کشد، زندگی نمی‌کند و آنکه برده است هیچ از زندگی نمی‌فهمد. همه اقوام می‌توانند بردگی را تحمل کنند، نظام شهروندی ما نمی‌تواند، و آن هم به این دلیل که بقیه اقوام از مشقت و رنج طفره می‌روند و برای مصون ماندن از درد و رنج هر چیزی را تحمل می‌کنند، درحالیکه نیاکان ما، ما را آنگونه تربیت کرده‌اند و بر ما اثر گذاشته‌اند که ما همه نقشه‌ها و اعمال‌مان را با شرافت و ارزش‌های اخلاقی‌مان اندازه می‌گیریم. شکوه و عظمت در دستیابی به آزادی آن است که در رسیدن به آزادی از مرگ نهراسیم. اگر جاودانگی، پاداشِ ترس از خطرهای پیش‌رو بود، آدمی باید بیشتر از بردگی در برابر آن از خود محافظت می‌کرد، چراکه در آن صورت گرفتار بردگی ابدی بود. اکنون که روز و شب از همه جا خطرات مرگبار ما را به ستوه آورده است، هیچ مردی و دست‌کم هیچ یک از رُمیان درنگ و تردید نمی‌کند که نَفَس خود را که مدیون طبیعت است، نثار سرزمین پدری کند.
سیسرون، از نطق فیلیپیکا
متن لاتین:
Omnis est misera servitus; sed fuerit quaedam necessaria: ecquodnam principium putatis libertatis capessendae? An, cum illum necessarium et fatalem paene casum non tulerimus, hunc feremus voluntarium? Tota Italia desiderio libertatis
exarsit; servire diutius non potest civitas; serius populo Romano hunc vestitum atque arma dedimus quam ab eo flagitati sumus. Magna quidem nos spe et prope explorata libertatis causam suscepimus; sed ut concedam incertos exitus esse belli Martemque communem, tamen pro libertate vitae periculo decertandum est. Non enim in spiritu vita est, sed ea nulla est omnino servienti. Omnes nationes servitutem ferre possunt: nostra civitas non potest, nec ullam aliam ob causam nisi quod illae laborem doloremque fugiunt, quibus ut careant omnia perpeti possunt, nos ita a maioribus instituti atque imbuti sumus ut omnia consilia atque facta ad dignitatem et ad virtutem referremus. Ita praeclara est recuperatio libertatis ut ne mors quidem sit in repetenda libertate fugienda. Quod si immortalitas consequeretur praesentis periculi fugam, tamen eo magis ea fugienda videretur quo diuturnior servitus esset. Cum vero dies et noctes omnia nos undique fata circumstent, non est viri minimeque Romani dubitare eum spiritum quem naturae debeat patriae reddere.
Cicero، Philippica
